Hooikoorts. Heel wat landgenoten hebben er momenteel last van, maar toch zijn er geen precieze cijfers over. Naar schatting heeft tussen de 12 en 28% van de Belgische bevolking ermee te kampen. Uit de vijfjaarlijkse Gezondheidsenquête van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV) blijkt dat 16,5% van de ondervraagde mensen in Antwerpen een of andere allergie heeft. Daarmee is het de meest allergische provincie van België. Al kan niemand precies zeggen hoe dat komt.
Een gezondheidsadvies dat al bekend is sinds grootmoeders tijd: als u last heeft van hooikoorts, zal een verkwikkende vakantie aan de kust u goed doen. De cijfers van het WIV bevestigen dat: in West-Vlaanderen zegt 12,9% een allergie te hebben, terwijl dat landinwaarts bijna 4% hoger ligt.
"De kust is een buffer voor hooikoortspatiënten, maar zodra je de polders ingaat, heb je even hoge pollenconcentraties", zegt allergiedeskundige Didier Ebo van het uza. "Ik kan niet op een schoteltje presenteren waarom Antwerpen slechter scoort, maar een verklaring kan zijn dat we bij het uza al 30 jaar een afdeling allergologie hebben. Dokters in het Antwerpse zijn dan misschien sneller geneigd om een patiënt te laten onderzoeken op allergieën. Elders is dat minder ingeburgerd."
Verdubbeling patiënten
Ook opvallend: we lopen al veel minder snel naar de huisarts. In 2008 bezocht 68,8% van de Antwerpenaren nog een dokter voor zijn of haar allergie, terwijl dat in 2013 nog maar 55,9% was. Een daling van net geen 13%.
"In tijden van economische crisis neemt het aantal doktersbezoeken af", weet Didier Ebo. "We gaan niet meer naar de huisarts omdat we alleen wat niezen en snotteren."
"Van alle vormen van allergieën die we momenteel kennen, neemt die voor boompollen het sterkste toe", aldus dokter Ebo. "Over een periode van 30 jaar kunnen we toch zeker van een verdubbeling in het aantal patiënten spreken."
"Naast de toename van het aantal pollen in de lucht en het steeds vroeger komende pollenseizoen (zie tekst hieronder, red.) zien we ook dat de luchtverontreiniging een direct effect heeft op de samenstelling van de pollen, waardoor we er steeds allergischer aan worden.
De stuifmeelkorrels bevatten een eiwit dat ons lichaam doet reageren en ons dus ziek maakt. Door de hogere concentratie aan CO2 in de lucht, zien we dat de korrels steeds meer van dat eiwit gaan bevatten, waardoor ze ons dus nog harder ziek maken."
Dieseldampen nefast
"Een andere belangrijke factor is diesel", zegt Didier Ebo. "als dieseldamp in contact komt met de pollen, gaat de buitenwand van de korrel stuk. Daardoor komen de eiwitten die ons ziek maken naar buiten en blijven ze door het laagje diesel ook kleven op de korrel.
Door proeven op muizen zijn wetenschappers tot de conclusie gekomen dat diesel de reactie op pollen versterkt en de patiënt zich nog ellendiger doet voelen." Dat effect laat zich ook voelen in een vervijfvoudiging van het aantal kruisallergieën. Dat wil zeggen dat hooikoortspatiënten ook vaak allergisch zijn aan bepaalde soorten fruit of groenten.
Behandelingen
Als we dan toch hooikoorts krijgen, hoe moeten we die de kop indrukken?
"Er zijn drie pijlers in de behandeling van een allergie: vermijden, bestrijden en onderdrukken. In het geval van hooikoorts is het vermijden van stuifmeel niet mogelijk, tenzij je op de Noordpool gaat wonen of de hele dag met een bokaal op je hoofd wilt rondlopen."
"Bestrijden gebeurt met medicijnen. Ik raad mijn patiënten altijd aan om al te beginnen voor het pollenseizoen volop bezig is, en om zeker hun pillen te blijven nemen tot hun allergenen volledig uit de lucht verdwenen zijn."
"Ten slotte wordt hooikoorts ook onderdrukt met immunotherapie. Daar valt de bekende reeks inspuitingen met stuifmeel onder. Voor sommige patiënten helpt dat, voor anderen niet. Het wordt ook niet terugbetaald door het ziekenfonds, dus voor een behandeling over drie jaar kost dat al snel 1500 à 2000 euro. De gemiddelde hooikoortspatiënt wil enkel stoppen met niezen, dus waarom een dure behandeling als een eenvoudige ceterizine al het verhoopte effect heeft?"
"De kust is een buffer voor hooikoortspatiënten, maar zodra je de polders ingaat, heb je even hoge pollenconcentraties", zegt allergiedeskundige Didier Ebo van het uza. "Ik kan niet op een schoteltje presenteren waarom Antwerpen slechter scoort, maar een verklaring kan zijn dat we bij het uza al 30 jaar een afdeling allergologie hebben. Dokters in het Antwerpse zijn dan misschien sneller geneigd om een patiënt te laten onderzoeken op allergieën. Elders is dat minder ingeburgerd."
Verdubbeling patiënten
Ook opvallend: we lopen al veel minder snel naar de huisarts. In 2008 bezocht 68,8% van de Antwerpenaren nog een dokter voor zijn of haar allergie, terwijl dat in 2013 nog maar 55,9% was. Een daling van net geen 13%.
"In tijden van economische crisis neemt het aantal doktersbezoeken af", weet Didier Ebo. "We gaan niet meer naar de huisarts omdat we alleen wat niezen en snotteren."
"Van alle vormen van allergieën die we momenteel kennen, neemt die voor boompollen het sterkste toe", aldus dokter Ebo. "Over een periode van 30 jaar kunnen we toch zeker van een verdubbeling in het aantal patiënten spreken."
"Naast de toename van het aantal pollen in de lucht en het steeds vroeger komende pollenseizoen (zie tekst hieronder, red.) zien we ook dat de luchtverontreiniging een direct effect heeft op de samenstelling van de pollen, waardoor we er steeds allergischer aan worden.
De stuifmeelkorrels bevatten een eiwit dat ons lichaam doet reageren en ons dus ziek maakt. Door de hogere concentratie aan CO2 in de lucht, zien we dat de korrels steeds meer van dat eiwit gaan bevatten, waardoor ze ons dus nog harder ziek maken."
Dieseldampen nefast
"Een andere belangrijke factor is diesel", zegt Didier Ebo. "als dieseldamp in contact komt met de pollen, gaat de buitenwand van de korrel stuk. Daardoor komen de eiwitten die ons ziek maken naar buiten en blijven ze door het laagje diesel ook kleven op de korrel.
Door proeven op muizen zijn wetenschappers tot de conclusie gekomen dat diesel de reactie op pollen versterkt en de patiënt zich nog ellendiger doet voelen." Dat effect laat zich ook voelen in een vervijfvoudiging van het aantal kruisallergieën. Dat wil zeggen dat hooikoortspatiënten ook vaak allergisch zijn aan bepaalde soorten fruit of groenten.
Behandelingen
Als we dan toch hooikoorts krijgen, hoe moeten we die de kop indrukken?
"Er zijn drie pijlers in de behandeling van een allergie: vermijden, bestrijden en onderdrukken. In het geval van hooikoorts is het vermijden van stuifmeel niet mogelijk, tenzij je op de Noordpool gaat wonen of de hele dag met een bokaal op je hoofd wilt rondlopen."
"Bestrijden gebeurt met medicijnen. Ik raad mijn patiënten altijd aan om al te beginnen voor het pollenseizoen volop bezig is, en om zeker hun pillen te blijven nemen tot hun allergenen volledig uit de lucht verdwenen zijn."
"Ten slotte wordt hooikoorts ook onderdrukt met immunotherapie. Daar valt de bekende reeks inspuitingen met stuifmeel onder. Voor sommige patiënten helpt dat, voor anderen niet. Het wordt ook niet terugbetaald door het ziekenfonds, dus voor een behandeling over drie jaar kost dat al snel 1500 à 2000 euro. De gemiddelde hooikoortspatiënt wil enkel stoppen met niezen, dus waarom een dure behandeling als een eenvoudige ceterizine al het verhoopte effect heeft?"
