Dr. Barbara Pickut, neuroloog in het UZA, voerde onlangs een studie uit naar de effecten van mindfulness bij patiënten met de ziekte van Parkinson. De resultaten zijn bijzonder hoopvol. De studie toont aan dat mindfulness een meetbare verandering in de hersenen teweeg brengt. Het helpt de patiënten meer controle te krijgen over hun ziekte, vooral in periodes van stress, waarin de klachten toenemen.
mindfulness is een vorm van meditatie. Je leert aanwezig te zijn in het hier en nu en de werkelijkheid met een open geest tegemoet te treden (*). mindfulness kan helpen tegen stress en ook binnen de medische wereld groeit de interesse. Zo werd reeds bewezen dat mindfulness het risico op herval na een depressie vermindert. Dr. Pickut voerde vorig jaar als eerste een studie uit naar de effecten van mindfulness bij patiënten met de ziekte van parkinson. ‘Ik behandel al sinds 1995 parkinsonpatiënten’, zegt ze. ‘Keer op keer hoor ik dat hun klachten verergeren bij stress. Zo kwam ik bij mindfulness uit. Dat wordt nu al toegepast om onder meer pijn, angst, depressie en slaapproblemen aan te pakken. En dat zijn nu net symptomen die ook bij de ziekte van Parkinson regelmatig voorkomen.’
Meetbare verandering in de hersenen door mindfulness
Dertig parkinsonpatiënten namen deel aan de studie, van wie in eerste instantie de helft mindfulnesstraining kreeg. De controlegroep volgde na afloop van de studie dezelfde sessies. Alle patiënten kregen aan het begin en het eind van de studie onder meer een mri van de hersenen en vulden vragenlijsten in die vooral peilden naar hun klachten en levenskwaliteit. ‘Voor definitieve resultaten is het te vroeg, maar ik ben bijzonder hoopvol. We stelden vast dat mindfulness een meetbare verandering in de hersenen teweegbracht’, zegt Dr. Pickut. De studie kreeg internationale aandacht. Zo publiceerde het tijdschrift van de American Academy of Neurology een korte voorstelling van de studie en lichtte Dr. Pickut ze toe op het Mindfulness congres in Massachusetts. De dienst neurologie bekijkt of het de mindfulnesstrainingen aan alle parkinsonpatiënten kan aanbieden. De patiënten die aan de studie deelnamen, krijgen momenteel nog regelmatig een sessie.
Patiënten getuigen
Geoffrey (60) lijdt sinds anderhalf jaar aan de ziekte van Parkinson en nam deel aan de studie. Hij is als informaticus nog halftijds aan de slag. ‘Als het even te veel wordt, zonder ik mij een tiental minuutjes af en pas ik mindfulnesstechnieken toe. Dat volstaat meestal om er weer tegenaan te kunnen’, vertelt hij. ‘Ik had geen ervaring met mindfulness. Het is niet gemakkelijk, maar je kunt het leren. Je moet je concentreren op één ding en al het overbodige uit je geest bannen. Dat betekent: niet plannen, geen herinneringen ophalen, niet piekeren, ... Geoffrey heeft veel aan de sessies gehad en past de technieken vaak toe. ‘Zo start ik elke dag met twintig minuutjes meditatie. pijn krijg ik vaak onder controle door erop te focussen en me voor te stellen dat mijn adem tot aan het pijnpunt reikt. En als mijn hand begint te beven, kan ik dat doen stoppen door me te concentreren op de spieren in mijn bovenarm.’
Willy (59) kreeg de diagnose Parkinson twee jaar geleden. De symptomen werden in die periode erger: het beven in zijn rechterarm heeft zich doorgezet naar zijn rechterbeen, stappen gaat moeizamer en schrijven lukt niet meer. Zijn werk moest hij opgeven. Willy is dankzij mindfulness meer tot rust gekomen. ‘Terwijl mijn brein vroeger altijd op volle toeren draaide, jaag ik me nu minder snel op. Als ik me druk maak, neem ik een paar minuten de tijd om mij te concentreren op mijn ademhaling. Doordat ik rustiger ben, heb ik ook minder last van beven.’ Tijdens de trainingen leerde Willy focussen op het hier en nu. ‘Gedachten als twee jaar geleden was ik nog gezond of wie weet eindig ik in een rolstoel helpen me niet vooruit. Je moet in het heden leven.’
Meetbare verandering in de hersenen door mindfulness
Dertig parkinsonpatiënten namen deel aan de studie, van wie in eerste instantie de helft mindfulnesstraining kreeg. De controlegroep volgde na afloop van de studie dezelfde sessies. Alle patiënten kregen aan het begin en het eind van de studie onder meer een mri van de hersenen en vulden vragenlijsten in die vooral peilden naar hun klachten en levenskwaliteit. ‘Voor definitieve resultaten is het te vroeg, maar ik ben bijzonder hoopvol. We stelden vast dat mindfulness een meetbare verandering in de hersenen teweegbracht’, zegt Dr. Pickut. De studie kreeg internationale aandacht. Zo publiceerde het tijdschrift van de American Academy of Neurology een korte voorstelling van de studie en lichtte Dr. Pickut ze toe op het Mindfulness congres in Massachusetts. De dienst neurologie bekijkt of het de mindfulnesstrainingen aan alle parkinsonpatiënten kan aanbieden. De patiënten die aan de studie deelnamen, krijgen momenteel nog regelmatig een sessie.
Patiënten getuigen
Geoffrey (60) lijdt sinds anderhalf jaar aan de ziekte van Parkinson en nam deel aan de studie. Hij is als informaticus nog halftijds aan de slag. ‘Als het even te veel wordt, zonder ik mij een tiental minuutjes af en pas ik mindfulnesstechnieken toe. Dat volstaat meestal om er weer tegenaan te kunnen’, vertelt hij. ‘Ik had geen ervaring met mindfulness. Het is niet gemakkelijk, maar je kunt het leren. Je moet je concentreren op één ding en al het overbodige uit je geest bannen. Dat betekent: niet plannen, geen herinneringen ophalen, niet piekeren, ... Geoffrey heeft veel aan de sessies gehad en past de technieken vaak toe. ‘Zo start ik elke dag met twintig minuutjes meditatie. pijn krijg ik vaak onder controle door erop te focussen en me voor te stellen dat mijn adem tot aan het pijnpunt reikt. En als mijn hand begint te beven, kan ik dat doen stoppen door me te concentreren op de spieren in mijn bovenarm.’
Willy (59) kreeg de diagnose Parkinson twee jaar geleden. De symptomen werden in die periode erger: het beven in zijn rechterarm heeft zich doorgezet naar zijn rechterbeen, stappen gaat moeizamer en schrijven lukt niet meer. Zijn werk moest hij opgeven. Willy is dankzij mindfulness meer tot rust gekomen. ‘Terwijl mijn brein vroeger altijd op volle toeren draaide, jaag ik me nu minder snel op. Als ik me druk maak, neem ik een paar minuten de tijd om mij te concentreren op mijn ademhaling. Doordat ik rustiger ben, heb ik ook minder last van beven.’ Tijdens de trainingen leerde Willy focussen op het hier en nu. ‘Gedachten als twee jaar geleden was ik nog gezond of wie weet eindig ik in een rolstoel helpen me niet vooruit. Je moet in het heden leven.’
