De kankers van het hoofd en de keel, de zogenaamde kno-kankers (van keel, neus, oor), zijn wat minder bekend bij het publiek terwijl ze nochtans de 6e meest voorkomende vorm van kanker zijn in België met 2.694 gevallen per jaar en zelfs de 4e bij mannen. (2) Vaak zijn deze kankers gerelateerd aan roken en alcohol, maar ze kunnen ook veroorzaakt worden door het HPV (humaan papillomavirus). Immuuntherapie kan nu gebruikt worden als een nieuwe behandelingswijze. Deze therapie, die het immuunsysteem stimuleert, kan voortaan worden aangeboden als eerstelijnsbehandeling voor kankers bij herval. (1) Gezien er in 40% van de gevallen (3) sprake is van herval, is dit een grote sprong voorwaarts voor de patiënten die vaak afkomstig zijn uit kwetsbare sociale groepen.
De risicofactoren zijn duidelijk geïdentificeerd
De meeste hoofd- en halskankers ontwikkelen zich ter hoogte van de mond, lippen, tong, amandelen, slokdarmhoofd en strottenhoofd. De oorzaken zijn gekend, met name roken en alcohol. Momenteel is tussen 70 en 80% van de hoofd- en keelkankers in België te wijten aan tabak en alcohol. Rokers lopen 10 keer meer risico dit type tumor te ontwikkelen dan niet-rokers. (4) Ook het hpv is al jaren een van de risicofactoren voor kno-kankers.
Laat stadium, kwetsbare bevolkingsgroep
Helaas worden patiënten dikwijls pas in een laat stadium gediagnosticeerd; bij 65% van de patiënten zijn de klieren dan al aangetast. (3) De meest kansarme socio-economische groepen worden het vaakst getroffen. Ondanks de vooruitgang in de (gecombineerde) behandelingen zoals chirurgie, bestraling, chemotherapie en/of doelgerichte therapie, is iets minder dan de helft van de patiënten na 5 jaar nog in leven. (3) Bij herval of uitzaaiing bedraagt de levensduur gemiddeld minder dan een jaar. Nieuwe therapeutische benaderingen voor deze kankers dringen zich dan ook op.
immuuntherapie bij hoofd- en keelkankers
De grote nieuwigheid ligt in de immuuntherapie, die een nieuwe aanpak voor de patiënten mogelijk maakt. Professor Paul Clement, oncoloog aan het UZ Leuven is verheugd: “De immuuntherapieën hebben hun doeltreffendheid tegen melanoom en longkanker al bewezen. Onlangs werden ze ook geïntroduceerd voor hoofd- en halskanker. Maar vandaag is het een belangrijke dag voor patiënten met uitgezaaide of hervallen kno-kankers, want immuuntherapie kan nu ook worden toegepast, zonder eerst een behandeling met chemotherapie te hoeven starten. Door het eigen immuunsysteem van de patiënt te stimuleren, kan een meer duurzame ziektecontrole worden bekomen. De behandeling wordt bovendien veel beter verdragen dan chemotherapie.”
De kno-kankers in cijfers
Meer dan 2.500 nieuwe gevallen van kno-kanker per jaar in België2
2 van de 3 kankers worden in een gevorderd stadium gediagnosticeerd1
Bijna 75% van de patiënten zijn mannen1
Tussen 70 en 80% van de gevallen van hoofd- en keelkanker zijn te wijten aan tabak en alcohol. Rokers hebben 10 keer meer kans dit type tumor te ontwikkelen4
65 jaar is de gemiddelde leeftijd waarop kno-kankers voorkomen1
Bronnen:
De meeste hoofd- en halskankers ontwikkelen zich ter hoogte van de mond, lippen, tong, amandelen, slokdarmhoofd en strottenhoofd. De oorzaken zijn gekend, met name roken en alcohol. Momenteel is tussen 70 en 80% van de hoofd- en keelkankers in België te wijten aan tabak en alcohol. Rokers lopen 10 keer meer risico dit type tumor te ontwikkelen dan niet-rokers. (4) Ook het hpv is al jaren een van de risicofactoren voor kno-kankers.
Laat stadium, kwetsbare bevolkingsgroep
Helaas worden patiënten dikwijls pas in een laat stadium gediagnosticeerd; bij 65% van de patiënten zijn de klieren dan al aangetast. (3) De meest kansarme socio-economische groepen worden het vaakst getroffen. Ondanks de vooruitgang in de (gecombineerde) behandelingen zoals chirurgie, bestraling, chemotherapie en/of doelgerichte therapie, is iets minder dan de helft van de patiënten na 5 jaar nog in leven. (3) Bij herval of uitzaaiing bedraagt de levensduur gemiddeld minder dan een jaar. Nieuwe therapeutische benaderingen voor deze kankers dringen zich dan ook op.
immuuntherapie bij hoofd- en keelkankers
De grote nieuwigheid ligt in de immuuntherapie, die een nieuwe aanpak voor de patiënten mogelijk maakt. Professor Paul Clement, oncoloog aan het UZ Leuven is verheugd: “De immuuntherapieën hebben hun doeltreffendheid tegen melanoom en longkanker al bewezen. Onlangs werden ze ook geïntroduceerd voor hoofd- en halskanker. Maar vandaag is het een belangrijke dag voor patiënten met uitgezaaide of hervallen kno-kankers, want immuuntherapie kan nu ook worden toegepast, zonder eerst een behandeling met chemotherapie te hoeven starten. Door het eigen immuunsysteem van de patiënt te stimuleren, kan een meer duurzame ziektecontrole worden bekomen. De behandeling wordt bovendien veel beter verdragen dan chemotherapie.”
De kno-kankers in cijfers
Meer dan 2.500 nieuwe gevallen van kno-kanker per jaar in België2
2 van de 3 kankers worden in een gevorderd stadium gediagnosticeerd1
Bijna 75% van de patiënten zijn mannen1
Tussen 70 en 80% van de gevallen van hoofd- en keelkanker zijn te wijten aan tabak en alcohol. Rokers hebben 10 keer meer kans dit type tumor te ontwikkelen4
65 jaar is de gemiddelde leeftijd waarop kno-kankers voorkomen1
Bronnen:
- (1) Prof B. Burtness et al. Pembrolizumab alone or with chemotherapy versus cetuximab with chemotherapy for recurrent or metastatic squamous cell carcinoma of the head and neck (KEYNOTE-048): a randomised, open-label, phase 3 study. Keynote 048.2019. The Lancet.
- (2) Stichting tegen Kanker, hoofdkankers. 2016.
- (3) Kankerregister, Cancer fact sheet: head & neck, 2017.
- (4) Ashok R. Jethwa and Samir S. Khariwala. Tobacco-related carcinogenesis in head and neck cancer. 2017. US National Library of Medicine National Institutes of Health
