Door toediening van probiotica zijn wel degelijk patiënten gestorven in de Utrechtse studie naar het effect van de ‘goede bacteriën’ bij een alvleesklierontsteking. Dat onderbouwen de auteurs in het onderzoeksverslag, dat vanochtend openbaar gemaakt is in het medische tijdschrift The Lancet.
Het is wereldwijd de eerste keer dat een schadelijk effect van een probiotisch preparaat is aangetoond. probiotica is een verzamelnaam voor micro/organismen die een gezond effect hebben als ze ingenomen worden.
De Utrechtse groep laat zien dat bij negen patiënten een deel van de darm afstierf na toediening van het bacteriemengsel. Dat was bijna altijd dodelijk. Onder de patiënten die een nepmiddel kregen, kwam die bijwerking niet voor. Met statistiek maken de wetenschappers duidelijk dat dat verschil niet is ontstaan doordat de patiënten die ‘goede bacteriën’ kregen, bij voorbaat al zieker waren.
Bij de studie, die in vijftien Nederlandse ziekenhuizen is uitgevoerd, stierven 33 mensen: 24 patiënten in de probioticagroep, 9 in de controlegroep. Drie weken geleden maakten de onderzoekers die sterftecijfers bekend, maar zij wilden toen niet ingaan op de oorzaak. Zoals in de medische wereld gebruikelijk is, verbood het tijdschrift dat de publicatie vooraf besproken zou worden.
De conclusie dat preparaten met goede bacteriën dodelijk kunnen zijn, werd daarop met scepsis ontvangen. De Duitse chirurg en probioticadeskundige dr. Nada Rayes, die de studie had ingezien, benadrukte dat bij toeval meer patiënten in de probioticagroep waren ingedeeld die al bij binnenkomst in het ziekenhuis uitgevallen organen hadden. Dat kan ook afsterven van de darm veroorzaken. Rayes vertelde deze krant al eerder over de ‘necrotische darm’ bij de probioticapatiënten.
Ook andere deskundigen opperden dat de resultaten op toeval berustten. Die conclusie noemen de Utrechtse onderzoekers, onder leiding van prof.dr. Hein Gooszen, echter ‘onverantwoord’. Er waren wel enige verschillen tussen de patiëntengroepen, erkennen zij, maar die waren klein. Dr. Marc Besselink: „Als je dat verschil meeneemt in de berekening, blijft de eindconclusie gelijk.”
De auteurs concluderen daarom dat probiotica ongeschikt zijn voor levensgevaarlijk zieken op de intensive care. Het is geen medische praktijk om bacteriepreparaten aan zulke patiënten toe te dienen. Wel wordt her en der, en tot nu toe zonder problemen, geëxperimenteerd met probiotische bacterien in de sondevoeding van zeer vroeg geboren baby's en bij buikoperaties.
Probiotica-expert prof.dr. Stig Bengmark van het University College London toonde zich gisteravond desgevraagd nog niet geheel overtuigd. Hij experimenteerde ook met probiotica bij alvleesklierontstekingen en beoordeelde het Utrechtse artikel mede voor publicatie in The Lancet, samen met Rayes.
Bengmark: “Het zou kunnen dat ze gelijk hebben, want de Utrechtse onderzoeksgroep is uitstekend. Maar het is niet de gewoonte om conclusies te trekken uit één onderzoek. Het zou zonde zijn als er, doordat nu al paniek gezaaid wordt, geen nieuwe studies opgezet zullen worden.” Hij wijst wederom op het verschil in ziekte tussen de patiëntgroepen. Verder benadrukt hij dat de nadelen kunnen samenhangen met een bepaalde bacteriesoort. In het preparaat zijn echter geen ongebruikelijke typen toegepast.
Gooszens groep gaat twee hypotheses onderzoeken: dat de bacterien in de darm een lokale ontsteking hebben veroorzaakt, en dat de toegevoegde micro/organismen zuurstof hebben ontnomen aan de darm. Beide mechanismen kunnen afsterven veroorzaken.
De Utrechtse groep laat zien dat bij negen patiënten een deel van de darm afstierf na toediening van het bacteriemengsel. Dat was bijna altijd dodelijk. Onder de patiënten die een nepmiddel kregen, kwam die bijwerking niet voor. Met statistiek maken de wetenschappers duidelijk dat dat verschil niet is ontstaan doordat de patiënten die ‘goede bacteriën’ kregen, bij voorbaat al zieker waren.
Bij de studie, die in vijftien Nederlandse ziekenhuizen is uitgevoerd, stierven 33 mensen: 24 patiënten in de probioticagroep, 9 in de controlegroep. Drie weken geleden maakten de onderzoekers die sterftecijfers bekend, maar zij wilden toen niet ingaan op de oorzaak. Zoals in de medische wereld gebruikelijk is, verbood het tijdschrift dat de publicatie vooraf besproken zou worden.
De conclusie dat preparaten met goede bacteriën dodelijk kunnen zijn, werd daarop met scepsis ontvangen. De Duitse chirurg en probioticadeskundige dr. Nada Rayes, die de studie had ingezien, benadrukte dat bij toeval meer patiënten in de probioticagroep waren ingedeeld die al bij binnenkomst in het ziekenhuis uitgevallen organen hadden. Dat kan ook afsterven van de darm veroorzaken. Rayes vertelde deze krant al eerder over de ‘necrotische darm’ bij de probioticapatiënten.
Ook andere deskundigen opperden dat de resultaten op toeval berustten. Die conclusie noemen de Utrechtse onderzoekers, onder leiding van prof.dr. Hein Gooszen, echter ‘onverantwoord’. Er waren wel enige verschillen tussen de patiëntengroepen, erkennen zij, maar die waren klein. Dr. Marc Besselink: „Als je dat verschil meeneemt in de berekening, blijft de eindconclusie gelijk.”
De auteurs concluderen daarom dat probiotica ongeschikt zijn voor levensgevaarlijk zieken op de intensive care. Het is geen medische praktijk om bacteriepreparaten aan zulke patiënten toe te dienen. Wel wordt her en der, en tot nu toe zonder problemen, geëxperimenteerd met probiotische bacterien in de sondevoeding van zeer vroeg geboren baby's en bij buikoperaties.
Probiotica-expert prof.dr. Stig Bengmark van het University College London toonde zich gisteravond desgevraagd nog niet geheel overtuigd. Hij experimenteerde ook met probiotica bij alvleesklierontstekingen en beoordeelde het Utrechtse artikel mede voor publicatie in The Lancet, samen met Rayes.
Bengmark: “Het zou kunnen dat ze gelijk hebben, want de Utrechtse onderzoeksgroep is uitstekend. Maar het is niet de gewoonte om conclusies te trekken uit één onderzoek. Het zou zonde zijn als er, doordat nu al paniek gezaaid wordt, geen nieuwe studies opgezet zullen worden.” Hij wijst wederom op het verschil in ziekte tussen de patiëntgroepen. Verder benadrukt hij dat de nadelen kunnen samenhangen met een bepaalde bacteriesoort. In het preparaat zijn echter geen ongebruikelijke typen toegepast.
Gooszens groep gaat twee hypotheses onderzoeken: dat de bacterien in de darm een lokale ontsteking hebben veroorzaakt, en dat de toegevoegde micro/organismen zuurstof hebben ontnomen aan de darm. Beide mechanismen kunnen afsterven veroorzaken.
