De Nederlandse Vragenlijst Eetgedrag, ontwikkeld door de Nijmeegse psycholoog Tatjana van Strien, viert op 20 oktober het zilveren jubileum. Van Strien bestudeert al 25 jaar het overgewicht van Nederland en ziet een verschuiving: ‘emotioneel eten’ wordt steeds belangrijker als voorspeller van overgewicht.
'Er zijn drie grote oorzaken voor overgewicht', vertelt Van Strien, 'Je komt aan na een periode van lijnen; of je eet te veel wanneer het voor je neus staat - extern overeten noemen we dat - of je eet te veel als reactie op vervelende gevoelens, het zogenaamde emotioneel overeten. Dat laatste is in de afgelopen 25 jaar flink toegenomen als voorspeller van overgewicht. Ik heb steekproeven uit 1983 en 2006 vergeleken en vond een groot effect voor emotioneel eten; bij de andere oorzaken vond ik dat niet.'
Onzeker en alleen
Mensen die 'hoog scoren op emotioneel overeten' geven vaker instemmende antwoorden op vragen als: als u ongerust/gespannen/teleurgesteld bent, heeft u dan zin om wat te eten? Voor een verklaring over de toename in emotioneel eten verwijst Van Strien naar diverse wetenschappelijke publicaties over een toename in zelfgerapporteerde angst bij volwassenen. Die hangt samen met een afname in sociale cohesie, meer echtscheidingen en meer éénoudergezinnen. 'Samengevat komt het erop neer dat mensen zich vaker onzeker en alleen voelen"
Aandacht voor emoties
Die oorzaken zijn misschien niet of niet gemakkelijk weg te nemen, maar er is wel wat te doen aan de manier waarop mensen ermee omgaan. Hoe dan ook is Van Striens boodschap dat bestrijding van overgewicht niet alleen een kwestie is van minder eten en meer bewegen: 'De emotiehuishouding speelt een grote rol en die verdient dus ook aandacht in de aanpak. Veel aandacht.'
Van Strien werkt zelf mee aan een experimentele behandeling van 'hoogemotionele eters' met emotieregulatietherapie. 'De eerste resultaten zijn veelbelovend, maar we hebben nog een paar jaar nodig om te kijken of het behaalde gewichtsverlies blijvend is.'
Onzeker en alleen
Mensen die 'hoog scoren op emotioneel overeten' geven vaker instemmende antwoorden op vragen als: als u ongerust/gespannen/teleurgesteld bent, heeft u dan zin om wat te eten? Voor een verklaring over de toename in emotioneel eten verwijst Van Strien naar diverse wetenschappelijke publicaties over een toename in zelfgerapporteerde angst bij volwassenen. Die hangt samen met een afname in sociale cohesie, meer echtscheidingen en meer éénoudergezinnen. 'Samengevat komt het erop neer dat mensen zich vaker onzeker en alleen voelen"
Aandacht voor emoties
Die oorzaken zijn misschien niet of niet gemakkelijk weg te nemen, maar er is wel wat te doen aan de manier waarop mensen ermee omgaan. Hoe dan ook is Van Striens boodschap dat bestrijding van overgewicht niet alleen een kwestie is van minder eten en meer bewegen: 'De emotiehuishouding speelt een grote rol en die verdient dus ook aandacht in de aanpak. Veel aandacht.'
Van Strien werkt zelf mee aan een experimentele behandeling van 'hoogemotionele eters' met emotieregulatietherapie. 'De eerste resultaten zijn veelbelovend, maar we hebben nog een paar jaar nodig om te kijken of het behaalde gewichtsverlies blijvend is.'
