Reportage VERPLEEGKUNDIGEN HEBBEN STRESS Afgestudeerde verpleegkundigen geven aan dat ze in hun opleiding te weinig geleerd hebben met stress om te gaan. 'Vooral het personeelstekort doet de stress toenemen. We moeten alles tegelijk doen.'
Veel afgestudeerden van de opleidingen verpleegkunde zijn tevreden over de technische kant van de opleiding. Ze hebben de juiste technieken onder de knie en kunnen de juiste handelingen uitvoeren. Maar er zijn ook minpunten. Vergaderingen hebben ze niet leren leiden en ze vinden dat ze te weinig opgeleid zijn om met stress om te gaan. Dat blijkt uit een bevraging bij zo'n duizend laatstejaars en pas afgestudeerden in de elf Vlaamse katholieke hogescholen die een driejarige opleiding verpleegkunde organiseren.
'Vooral de resultaten over de stress zijn opmerkelijk', zegt Luc Van Gorp, departementshoofd gezondheidszorg van de Katholieke Hogeschool Limburg (KHLim). 'Verpleegkunde is bij uitstek een beroep waarin je met stress wordt geconfronteerd. Maar onze studenten zeggen dat ze precies daarop te weinig worden voorbereid.'
Volgens Van Gorp krijgen de studenten wel voldoende stage. 'Maar blijkbaar hebben veel studenten daarna nog niet het gevoel dat ze met stress kunnen omgaan. Dat leren ze pas op de werkvloer. Misschien werken de studenten tijdens hun stage nog te veel in een beschermde omgeving.'
als alternatief probeert de KHLim zijn studenten zoveel mogelijk naar het buitenland te sturen. 'Bij voorkeur gaan de toekomstige verpleegkundigen naar ontwikkelingslanden. Daar ben je verplicht om je uit de slag te trekken. Het is een harde leerschool, en niet voor iedereen geschikt. Maar het is een leerrijke ervaring die je nooit meer vergeet. En met stress leer je er alleszins wel omgaan.'
In de gangen van het Mechelse Sint-Maartenziekenhuis is nog een ander verhaal te horen. Op de meeste afdelingen is er een structureel tekort aan verpleegkundigen, wat het stressniveau bij de aanwezigen verhoogt. 'Op de kalme dagen, wanneer iedereen er is, gaat het goed', zegt Yannick Goossens (24), die sinds maart vorig jaar op de dienst inwendige ziekten werkt. 'Maar wanneer iemand ziek is, of een dag afwezig is, kloppen we lange dagen.'
Maar het zijn niet de lange dagen op zich die de stress veroorzaken. 'Waar ik in het begin de meeste moeite mee had, is dat je op korte tijd heel verschillende taken moet doen', zegt de jonge verpleger. 'We moeten zowel met familieleden praten en administratie doen als medische handelingen uitvoeren. Ik heb voor verpleegkunde gekozen vanwege de contacten met de patiënten. Maar het lukt niet altijd om daar veel tijd voor uit te trekken. Maar zelfs een babbeltje van vijf minuten kan voor een patiënt veel betekenen.'
Bij zijn collega Koen De Jaegher ligt de stress op een ander vlak. Hij werkt in het operatiekwartier. 'De eerste keer dat ik de bloeddruk van een patiënt pijlsnel zag zakken, was dat even schrikken', zegt hij. 'Maar uiteindelijk word je dat gewoon.'
De Jaegher werkt twee jaar in het ziekenhuis, en is tevreden over de begeleiding die hij in het begin heeft gekregen. 'De eerste weken hebben ze me geleidelijk aan meer verantwoordelijkheid gegeven.'
Zowel Koen De Jaegher als Yannick Goossens heeft een A2-opleiding gevolgd, al hebben ze beiden wel plannen om zich up te graden tot een bachelor, dat is beter voor de portemonnee. 'Voor het werk zelf moet je het niet doen, want we doen hetzelfde.'
Maandag 12 mei is de jaarlijkse 'Dag van de Zorg', op de geboortedag van Florence Nightingale, de Engelse oorlogsverpleegster eind negentiende eeuw.
'Vooral de resultaten over de stress zijn opmerkelijk', zegt Luc Van Gorp, departementshoofd gezondheidszorg van de Katholieke Hogeschool Limburg (KHLim). 'Verpleegkunde is bij uitstek een beroep waarin je met stress wordt geconfronteerd. Maar onze studenten zeggen dat ze precies daarop te weinig worden voorbereid.'
Volgens Van Gorp krijgen de studenten wel voldoende stage. 'Maar blijkbaar hebben veel studenten daarna nog niet het gevoel dat ze met stress kunnen omgaan. Dat leren ze pas op de werkvloer. Misschien werken de studenten tijdens hun stage nog te veel in een beschermde omgeving.'
als alternatief probeert de KHLim zijn studenten zoveel mogelijk naar het buitenland te sturen. 'Bij voorkeur gaan de toekomstige verpleegkundigen naar ontwikkelingslanden. Daar ben je verplicht om je uit de slag te trekken. Het is een harde leerschool, en niet voor iedereen geschikt. Maar het is een leerrijke ervaring die je nooit meer vergeet. En met stress leer je er alleszins wel omgaan.'
In de gangen van het Mechelse Sint-Maartenziekenhuis is nog een ander verhaal te horen. Op de meeste afdelingen is er een structureel tekort aan verpleegkundigen, wat het stressniveau bij de aanwezigen verhoogt. 'Op de kalme dagen, wanneer iedereen er is, gaat het goed', zegt Yannick Goossens (24), die sinds maart vorig jaar op de dienst inwendige ziekten werkt. 'Maar wanneer iemand ziek is, of een dag afwezig is, kloppen we lange dagen.'
Maar het zijn niet de lange dagen op zich die de stress veroorzaken. 'Waar ik in het begin de meeste moeite mee had, is dat je op korte tijd heel verschillende taken moet doen', zegt de jonge verpleger. 'We moeten zowel met familieleden praten en administratie doen als medische handelingen uitvoeren. Ik heb voor verpleegkunde gekozen vanwege de contacten met de patiënten. Maar het lukt niet altijd om daar veel tijd voor uit te trekken. Maar zelfs een babbeltje van vijf minuten kan voor een patiënt veel betekenen.'
Bij zijn collega Koen De Jaegher ligt de stress op een ander vlak. Hij werkt in het operatiekwartier. 'De eerste keer dat ik de bloeddruk van een patiënt pijlsnel zag zakken, was dat even schrikken', zegt hij. 'Maar uiteindelijk word je dat gewoon.'
De Jaegher werkt twee jaar in het ziekenhuis, en is tevreden over de begeleiding die hij in het begin heeft gekregen. 'De eerste weken hebben ze me geleidelijk aan meer verantwoordelijkheid gegeven.'
Zowel Koen De Jaegher als Yannick Goossens heeft een A2-opleiding gevolgd, al hebben ze beiden wel plannen om zich up te graden tot een bachelor, dat is beter voor de portemonnee. 'Voor het werk zelf moet je het niet doen, want we doen hetzelfde.'
Maandag 12 mei is de jaarlijkse 'Dag van de Zorg', op de geboortedag van Florence Nightingale, de Engelse oorlogsverpleegster eind negentiende eeuw.
