In België overlijden elk jaar ongeveer 3400 patiënten mede aan de gevolgen van een infectie die zij in het ziekenhuis hebben opgelopen. Deze infecties veroorzaken naast tragische sterfgevallen ook invaliditeit en nawerkingen, langer durend verblijf in het ziekenhuis en uiteraard hogere kosten. Een snelle diagnose, toepassing van aanbevelingen en partnership tussen diagnostische specialisten en medische teams zijn de waarborgen voor een onmiddellijke verbetering.
Brussel, 7 oktober 2008 – De microbiologen van de grote Belgische ziekenhuizen[1] overleggen vandaag tijdens een symposium over de nieuwste technieken voor de opsporing van ziekenhuisinfecties, veroorzaakt door bacteriën die multiresistent zijn tegen antibiotica. Deze nieuwe technieken zijn sneller en betrouwbaarder, waardoor infecties efficiënter ingedijkt kunnen worden dankzij een snellere aanpassing van de behandeling en afzondering van de patiënt om besmetting van andere patiënten of diensten te voorkomen. "Deze infecties, vooral die met multiresistente bacteriën, treden courant op als gevolg van verkeerd gebruik van antibiotica in de verzorgingscentra. Het probleem is bijzonder onrustwekkend omdat de ziekte- en sterftecijfers van patiënten met ziekenhuisinfecties hoger liggen. In België lopen meer dan 5 % van de patiënten een infectie op in de ziekenhuisomgeving. Elk type infectie heeft min of meer ernstige gevolgen voor de patiënt. Een belangrijk deel van de patiënten overlijdt als direct gevolg van de ziekenhuisinfectie. Volgens sommige studies duurt het verblijf in het ziekenhuis gemiddeld 4 dagen langer. Dat is een bijzonder zware kostenpost voor onze gezondheidszorg. In België zou het om bijna 170 miljoen euro extra per jaar gaan", verduidelijkt prof. J. Van Eldere van de KUL.
Onze alsmaar performantere gezondheidszorgen veroorzaken de resistentere nosocomiale infecties: verzorging van alsmaar kwetsbaardere patiënten, vermenigvuldiging van invasieve medische ingrepen, resistentie tegen antibiotica enz. zijn stuk voor stuk factoren die bevorderlijk zijn voor ziekenhuisinfecties. In de voorbije 20 jaar hebben de ziekenhuisinfecties zich enorm gediversifieerd. Het is daardoor veel moeilijker ze te voorkomen, te diagnosticeren en te behandelen. " Dit belangrijke probleem voor de gezondheidszorg raakt namelijk zowel de gezondheidswerkers als de patiënten. De veiligheid en het vertrouwen van de gebruikers van gezondheidsinstellingen staan op het spel", legt prof. Van Eldere uit.
Ziekenhuisinfecties zijn niet allemaal even ernstig. Zo zijn de zeer frequente infecties van de urinewegen meestal onschuldig, ondanks het veroorzaakte ongemak. Omgekeerd kunnen infecties die optreden bij beender- of longchirurgie, extreem gevaarlijk zijn.
preventie en toezicht
Twee polen zijn belangrijk in de strijd tegen ziekenhuisinfecties: preventie (endogene en exogene ziekenhuishygiëne, afzonderingsmaatregelen, controle op antibioticavoorschriften enz.) en de gezamenlijke, gerichte inspanning diagnose laboratoria en de medische teams.
Bij preventie speelt het publiek een grote rol, net als de gezondheidswerkers. Daarom stellen de microbiologen aanbevelingen op voor de ziekenhuizen: de aanbevelingen tegen de mrsa's (meticilline-resistente staphylococcus aureus), uitgegeven in 2003, en die tegen de esbl's die zeer binnenkort verschijnen.
"Als gevolg van de toepassing van de mrsa-aanbevelingen werd al een forse afname van de ziekenhuisinfecties vastgesteld", verklaart prof. M. Struelens van de ULB. "De strijd tegen ziekenhuisinfecties verloopt via:
Wij gaan ervan uit dat vandaag 20 tot 30% van de ziekenhuisinfecties vermijdbaar zijn."
De samenwerking tussen alle betrokken medische actoren, maakt het mogelijk de opsporingsprocedures te versnellen, en bevordert dus ook de controle en beheersing van infectieoverdracht. Het diagnose laboratorium speelt eveneens een belangrijke rol in het toezicht op nosocomiale infecties (op tijd detecteren van nosocomiale infecties, abnormale bacteriën, ongewone resistentieprofielen, epidemieën) en betekenen een significante hulp voor de arts bij het interpreteren van de resultaten en het kiezen van de meest aangepaste behandeling. Dit vermijdt fout gebruik van antibiotica en dan vooral van breedspectrumantibiotica, de belangrijkste verantwoordelijke voor bacteriële resistentie . "Strikt nauwkeurig gebruik van antibiotica is essentieel geworden om te ontsnappen uit de vicieuze cirkel die door ongecontroleerd gebruik van antibiotica werd gecreëerd. De snelle verruiming van resistentie tegen antibiotica en hun verspreiding naar steeds meer en gevarieerde bacteriën als de rarefactie van nieuwe antibiotica doen vermoeden dat we – als er niet wordt ingegrepen – straks geen betrouwbare geneesmiddelen meer hebben om ernstige bacteriële infecties (zoals longontstekingen, bloedvergiftiging, enz…), te bestrijden en zo een verhoging van de mortaliteit te genereren. De gesofisticeerde medische behandelingen (bv. hartchirurgie, kunstheupen, orgaantransplantaties) komen zo op de helling te staan. Toezicht door van commissies voor antibioticabeheer binnen de ziekenhuizen is al een grote stap vooruit, maar volstaat niet. Een verfijning van de behandeling dankzij samenwerking tussen medisch personeel, preventiediensten inzake infecties en laboratoria verhoogt onze kansen om het ergste te voorkomen," preciseert prof. M. Struelens.
"Als koploper in opsporing en monitoring van ziekenhuisinfecties vinden wij het belangrijk dat Belgische microbiologen geactualiseerde informatie over dit thema genereren en na denken over de inzet van hun diagnostiek. Deze problematiek is constant in ontwikkeling en vraagt zowel permanente educatie als bijzonder innoverend onderzoek ter bevordering van de snelst en nauwkeurigst mogelijke medische beslissingen", besluit Xavier Nouvelot, algemeen directeur van bioMérieux Benelux.
Onze alsmaar performantere gezondheidszorgen veroorzaken de resistentere nosocomiale infecties: verzorging van alsmaar kwetsbaardere patiënten, vermenigvuldiging van invasieve medische ingrepen, resistentie tegen antibiotica enz. zijn stuk voor stuk factoren die bevorderlijk zijn voor ziekenhuisinfecties. In de voorbije 20 jaar hebben de ziekenhuisinfecties zich enorm gediversifieerd. Het is daardoor veel moeilijker ze te voorkomen, te diagnosticeren en te behandelen. " Dit belangrijke probleem voor de gezondheidszorg raakt namelijk zowel de gezondheidswerkers als de patiënten. De veiligheid en het vertrouwen van de gebruikers van gezondheidsinstellingen staan op het spel", legt prof. Van Eldere uit.
Ziekenhuisinfecties zijn niet allemaal even ernstig. Zo zijn de zeer frequente infecties van de urinewegen meestal onschuldig, ondanks het veroorzaakte ongemak. Omgekeerd kunnen infecties die optreden bij beender- of longchirurgie, extreem gevaarlijk zijn.
preventie en toezicht
Twee polen zijn belangrijk in de strijd tegen ziekenhuisinfecties: preventie (endogene en exogene ziekenhuishygiëne, afzonderingsmaatregelen, controle op antibioticavoorschriften enz.) en de gezamenlijke, gerichte inspanning diagnose laboratoria en de medische teams.
Bij preventie speelt het publiek een grote rol, net als de gezondheidswerkers. Daarom stellen de microbiologen aanbevelingen op voor de ziekenhuizen: de aanbevelingen tegen de mrsa's (meticilline-resistente staphylococcus aureus), uitgegeven in 2003, en die tegen de esbl's die zeer binnenkort verschijnen.
"Als gevolg van de toepassing van de mrsa-aanbevelingen werd al een forse afname van de ziekenhuisinfecties vastgesteld", verklaart prof. M. Struelens van de ULB. "De strijd tegen ziekenhuisinfecties verloopt via:
- drastische maatregelen inzake handhygiene,
- afzondering van besmette of gekoloniseerde patiënten op basis van het resultaat van een diagnostische of opsporingstest,
- een gecontroleerd gebruik van antibiotica.
Wij gaan ervan uit dat vandaag 20 tot 30% van de ziekenhuisinfecties vermijdbaar zijn."
De samenwerking tussen alle betrokken medische actoren, maakt het mogelijk de opsporingsprocedures te versnellen, en bevordert dus ook de controle en beheersing van infectieoverdracht. Het diagnose laboratorium speelt eveneens een belangrijke rol in het toezicht op nosocomiale infecties (op tijd detecteren van nosocomiale infecties, abnormale bacteriën, ongewone resistentieprofielen, epidemieën) en betekenen een significante hulp voor de arts bij het interpreteren van de resultaten en het kiezen van de meest aangepaste behandeling. Dit vermijdt fout gebruik van antibiotica en dan vooral van breedspectrumantibiotica, de belangrijkste verantwoordelijke voor bacteriële resistentie . "Strikt nauwkeurig gebruik van antibiotica is essentieel geworden om te ontsnappen uit de vicieuze cirkel die door ongecontroleerd gebruik van antibiotica werd gecreëerd. De snelle verruiming van resistentie tegen antibiotica en hun verspreiding naar steeds meer en gevarieerde bacteriën als de rarefactie van nieuwe antibiotica doen vermoeden dat we – als er niet wordt ingegrepen – straks geen betrouwbare geneesmiddelen meer hebben om ernstige bacteriële infecties (zoals longontstekingen, bloedvergiftiging, enz…), te bestrijden en zo een verhoging van de mortaliteit te genereren. De gesofisticeerde medische behandelingen (bv. hartchirurgie, kunstheupen, orgaantransplantaties) komen zo op de helling te staan. Toezicht door van commissies voor antibioticabeheer binnen de ziekenhuizen is al een grote stap vooruit, maar volstaat niet. Een verfijning van de behandeling dankzij samenwerking tussen medisch personeel, preventiediensten inzake infecties en laboratoria verhoogt onze kansen om het ergste te voorkomen," preciseert prof. M. Struelens.
"Als koploper in opsporing en monitoring van ziekenhuisinfecties vinden wij het belangrijk dat Belgische microbiologen geactualiseerde informatie over dit thema genereren en na denken over de inzet van hun diagnostiek. Deze problematiek is constant in ontwikkeling en vraagt zowel permanente educatie als bijzonder innoverend onderzoek ter bevordering van de snelst en nauwkeurigst mogelijke medische beslissingen", besluit Xavier Nouvelot, algemeen directeur van bioMérieux Benelux.
