Tijdens de voorbije 15 jaar is het gecombineerd gebruik van meerdere legale en illegale drugs duidelijk toegenomen. Wie dit langere tijd doet, ervaart meer psychische problemen en heeft vaker te kampen met psychische stoornissen. De complexere problematiek van polydruggebruikers vormt een belangrijke uitdaging voor de hulpverlening en kan de behandelingsuitkomst negatief beïnvloeden. Onderzoekers van de UGent, UA en ULB pleiten voor een betere screening en een betere samenwerking tussen de verslavings- en geestelijke gezondheidszorg.
Veel polygebruik onder druggebruikers, minder bij alcoholisten
Tussen 2010 en 2012 deed de Universiteit Gent onderzoek naar de veronderstelde toename van polygebruik en naar de samenhang ervan met allerlei psychische problemen bij personen die zich aandienen voor een alcohol- of drugbehandeling. Het onderzoek gebeurde in opdracht van het Federaal Wetenschapsbeleid en in samenwerking met de Universiteit Antwerpen (UA) en de Université Libre de Bruxelles (ULB). Op basis van een uitgebreide literatuurstudie en analyse van beschikbare databanken concluderen de onderzoekers dat 40 tot 60% van alle personen die zich aanmelden voor een drugbehandeling geregeld meerdere middelen gebruiken en dat overmatig alcoholgebruik hierin dikwijls centraal staat. Minder dan 10% van alle patiënten die zich aanmelden voor een alcoholbehandeling zijn polygebruikers, al is het gebruik van slaap- en kalmeermiddelen hoog in deze groep.
Complexe problematiek
De beschikbare longitudinale data wijzen op een duidelijke toename van het aantal polydruggebruikers tijdens de voorbije 15 jaar. In vergelijking met personen die slechts van één middel afhankelijk zijn, ervaren polygebruikers meer psychische problemen en worden bij hen ook vaker psychische stoornissen (bv. depressie, angststoornissen, persoonlijkheidsstoornissen) gediagnosticeerd. Ook hebben zij meer problemen op het vlak van tewerkstelling, familie en sociale relaties en is er sprake van een slechtere levenskwaliteit. De complexere problematiek van polydruggebruikers bij aanvang van de behandeling houdt ook een ongunstige prognose in voor de behandelingsuitkomst, zeker indien niet voldoende wordt ingespeeld op de samenhang tussen deze problemen en op de afhankelijkheid van andere middelen (bv. alcohol, cannabis) dan deze waarvoor men behandeling vraagt.
Uitdagingen voor verslavingszorg
Ondanks het toegenomen polydruggebruik en de sterke verwevenheid van verslavings- en psychische problemen, wordt in de hulpverlening nog steeds niet systematisch gescreend op deze vaak voorkomende problemen en is het hulpverleningslandschap erg versnipperd. Er is dan ook nood aan een betere samenwerking tussen de verslavings- en geestelijke gezondheidszorg om zo meer integrale en continue hulp te kunnen bieden. Ook de alcohol- en drughulpverlening vormen nog steeds twee aparte sectoren, terwijl veel personen die zich aanbieden voor behandeling problemen hebben met zowel alcohol als illegale drugs.
Polygebruik in het uitgangsleven en binnen de hulpverlening
Door de toenemende beschikbaarheid van allerlei legale en illegale drugs is polydruggebruik eerder regel dan uitzondering geworden. Niet alleen in het uitgaansleven, maar ook bij personen die zich aanbieden voor hulpverlening wordt – naast het zogenaamde voornaamste probleemmiddel – vaak misbruik of afhankelijkheid van één of meer andere middelen vastgesteld. Typische combinaties zijn heroïne en cocaïne, cocaïne samen met alcohol en stimulantia, opiaten in combinatie met cannabis en alcohol, en cannabis en stimulantia gecombineerd met alcohol.
Hoewel verscheidene onderzoeken hebben gewezen op een toename van het polydruggebruik, bestaat er geen eenduidigheid over de definitie ervan. De term kan zowel verwijzen naar het gelijktijdig of gecombineerd gebruik van twee of meer middelen (bv. heroïne en cocaïne) waarbij er sprake is van duidelijke interactie-effecten, als naar het opeenvolgend gebruik van meerdere middelen binnen een bepaalde tijdsperiode (bv. 24u) zonder dat deze direct op elkaar inwerken.
Tussen 2010 en 2012 deed de Universiteit Gent onderzoek naar de veronderstelde toename van polygebruik en naar de samenhang ervan met allerlei psychische problemen bij personen die zich aandienen voor een alcohol- of drugbehandeling. Het onderzoek gebeurde in opdracht van het Federaal Wetenschapsbeleid en in samenwerking met de Universiteit Antwerpen (UA) en de Université Libre de Bruxelles (ULB). Op basis van een uitgebreide literatuurstudie en analyse van beschikbare databanken concluderen de onderzoekers dat 40 tot 60% van alle personen die zich aanmelden voor een drugbehandeling geregeld meerdere middelen gebruiken en dat overmatig alcoholgebruik hierin dikwijls centraal staat. Minder dan 10% van alle patiënten die zich aanmelden voor een alcoholbehandeling zijn polygebruikers, al is het gebruik van slaap- en kalmeermiddelen hoog in deze groep.
Complexe problematiek
De beschikbare longitudinale data wijzen op een duidelijke toename van het aantal polydruggebruikers tijdens de voorbije 15 jaar. In vergelijking met personen die slechts van één middel afhankelijk zijn, ervaren polygebruikers meer psychische problemen en worden bij hen ook vaker psychische stoornissen (bv. depressie, angststoornissen, persoonlijkheidsstoornissen) gediagnosticeerd. Ook hebben zij meer problemen op het vlak van tewerkstelling, familie en sociale relaties en is er sprake van een slechtere levenskwaliteit. De complexere problematiek van polydruggebruikers bij aanvang van de behandeling houdt ook een ongunstige prognose in voor de behandelingsuitkomst, zeker indien niet voldoende wordt ingespeeld op de samenhang tussen deze problemen en op de afhankelijkheid van andere middelen (bv. alcohol, cannabis) dan deze waarvoor men behandeling vraagt.
Uitdagingen voor verslavingszorg
Ondanks het toegenomen polydruggebruik en de sterke verwevenheid van verslavings- en psychische problemen, wordt in de hulpverlening nog steeds niet systematisch gescreend op deze vaak voorkomende problemen en is het hulpverleningslandschap erg versnipperd. Er is dan ook nood aan een betere samenwerking tussen de verslavings- en geestelijke gezondheidszorg om zo meer integrale en continue hulp te kunnen bieden. Ook de alcohol- en drughulpverlening vormen nog steeds twee aparte sectoren, terwijl veel personen die zich aanbieden voor behandeling problemen hebben met zowel alcohol als illegale drugs.
Polygebruik in het uitgangsleven en binnen de hulpverlening
Door de toenemende beschikbaarheid van allerlei legale en illegale drugs is polydruggebruik eerder regel dan uitzondering geworden. Niet alleen in het uitgaansleven, maar ook bij personen die zich aanbieden voor hulpverlening wordt – naast het zogenaamde voornaamste probleemmiddel – vaak misbruik of afhankelijkheid van één of meer andere middelen vastgesteld. Typische combinaties zijn heroïne en cocaïne, cocaïne samen met alcohol en stimulantia, opiaten in combinatie met cannabis en alcohol, en cannabis en stimulantia gecombineerd met alcohol.
Hoewel verscheidene onderzoeken hebben gewezen op een toename van het polydruggebruik, bestaat er geen eenduidigheid over de definitie ervan. De term kan zowel verwijzen naar het gelijktijdig of gecombineerd gebruik van twee of meer middelen (bv. heroïne en cocaïne) waarbij er sprake is van duidelijke interactie-effecten, als naar het opeenvolgend gebruik van meerdere middelen binnen een bepaalde tijdsperiode (bv. 24u) zonder dat deze direct op elkaar inwerken.
