Kerstmis en Nieuwjaar zijn piekmomenten voor cardiovasculaire incidenten, althans in de Amerikaanse bevolking. Onderzoekers hebben zelfs twee pieken vastgesteld, die dag op dag met Kerstmis en Nieuwjaar samenvallen. Een bericht in het medische weekblad de Huisarts.
In 1999 bestudeerde een team cardiologen in de streek van Los Angeles de seizoengebonden variaties in cardiovasculaire mortaliteit. Over een periode van twaalf jaar vonden ze steevast een stijging van het aantal cardiovasculaire sterfgevallen in de winter. De winter staat algemeen bekend als een gevaarlijk seizoen voor hartpatiënten. Koude temperaturen veroorzaken een verhoging van de vaatweerstand, de bloeddruk' style='color:#00896e;border-bottom:1px dotted #00896e;'>bloeddruk, het risico van coronaire spasmen en de stolbaarheid van het bloed. Toch maakten de onderzoekers de overweging dat de winters in de streek van Los Angeles relatief mild zijn. Bij nader inzien stelden ze vast dat de curve begon te stijgen rond Thanksgiving (de vierde donderdag van november), piekte op Nieuwjaar en daarna opnieuw naar beneden ging, terwijl de minimumtemperatuur ongeveer constant bleef tijdens de maanden december en januari, aldus de arts' style='color:#00896e;border-bottom:1px dotted #00896e;'>huisarts.
In 2005 bracht een tweede studie meer duidelijkheid. Hierbij werd de cardiovasculaire mortaliteit bekeken over de periode van 1973 tot 2001. Gegevens over het volledige grondgebied van de Verenigde Staten werden gebruikt. In eerste instantie stelden de auteurs vast dat de cardiovasculaire mortaliteit tijdens de eindejaarsperiode steeg met de tijd, en vooral in de laatste jaren van de bestudeerde periode. Bovendien werd zeer precies een piek vastgesteld op de twee kerstdagen en op nieuwjaarsdag. De mortaliteit was het hoogst op de eerste kerstdag en iets lager op de tweede kerstdag; nieuwjaarsdag kwam op de derde plaats, stelt de huisarts.
Aan mogelijke verklaringen voor dit fenomeen is er duidelijk geen gebrek. In de eerste plaats wordt gedacht aan overvloedig eten en drinken. Vette maaltijden hebben een ongunstig effect op de endotheelfunctie, terwijl zout een belast vaatstelsel nog verder op de proef kan stellen. alcohol kan ritmestoornissen zoals voorkamerfibrillatie veroorzaken, wat in een ischemische hartspier mogelijk acute schade veroorzaakt, dixit de Huisarts. Daarnaast blijkt er ook een neiging te bestaan om de vraag naar medische zorg tijdens de feestdagen uit te stellen: mensen willen de feestpret niet bederven en/of zijn op verplaatsing. Bovendien worden er ook wachtdiensten ingeschakeld, waardoor patiënten vaak niet bij hun gebruikelijke arts terechtkunnen. Een bijkomend mechanisme kan zijn dat er specifiek tijdens de feesten meer haardvuren worden aangestoken: onderzoek heeft aangetoond dat luchtvervuilende stoffen een toename van een verhoogde bloeddruk en cardiovasculaire incidenten veroorzaken. Ten slotte moet men er ook rekening mee houden dat Kerst en Nieuwjaar soms psychische stress betekenen: mensen moeten het hele feestgebeuren organiseren, zijn daarbij gehaast, worden geconfronteerd met extra uitgaven en moeten ze in bepaalde gevallen familieleden harden die ze liever kwijt dan rijk zijn. Dat heet feestvieren, dixit de Huisarts in een cynische bui.
In 2005 bracht een tweede studie meer duidelijkheid. Hierbij werd de cardiovasculaire mortaliteit bekeken over de periode van 1973 tot 2001. Gegevens over het volledige grondgebied van de Verenigde Staten werden gebruikt. In eerste instantie stelden de auteurs vast dat de cardiovasculaire mortaliteit tijdens de eindejaarsperiode steeg met de tijd, en vooral in de laatste jaren van de bestudeerde periode. Bovendien werd zeer precies een piek vastgesteld op de twee kerstdagen en op nieuwjaarsdag. De mortaliteit was het hoogst op de eerste kerstdag en iets lager op de tweede kerstdag; nieuwjaarsdag kwam op de derde plaats, stelt de huisarts.
Aan mogelijke verklaringen voor dit fenomeen is er duidelijk geen gebrek. In de eerste plaats wordt gedacht aan overvloedig eten en drinken. Vette maaltijden hebben een ongunstig effect op de endotheelfunctie, terwijl zout een belast vaatstelsel nog verder op de proef kan stellen. alcohol kan ritmestoornissen zoals voorkamerfibrillatie veroorzaken, wat in een ischemische hartspier mogelijk acute schade veroorzaakt, dixit de Huisarts. Daarnaast blijkt er ook een neiging te bestaan om de vraag naar medische zorg tijdens de feestdagen uit te stellen: mensen willen de feestpret niet bederven en/of zijn op verplaatsing. Bovendien worden er ook wachtdiensten ingeschakeld, waardoor patiënten vaak niet bij hun gebruikelijke arts terechtkunnen. Een bijkomend mechanisme kan zijn dat er specifiek tijdens de feesten meer haardvuren worden aangestoken: onderzoek heeft aangetoond dat luchtvervuilende stoffen een toename van een verhoogde bloeddruk en cardiovasculaire incidenten veroorzaken. Ten slotte moet men er ook rekening mee houden dat Kerst en Nieuwjaar soms psychische stress betekenen: mensen moeten het hele feestgebeuren organiseren, zijn daarbij gehaast, worden geconfronteerd met extra uitgaven en moeten ze in bepaalde gevallen familieleden harden die ze liever kwijt dan rijk zijn. Dat heet feestvieren, dixit de Huisarts in een cynische bui.
