Wie een donorlong krijgt van een niet-roker leeft langer dan wie het orgaan van een roker ontvangt. Maar wie de long van een roker weigert en op de wachtlijst blijft staan, ziet zijn overlevingskansen nog meer slinken, zo schrijft het gerenommeerde tijdschrift The Lancet. In Vlaanderen ondergaan elk jaar 60 tot 70 patiënten een longtransplantatie, voor België schommelt dat cijfer rond 110. Drie op de tien donorlongen zijn afkomstig van een overleden roker.
De grens
"Twintig jaar lang één pak per dag roken is bij ons de grens", zegt pneumoloog Wilfried De Backer van het UZ Antwerpen. "Al kan het ook meer zijn. Want niet alle rokers zijn even gevoelig voor longafwijkingen. Zo lang de zuurstofopname goed functioneert, kan het orgaan in aanmerking komen. Dan kun je wat soepeler omgaan met criteria als leeftijd en rookgedrag. Zo kunnen we de wachtlijst ook inkorten." In het UZ Leuven, dat de meeste longtransplantaties voor zijn rekening neemt, hanteren ze zelfs geen selectiecriteria. "Wij bekijken elk geval apart", vertelt professor Dirk Van Raemdonck, voorzitter van de Raad voor Transplantatie. "Wij sluiten op voorhand niks uit, zelfs al gaat het om een donor die meer dan twintig jaar een pak per dag opstak. Niet iedereen is getroffen door zijn tabaksgebruik. Let wel, wij transplanteren geen rokerslongen, wel longen van mensen die gerookt hebben." De laatste decennia is het donorprofiel flink veranderd. "We hebben nu minder verkeersslachtoffers, maar meer donoren die bezweken zijn aan een hersenbloeding of -infarct", merkt Van Raemdonck op. "hersenbloeding komt voor bij mensen met een hoge bloeddruk en slagaderverkalking. Twee symptomen die je dikwijls ziet bij rokers." Een nieuwe long krijgen is vaak een kwestie van geluk. Sommige patiënten staan een jaar op de wachtlijst, anderen een paar maanden. "Een geschikte donor heeft dezelfde bloedgroep en hetzelfde longvolume", vertelt Van Raemdonck. Ook lengte en leeftijd spelen een rol. "Je moet de long van een jongen van 1,90 meter niet doneren aan een vrouwtje van 1,50 meter. Een jonge patiënt geven we ook liever een jonge long. In zo'n geval kun je al wat kieskeuriger te werk gaan, tenzij zijn toestand kritiek is en het snel moet gaan." Zijn levende donoren dan geen optie? "Dat is in ons land niet aan de orde", stelt Van Raemdonck vast. "Het aantal overlijdens op onze wachtlijsten is beperkt, omdat we betrekkelijk snel een overleden donor vinden. Ter vergelijking: in Duitsland sterft 30 procent van de wachtenden, hier slechts 6 procent." Opvallend: bijna de helft van de patiënten die op een transplantatie wachten, heeft zelf een verwoeste rokerslong. "Zij hebben een kleine overlevingskans", zegt pneumoloog Wilfried De Backer. "Niets doen en blijven wachten is dan het slechtste scenario. Trouwens, je hoort patiënten niet klagen als ze gered kunnen worden met de long van een roker. Wie terminaal is, is niet veeleisend."
Bron: De Morgen, 30 mei 2012.
