Orgaandonoren vergrijzen

In 2007 steeg het aantal orgaandonoren tot 29,1 per miljoen Belgen. Daarmee staat ons land samen met Oostenrijk wereldwijd aan de top. Een belangrijke evolutie is ook de vergrijzing van de donoren. Tegenwoordig is een grote meerderheid ouder dan 50. 18 jaar geleden was een donor boven de 60 nog eerder uitzonderlijk.
Binnen de Eurotransplant-landen steken België en Oostenrijk er een stuk bovenuit met jaarlijks 25 à 30 donoren per miljoen inwoners Weliswaar haalt ook Spanje 35 donoren per miljoen inwoners maar dat komt doordat ze een bredere definitie hanteren. Walter Van Donink, transplantcoördinator in het Universitair ziekenhuis Antwerpen in het medische weekblad de huisarts: “Voor België en Oostenrijk gaat het pas over een donor als organen worden weggenomen voor transplantatie én als er minstens één orgaan effectief getransplanteerd wordt. Voor Spanje hoeft dat laatste niet. Als we onze definitie toepassen op Spanje dan scoren ze iets minder goed.”

In 2007 steeg het aantal Heart Beating Donors (HBD) in ons land naar 253. Uitzondering gemaakt voor het jaar 2000 met 263 HBD’s is dat het hoogste aantal sinds 1994. Vorig jaar waren er ook 38 Donoren after cardiac death (DCD’s, zijnde non-heart beating donoren) en ook dat aantal gaat dankzij de groeiende medische kennis in stijgende lijn. Deze categorie bestaat nog maar sinds 2003.

Van Donink in de huisarts: “Naast een stelselmatige toename van het aantal stellen we ook vast dat er veel meer oudere donoren zijn. Enerzijds houdt dat verband met de medische vooruitgang op de diensten intensieve zorg. 15 jaar geleden ging iemand met een schedeltrauma hersendood. Tegenwoordig valt de druk in de hersenen beter te monitoren en zijn er dus minder hersendoden. Anderzijds doet de groeiende aandacht voor verkeersveiligheid ook het aantal jonge verkeersslachtoffers dalen.”

Intracraniale bloedingen
Door de medische vooruitgang komen dus ook oudere donoren in aanmerking. De evolutie is erg duidelijk. In 1990 was 65% van de donoren jonger dan veertig, nu nog slechts 30%. De 40-60-jarigen en de 60-plussers zijn in opmars. 18 jaar geleden was transplantatie met een 60-plusser nog een uitzondering, tegenwoordig is een grote meerderheid van donoren ouder dan 50 jaar. Niet alleen komen meer oudere patiënten in aanmerking maar bovendien worden met de wat oudere organen dezelfde resultaten geboekt als tien jaar geleden.

Toch komt uiteindelijk maar een klein percentage van de mensen die overlijden in aanmerking voor effectieve donatie. “De medische indicaties zijn streng. De donor moet gezond zijn, het overlijden mag niet het gevolg zijn van een infectie of kwaadaardige aandoening. Die ziekten vormen het gros van de sterfgevallen in de ziekenhuizen,” aldus Van Donink.

“De grootste groep donoren zijn hersendoden en die hebben we ook het liefst,” voegt hij er in de Huisarts aan toe. Het leeuwendeel -131 van de 291 effectieve donoren in 2007- stierven aan intracraniale bloedingen. Belangrijk –goed voor een derde, 63 donoren in absolute cijfers- zijn ook de verkeersslachtoffers al loopt dat aantal sterk terug. 15 jaar geleden ging het nog over de helft van de donoren. Van belang zijn verder nog gewone traumata (44), herseninfarcten (23) enzoverder.
20 mrt 2008 09u02
zie ook rubriek