De AstraZeneca Foundation, het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek – Vlaanderen (FWO) en het Fonds de la Recherche Scientifique (F.R.S. - FNRS) kondigden vandaag de namen aan van de drie winnaars van de AstraZeneca Foundation Awards 2017. De winnaars van 2017 zijn prof. Pieter Van Vlierberghe (UGent), prof. Anne Spinewine (UCL) en prof. Evelien Smits (UAntwerpen). Deze drie professoren werden beloond voor hun innovatief onderzoek en ontvangen elk een cheque van € 25.000.
Prof. Van Vlierberghe wordt beloond voor zijn onderzoek naar nieuwe leukemietherapieën, prof. Spinewine voor haar onderzoek naar innovatieve methoden voor het voorschrijven van geneesmiddelen voor ouderen en prof. Smits voor haar onderzoek naar nieuwe behandelingen via immuuntherapie. Zoals elk jaar werden de winnaars geselecteerd door een onafhankelijke jury, samengesteld uit het FWO en de F.R.S. - FNRS.
Binnenkort nieuwe leukemietherapieën met minder toxische bijwerkingen?
Leukemie is het meest voorkomende subtype van kanker bij kinderen en wordt momenteel nog steeds behandeld met hoge doses chemotherapie. Helaas hebben deze intensieve behandelingsschema's vaak significante toxische bijwerkingen, zoals onvruchtbaarheid, verlies van intellectuele vermogens en de ontwikkeling van secundaire tumoren. Bovendien hebben kinderen bij wie de initiële behandeling niet aanslaat wegens de resistentie die ze tegen behandeling hebben opgebouwd een zeer lage overlevingskans. Daarom is het absoluut noodzakelijk om nieuwe gerichte therapieën te vinden om kinderen met leukemie een betere toekomst te bieden.
De dynamische interactie tussen histonmodificaties en dna-methylatie bepaalt de chromatinestructuur van het menselijk genoom en dient als conceptueel kader om de transcriptieregulatie bij normale ontwikkeling en menselijke ziekten te begrijpen. Wijzigingen in transcriptieregulatie, onafhankelijk van de genomische dna-sequentie, worden bestudeerd in het domein van epigenetica. De regulering van het humaan epigenoom is onlangs uitgegroeid tot een centraal thema in de kankerbiologie. De identificatie van terugkerende mutaties gericht op de epigenetische regulatoren in menselijke kanker suggereert dat verstoring van het epigenetisch evenwicht kan leiden tot celtransformatie.
De resultaten van het onderzoek van prof. Van Vlierberghe en zijn team zijn een veelbelovende doorbraak in het ontcijferen van het moleculaire werkingsmechanisme van leukemie geassocieerd met epigenetische veranderingen, evenals de identificatie van epigenetische kwetsbaarheden in menselijke leukemie. Aangezien de afwijkende epigenetische profielen omkeerbaar zijn, zouden epigenetische veranderingen kunnen dienen als aantrekkelijk doelwit voor therapeutische ingrepen bij mensen met leukemie. “Onze inspanningen moeten de weg banen voor nieuwe moleculair aangepaste epigenetische therapieën met beperkte toxische bijwerkingen”, concludeert prof. Van Vlierberghe.
Prof. Pieter Van Vlierberghe (UGent) is onderzoeksprofessor aan de faculteit geneeskunde van de Universiteit Gent. Hij is lid van verschillende medische verenigingen, waaronder de Cancer Epigenetics Society en vanaf 2018 de Fellowships and Grants Committee of the European Hematology Association (EHA). Hij en zijn team leggen zich toe op onderzoek naar nieuwe behandelingen tegen leukemie met verminderde toxische bijwerkingen.
Nieuwe methoden voor het voorschrijven van geneesmiddelen voor ouderen
Het gebruik van medicatie is een essentieel onderdeel van de ouderenzorg. Ongepaste voorschriften – te veel, te weinig of verkeerde voorschriften – komen echter vaak voor. Ze leiden tot een verhoogde morbiditeit, lagere levenskwaliteit en hogere kosten.
De voorschriftkwaliteit meten bij ouderen is complex. Er werden meetmethoden voor ongepaste voorschriften ontwikkeld, maar die hebben nadelige gevolgen. “Deze methoden werden gebruikt om de prevalentie te beschrijven van ongepast voorschrijfgedrag in België voor ziekenhuis-, ambulante en rusthuispatiënten", verklaart prof. Anne Spinewine.
Prof. Spinewine (UCL) en haar team worden nu beloond voor hun onderzoek naar de redenen voor oneigenlijk gebruik: “We hebben verschillende factoren geïdentificeerd waarmee rekening moet worden gehouden bij het bedenken van benaderingen voor verbetering. We hebben verschillende benaderingen geïmplementeerd en hun impact geëvalueerd. Zo zagen we bijvoorbeeld aanzienlijke verbeteringen in het geneesmiddelengebruik wanneer klinische apothekers deel uitmaken van de geriatrische teams in ziekenhuizen”, legt prof. Spinewine uit.
Prof. Spinewine is hoogleraar aan de Université catholique de Louvain en maakt deel uit van het Louvain Drug Research Institute, als lid van de researchgroep Clinical Pharmacy (UCL/LDRI/CLIP). Ze is ook hoofd van de afdeling klinische farmacie van het CHU UCL Namur in Godinne.
Naar nieuwe succesvolle behandelingen dankzij immuuntherapie
In 2013 erkende de redactie van het tijdschrift Science immuuntherapie tegen kanker als de wetenschappelijke doorbraak van het jaar vanwege de spectaculaire resultaten in tumoren zoals gevorderd melanoom en longkanker, waarvoor andere therapeutische behandelingen tot nu toe slechts verwaarloosbare effecten hebben gehad. Ondanks deze opzienbarende ontdekking heeft immuuntherapie helaas geen invloed op de meerderheid van de patiënten die nieuwe behandelingsmogelijkheden nodig hebben, noch op een groot aantal patiënten met tumortypes die goed reageren op immuuntherapie. Er bestaan ook verschillende soorten kanker die niet reageren op immuuntherapie, zoals alvleesklierkanker en microsatellietstabiele colorectale kankers.
Haar team, de Solid Tumor Immunology Group (STIG), legt zich toe op het ontwikkelen van nieuwe strategieën voor immunotherapeutische combinaties om solide tumoren te behandelen en het immuunsysteem van de tumor te ontcijferen om de ontsnappingsmechanismen van het immuunsysteem beter te begrijpen. Het is vooral geïnteresseerd in de mogelijkheden om immuunstimulering te combineren met immuunsuppressieafremming. “De strategische missie van ons onderzoek is om de toepasbaarheid van immuuntherapie als succesvolle kankerbehandeling te vergroten, zowel wat betreft het aantal gevoelige kankertypes als het aantal vatbare patiënten”, legt prof. Evelien Smits uit.
Deze missie wordt op drie manieren uitgevoerd, van fundamenteel onderzoek tot klinische studies:
1. nieuwe combinaties van immuuntherapieën ontwikkelen om het kankerbestrijdende effect te versterken;
2. nieuwe ontsnappingsmechanismen van het immuunsysteem ontdekken om nieuwe pistes voor immuuntherapie te vinden;
3. een nieuwe celtherapiestrategie met behulp van dendritische cellen testen.
Onderzoeksprofessor Evelien Smits is lid van de raad van bestuur van de Belgische Jonge Academie en lid van de Vereniging voor Kankerimmuuntherapie. Ze is ook als expert aangesteld in de Hoge Gezondheidsraad en is het enige Belgische lid van het internationale adviescomité van The Lancet Haematology. Daarnaast is prof. Smits teamleider en mededirecteur van het Centrum voor Oncologisch Onderzoek (CORE) aan de Universiteit Antwerpen.
De AstraZeneca Foundation helpt onderzoekers
De AstraZeneca Foundation beloont de drie laureaten, prof. Pieter Van Vlierberghe, prof. Anne Spinewine en prof. Evelien Smits met een cheque ter waarde van €25.000. Met deze prijs vervult de AstraZeneca Foundation een van haar hoofddoelen, namelijk het overbruggen van de kloof tussen wetenschap en maatschappij. De stichting wil ook de ontwikkeling van onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek op diverse gebieden van de volksgezondheid stimuleren. In samenwerking met het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek – Vlaanderen (FWO) en het Fonds de la Recherche Scientifique (F.R.S.-FNRS) reikt de AstraZeneca Foundation prijzen uit voor wetenschappelijke uitmuntendheid voor innovatief medisch onderzoek.
Binnenkort nieuwe leukemietherapieën met minder toxische bijwerkingen?
Leukemie is het meest voorkomende subtype van kanker bij kinderen en wordt momenteel nog steeds behandeld met hoge doses chemotherapie. Helaas hebben deze intensieve behandelingsschema's vaak significante toxische bijwerkingen, zoals onvruchtbaarheid, verlies van intellectuele vermogens en de ontwikkeling van secundaire tumoren. Bovendien hebben kinderen bij wie de initiële behandeling niet aanslaat wegens de resistentie die ze tegen behandeling hebben opgebouwd een zeer lage overlevingskans. Daarom is het absoluut noodzakelijk om nieuwe gerichte therapieën te vinden om kinderen met leukemie een betere toekomst te bieden.
De dynamische interactie tussen histonmodificaties en dna-methylatie bepaalt de chromatinestructuur van het menselijk genoom en dient als conceptueel kader om de transcriptieregulatie bij normale ontwikkeling en menselijke ziekten te begrijpen. Wijzigingen in transcriptieregulatie, onafhankelijk van de genomische dna-sequentie, worden bestudeerd in het domein van epigenetica. De regulering van het humaan epigenoom is onlangs uitgegroeid tot een centraal thema in de kankerbiologie. De identificatie van terugkerende mutaties gericht op de epigenetische regulatoren in menselijke kanker suggereert dat verstoring van het epigenetisch evenwicht kan leiden tot celtransformatie.
De resultaten van het onderzoek van prof. Van Vlierberghe en zijn team zijn een veelbelovende doorbraak in het ontcijferen van het moleculaire werkingsmechanisme van leukemie geassocieerd met epigenetische veranderingen, evenals de identificatie van epigenetische kwetsbaarheden in menselijke leukemie. Aangezien de afwijkende epigenetische profielen omkeerbaar zijn, zouden epigenetische veranderingen kunnen dienen als aantrekkelijk doelwit voor therapeutische ingrepen bij mensen met leukemie. “Onze inspanningen moeten de weg banen voor nieuwe moleculair aangepaste epigenetische therapieën met beperkte toxische bijwerkingen”, concludeert prof. Van Vlierberghe.
Prof. Pieter Van Vlierberghe (UGent) is onderzoeksprofessor aan de faculteit geneeskunde van de Universiteit Gent. Hij is lid van verschillende medische verenigingen, waaronder de Cancer Epigenetics Society en vanaf 2018 de Fellowships and Grants Committee of the European Hematology Association (EHA). Hij en zijn team leggen zich toe op onderzoek naar nieuwe behandelingen tegen leukemie met verminderde toxische bijwerkingen.
Nieuwe methoden voor het voorschrijven van geneesmiddelen voor ouderen
Het gebruik van medicatie is een essentieel onderdeel van de ouderenzorg. Ongepaste voorschriften – te veel, te weinig of verkeerde voorschriften – komen echter vaak voor. Ze leiden tot een verhoogde morbiditeit, lagere levenskwaliteit en hogere kosten.
De voorschriftkwaliteit meten bij ouderen is complex. Er werden meetmethoden voor ongepaste voorschriften ontwikkeld, maar die hebben nadelige gevolgen. “Deze methoden werden gebruikt om de prevalentie te beschrijven van ongepast voorschrijfgedrag in België voor ziekenhuis-, ambulante en rusthuispatiënten", verklaart prof. Anne Spinewine.
Prof. Spinewine (UCL) en haar team worden nu beloond voor hun onderzoek naar de redenen voor oneigenlijk gebruik: “We hebben verschillende factoren geïdentificeerd waarmee rekening moet worden gehouden bij het bedenken van benaderingen voor verbetering. We hebben verschillende benaderingen geïmplementeerd en hun impact geëvalueerd. Zo zagen we bijvoorbeeld aanzienlijke verbeteringen in het geneesmiddelengebruik wanneer klinische apothekers deel uitmaken van de geriatrische teams in ziekenhuizen”, legt prof. Spinewine uit.
Prof. Spinewine is hoogleraar aan de Université catholique de Louvain en maakt deel uit van het Louvain Drug Research Institute, als lid van de researchgroep Clinical Pharmacy (UCL/LDRI/CLIP). Ze is ook hoofd van de afdeling klinische farmacie van het CHU UCL Namur in Godinne.
Naar nieuwe succesvolle behandelingen dankzij immuuntherapie
In 2013 erkende de redactie van het tijdschrift Science immuuntherapie tegen kanker als de wetenschappelijke doorbraak van het jaar vanwege de spectaculaire resultaten in tumoren zoals gevorderd melanoom en longkanker, waarvoor andere therapeutische behandelingen tot nu toe slechts verwaarloosbare effecten hebben gehad. Ondanks deze opzienbarende ontdekking heeft immuuntherapie helaas geen invloed op de meerderheid van de patiënten die nieuwe behandelingsmogelijkheden nodig hebben, noch op een groot aantal patiënten met tumortypes die goed reageren op immuuntherapie. Er bestaan ook verschillende soorten kanker die niet reageren op immuuntherapie, zoals alvleesklierkanker en microsatellietstabiele colorectale kankers.
Haar team, de Solid Tumor Immunology Group (STIG), legt zich toe op het ontwikkelen van nieuwe strategieën voor immunotherapeutische combinaties om solide tumoren te behandelen en het immuunsysteem van de tumor te ontcijferen om de ontsnappingsmechanismen van het immuunsysteem beter te begrijpen. Het is vooral geïnteresseerd in de mogelijkheden om immuunstimulering te combineren met immuunsuppressieafremming. “De strategische missie van ons onderzoek is om de toepasbaarheid van immuuntherapie als succesvolle kankerbehandeling te vergroten, zowel wat betreft het aantal gevoelige kankertypes als het aantal vatbare patiënten”, legt prof. Evelien Smits uit.
Deze missie wordt op drie manieren uitgevoerd, van fundamenteel onderzoek tot klinische studies:
1. nieuwe combinaties van immuuntherapieën ontwikkelen om het kankerbestrijdende effect te versterken;
2. nieuwe ontsnappingsmechanismen van het immuunsysteem ontdekken om nieuwe pistes voor immuuntherapie te vinden;
3. een nieuwe celtherapiestrategie met behulp van dendritische cellen testen.
Onderzoeksprofessor Evelien Smits is lid van de raad van bestuur van de Belgische Jonge Academie en lid van de Vereniging voor Kankerimmuuntherapie. Ze is ook als expert aangesteld in de Hoge Gezondheidsraad en is het enige Belgische lid van het internationale adviescomité van The Lancet Haematology. Daarnaast is prof. Smits teamleider en mededirecteur van het Centrum voor Oncologisch Onderzoek (CORE) aan de Universiteit Antwerpen.
De AstraZeneca Foundation helpt onderzoekers
De AstraZeneca Foundation beloont de drie laureaten, prof. Pieter Van Vlierberghe, prof. Anne Spinewine en prof. Evelien Smits met een cheque ter waarde van €25.000. Met deze prijs vervult de AstraZeneca Foundation een van haar hoofddoelen, namelijk het overbruggen van de kloof tussen wetenschap en maatschappij. De stichting wil ook de ontwikkeling van onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek op diverse gebieden van de volksgezondheid stimuleren. In samenwerking met het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek – Vlaanderen (FWO) en het Fonds de la Recherche Scientifique (F.R.S.-FNRS) reikt de AstraZeneca Foundation prijzen uit voor wetenschappelijke uitmuntendheid voor innovatief medisch onderzoek.
