Verdubbelde chromosomen

Sommige cellen in ons lichaam bevatten twee keer zoveel erfelijk materiaal als de meeste andere cellen. Utrechtse onderzoekers hebben het gen gevonden dat verantwoordelijk is voor deze verdubbeling. Het waarom blijft hen nog wel intrigeren. De UU-onderzoekers ontdekten ook dat het dubbele aantal chromosomen in levercellen niet bepalend is voor het functioneren van de levercel en daarmee blijft de functie hiervan nog onduidelijk. De resultaten verschijnen binnenkort in het tijdschrift Nature Cell Biology, maar zijn reeds online gepubliceerd.
De meeste cellen in ons lichaam hebben exact dezelfde hoeveelheid erfelijk materiaal, namelijk 46 chromosomen; de ene helft afkomstig van de vader, en de andere van de moeder. Er zijn echter uitzonderingen: in het bijzonder levercellen hebben vaak een verdubbeld, of zelfs een meervoudig verdubbeld aantal chromosomen.

Maar hoe kan dit?
"Dit fenomeen, genaamd polyploïdie, is al lang bekend", zegt Alain de Bruin, UU-hoogleraar Pathobiologie. "Maar hoe dit ontstaat, en wat de functie van polyploïdie is, was nog steeds een groot raadsel dat onderzoekers al vele jaren fascineert."

Om het nut van het dubbele chromosoom te onderzoeken, schakelden de wetenschappers één gen, genaamd E2F8, uit. Hierdoor werd de verdubbeling van het erfelijk materiaal in de lever volledig geblokkeerd. Deze levercellen hadden dus 'slechts' twee exemplaren van ieder chromosoom.

Tegen de verwachting in bleek de lever zich vrijwel normaal te ontwikkelen en functioneren. Deze kon even goed giftige stoffen verwerken als een normale lever en ook het herstellend vermogen van de lever bleek onaangetast.

Bescherming tegen kanker?
Wat dan wél de functie is van de verdubbelde hoeveelheid erfelijk materiaal in levercellen, blijft nog de vraag . "Er zijn aanwijzingen dat cellen na het ondergaan van polyploïdie beter zijn in het opslaan van energie uit vet en andere voedingsstoffen, of dat ze mogelijk beter beschermd zijn tegen het ontstaan van (lever)kanker", oppert De Bruin.

"Langlopende vervolgstudies met E2F8-deficiënte levers zullen moeten uitwijzen of deze theorieën kloppen. Verder hopen we dat deze fundamentele studies nieuwe inzichten verschaffen, die in de toekomst bij kunnen dragen aan de ontwikkeling van een betere behandeling van leverziekten of kanker."
22 okt 2012 12u29
meer over
zie ook rubriek