Patiënt doet steeds meer beroep op de spoeddienst

Vorig jaar gingen er 2.144.048 Belgen naar de dienst spoedgevallen van een ziekenhuis. In 2008 waren dat er nog ‘slechts’ 1,921 miljoen. De verschillen tussen ziekenhuizen zijn enorm. In 2008 was er één dienst spoedgevallen met meer dan 50.000 patiënten (51.660 om precies te zijn). Aan het andere eind van het spectrum: een hospitaal met amper 1.372 patiënten op de spoed. 68% van de patiënten komt op eigen initiatief, zonder verwijsbrief van een arts.
De gegevens komen uit een doorlichting van de ziekteverzekering in 2009 die het vakblad de Specialisten kon inkijken. Het hoofdstuk over de urgentiegeneeskunde stelt de problematiek van het oneigenlijke gebruik van de diensten spoedgevallen opnieuw op scherp. Hamvraag is of heel wat patiënten in eerste instantie niet beter en goedkoper kunnen opgevangen worden door de arts' style='color:#00896e;border-bottom:1px dotted #00896e;'>huisarts van wacht of de huisartsenwachtpost. In plaats van rechtstreeks naar de dienst spoedgevallen van een ziekenhuis te gaan.

Want alweer is het aantal patiënten dat zich op de spoedgevallen van de ziekenhuizen aanbood gestegen. In 2009 waren het er niet minder dan 2.144.048 patiënten, een toename met 220.000 eenheden ten opzichte van 2008 (1.921.569 contacten).

Brussel boven
De aantallen uitdrukken in patiënten per duizend inwoners is correcter. In 2009 kwamen gemiddeld per duizend inwoners 201 landgenoten op de spoed terecht. Dat dit aantal In Brussel met 305 per duizend een stuk hoger ligt, is geen verrassing.

Interessant is ook dat voor 2008 de doorlichting –weliswaar anoniem- het aantal contacten per ziekenhuis weergeeft. Uiteraard blijven ook dan de urgentiediensten van de Brusselse ziekenhuizen het populairst. Op de kop af 351.361 mensen maakten er in 2008 gebruik van.

De audit geeft hiervoor geen verklaring maar die ligt wel voor de hand, vindt de Specialisten. Vooreerst is er het overaanbod aan hospitalen. In de hoofdstad klitten op een beperkte oppervlakte heel wat instellingen samen. Ook bekend is dat maar weinig patiënten in Brussel over een vaste huisarts beschikken. Bij medische problemen verzeilen ze dus quasi automatisch in een ziekenhuis. Dat blijkt onder meer uit het feit dat slechts één op vijf patiënten zich met een verwijsbrief aanbood op de spoed. De hoge concentratie allochtonen in de hoofdstad is een andere reden waarom de urgentiediensten zoveel bezocht worden.

In Wallonië, aldus nog de Specialisten gingen in 2009 254 per duizend inwoners naar de spoed. In Vlaanderen was dat 161 per duizend. Na Brussel blijken in 2008 vooral de ziekenhuizen in de provincies Henegouwen (332.328 contacten) en Antwerpen (282.441) veel volk over de vloer te krijgen. Daar staat tegenover dat maar weinig patiënten naar de urgentiediensten gaan in de provincies Luxemburg (42.276) en Waals-Brabant (45.040). Ook hier is het aantal patiëntencontacten per duizend inwoners een meer betrouwbare graadmeter. In die ranking, over 2009, volgen na Brussel Henegouwen (276) en Namen (250). De ziekenhuizen uit de provincies West-Vlaanderen (151,8), Oost-Vlaanderen (154,0) en Limburg (156,4) bengelen aan het staartje.

Prijskaartje
Op de spoed kost een gemiddeld patiëntencontact 28 euro. In 44% van de contacten rekende de arts een urgentiehonorarium aan en bij één op vijf patiënten werd een specialist bijgeroepen, dixit de Specialisten

Op basis van een steekproef bracht de administratie ook in kaart hoeveel geld er op de spoed wordt uitgegeven aan klinische biologie (bloed prikken en dergelijke) en aan medische beeldvorming (foto’s). De achterliggende gedachte is: hoeveel riziv-uitgaven zouden kunnen vermeden worden als al deze patiënten naar hun huisarts gaan en niet rechtstreeks naar de spoed.

Wat blijkt? In 2008 werd aan patiënten die zich aanbieden op de spoed dezelfde dag nog voor respectievelijk 73,652 en 109,392 miljoen euro klinische biologie en medische beeldvorming uitgegeven. Dat betekent voor biologie op de spoed gemiddeld 37,6 euro per patiënt. Voor medische beelvorming is dat 55,8 euro per patiënt, aldus nog het vakblad de Specialisten.
30 nov 2010 09u05
zie ook rubriek