Eén op de vier volwassenen heeft er last van, maar de meesten weten het niet eens. Een te hoge bloeddruk is een onzichtbare kwaal, tót de gevolgen, zoals hartproblemen of een herseninfarct, duidelijk worden. Toch kan je zelf met de juiste levensstijl heel wat problemen omzeilen, zegt bloeddrukspecialist Robert Fagard van de KU Leuven.
Vanaf wanneer is de bloeddruk' style='color:#00896e;border-bottom:1px dotted #00896e;'>bloeddruk té hoog?Professor Robert Fagard, hoofd van de afdeling hypertensie op Gasthuisberg Leuven: ,,De bloeddruk is de druk die het bloed uitoefent op de bloedvaten. De bovendruk (of systolische druk) verwijst naar de druk als het hart samentrekt, de onderdruk (of diastolische druk) is wanneer het hart ontspant. Zodra de bovendruk de 140 millimeter kwik overstijgt of de onderdruk boven de 90 millimeter kwik gaat, spreek je van een hoge bloeddruk of hypertensie.''
Wat zijn de oorzaken van een hoge bloeddruk?
,,Bij een aantal mensen heeft de hoge bloeddruk een specifieke oorzaak als een (bij)nier- of schildklieraandoening. Toch komt zo'n specifieke oorzaak maar bij 3 tot 5 procent van de mensen voor.''
,,De andere gevallen van hoge bloeddruk, dus ruim 95 procent, vloeien voort uit genetische aanleg en omgevingsfactoren. Als je naaste familie last heeft van hoge bloeddruk, heb je zelf ook drie keer meer kans op hypertensie. Terwijl je op de genetische aanleg zelf geen invloed kan uitoefenen, kan dat bij de omgevingsfactoren wél. Je loopt meer risico op hypertensie als je te zwaar bent, veel alcohol drinkt, te veel zout eet en te weinig beweegt.''
Wat zijn de symptomen?
,,Er zijn geen duidelijke symptomen van te hoge bloeddruk, en dat maakt het juist zo verraderlijk. Pas als de bloeddruk erg hoog is, kan je last krijgen van bijvoorbeeld hoofdpijn. Huisartsen controleren daarom bij routineonderzoek op hypertensie.''
,,Meestal komt de hoge bloeddruk aan het licht door de verwikkelingen die hij veroorzaakt: een verdikte hartspier, slagaderverkalking bij hart of hersenen, of nierproblemen. Die aderverkalking kan lijden tot een hart- of herseninfarct. Ook in de onderste ledematen kan zo'n slagadervernauwing voorkomen. Iemand die vaak kramp heeft in de kuiten, gaat daarom ook best langs bij de dokter.''
Wie heeft het meeste last van een hoge bloeddruk?
,,Ruim 1 op de 4 volwassenen in de westerse wereld hebben een te hoge bloeddruk. Hoe ouder je wordt, hoe meer kans je hebt op hypertensie. Tot de leeftijd van 55 jaar zijn er meer mannen dan vrouwen met een hoge bloeddruk, daarna worden vrouwen de grootste groep.''
Hoe behandel je hypertensie?
,,De dokter zal eerst de omgevingsfactoren' van de patiënt onder de loep nemen en zo nodig bijsturen tot een gezondere levensstijl. Als dat niet genoeg is, schrijft de arts ook dagelijkse medicatie voor. Zo'n behandeling beperkt de gevolgen van hoge bloeddruk: de kans op een herseninfarct daalt met 40 procent, de kans op een hartinfarct met zo'n 15 procent.''
Hoe kan je een hoge bloeddruk vermijden?
,,Door je levensstijl in het oog te houden, kan je hypertensie verminderen. De belangrijkste risicofactoren zijn overgewicht, te veel alcohol en zout, en te weinig beweging. Om hypertensie aan te pakken moet je dus afvallen als je te zwaar bent en je alcoholinname beperken tot 1 à 2 eenheden per dag.''
,,Om minder zout binnen te krijgen, kan zoutarm brood al een stap in de goede richting betekenen, net zoals wat minder zoute kaas of charcuterie eten. In totaal zou je dagelijks niet meer dan 5-6 gram zout mogen innemen.''
,,Ook veel groenten en fruit kunnen helpen in de strijd tegen hypertensie. Tenslotte is lichaamsbeweging belangrijk. Iedere dag zou je minstens een halfuurtje moeten bewegen, bijvoorbeeld door een stevige wandeling te maken.''
Wat zijn de oorzaken van een hoge bloeddruk?
,,Bij een aantal mensen heeft de hoge bloeddruk een specifieke oorzaak als een (bij)nier- of schildklieraandoening. Toch komt zo'n specifieke oorzaak maar bij 3 tot 5 procent van de mensen voor.''
,,De andere gevallen van hoge bloeddruk, dus ruim 95 procent, vloeien voort uit genetische aanleg en omgevingsfactoren. Als je naaste familie last heeft van hoge bloeddruk, heb je zelf ook drie keer meer kans op hypertensie. Terwijl je op de genetische aanleg zelf geen invloed kan uitoefenen, kan dat bij de omgevingsfactoren wél. Je loopt meer risico op hypertensie als je te zwaar bent, veel alcohol drinkt, te veel zout eet en te weinig beweegt.''
Wat zijn de symptomen?
,,Er zijn geen duidelijke symptomen van te hoge bloeddruk, en dat maakt het juist zo verraderlijk. Pas als de bloeddruk erg hoog is, kan je last krijgen van bijvoorbeeld hoofdpijn. Huisartsen controleren daarom bij routineonderzoek op hypertensie.''
,,Meestal komt de hoge bloeddruk aan het licht door de verwikkelingen die hij veroorzaakt: een verdikte hartspier, slagaderverkalking bij hart of hersenen, of nierproblemen. Die aderverkalking kan lijden tot een hart- of herseninfarct. Ook in de onderste ledematen kan zo'n slagadervernauwing voorkomen. Iemand die vaak kramp heeft in de kuiten, gaat daarom ook best langs bij de dokter.''
Wie heeft het meeste last van een hoge bloeddruk?
,,Ruim 1 op de 4 volwassenen in de westerse wereld hebben een te hoge bloeddruk. Hoe ouder je wordt, hoe meer kans je hebt op hypertensie. Tot de leeftijd van 55 jaar zijn er meer mannen dan vrouwen met een hoge bloeddruk, daarna worden vrouwen de grootste groep.''
Hoe behandel je hypertensie?
,,De dokter zal eerst de omgevingsfactoren' van de patiënt onder de loep nemen en zo nodig bijsturen tot een gezondere levensstijl. Als dat niet genoeg is, schrijft de arts ook dagelijkse medicatie voor. Zo'n behandeling beperkt de gevolgen van hoge bloeddruk: de kans op een herseninfarct daalt met 40 procent, de kans op een hartinfarct met zo'n 15 procent.''
Hoe kan je een hoge bloeddruk vermijden?
,,Door je levensstijl in het oog te houden, kan je hypertensie verminderen. De belangrijkste risicofactoren zijn overgewicht, te veel alcohol en zout, en te weinig beweging. Om hypertensie aan te pakken moet je dus afvallen als je te zwaar bent en je alcoholinname beperken tot 1 à 2 eenheden per dag.''
,,Om minder zout binnen te krijgen, kan zoutarm brood al een stap in de goede richting betekenen, net zoals wat minder zoute kaas of charcuterie eten. In totaal zou je dagelijks niet meer dan 5-6 gram zout mogen innemen.''
,,Ook veel groenten en fruit kunnen helpen in de strijd tegen hypertensie. Tenslotte is lichaamsbeweging belangrijk. Iedere dag zou je minstens een halfuurtje moeten bewegen, bijvoorbeeld door een stevige wandeling te maken.''
