Virussen winnen slag in oorlog met bacteriën

Virussen kunnen het afweersysteem van bacteriën inpikken en tegen ze gebruiken. De virussen nemen op die manier het voortouw in de evolutionaire wapenwedloop, blijkt uit onderzoek dat woensdag werd gepubliceerd in Nature.
De virussen in kwestie zijn bacteriofagen die 'jagen' op cholerabacteriën. Deze fagen zijn de meest voorkomende vorm van leven op onze aardbol en ze zijn met ongeveer tien keer zo veel als de opgejaagde bacteriën. Daarom hebben bacteriën afweermechanismen ontwikkeld. En de virussen ontwikkelden methodes om die afweer te ontlopen. Een evolutionaire wapenwedloop.

Aanpassen en afmaken
Kimberley Seed, een Postdoc bij Tufts University School of Medicine, ontdekte vreemde stukjes dna in de fagen bij een onderzoek naar ontlasting van cholerapatiënten uit Bangladesh. Ze vond genen die bij sommige bacteriën coderen voor het immuunsysteem.

Om de betekenis van die vondst in te schatten, besloot Seed om de virussen met het unieke dna bij een stam cholerabacteriën te doen die resistent moesten zijn voor het virus. Ze ontdekte dat de fagen zich snel aanpasten en de bacteriën doodden.

Stelen
Het verworven immuunsysteem van de bacteriën heet CRISPR/Cas. Het is tot nu toe het enige verworven imuunsysteem dat is geïdentificeerd bij bacteriën. Het opvallende is dat dit immuunsysteem niet eens voorkomt bij cholerabacteriën. De fagen moeten het dus van een andere bacterie hebben gestolen.

Met dat afweersysteem kunnen de fagen door de defensie van de bacteriën breken. Maar hoe dat precies gebeurt, weten Seed en collega's niet. De Amerikanen willen dat mechanisme in toekomstig onderzoek duidelijk krijgen. Die kennis moet bijdragen aan faagtherapieën om bacteriële infecties tegen te gaan. Dit kan belangrijk zijn in de strijd tegen bacteriën die resistent zijn voor antibiotica.
28 feb 2013 16u10
Bron: Trouw.nl
meer over
zie ook rubriek