De Vlaamse Regering keurde onlangs het decreet Vlaamse sociale bescherming goed. Dat bevat onder andere de Vlaamse zorgverzekering, een premie voor jonge kinderen en een maximumfactuur voor thuiszorg. Het decreet is een eerste stap naar een vernieuwd sociaal beleid, een voornemen uit het regeerakkoord. "De Vlaamse regering geeft met het decreet Vlaamse sociale bescherming aan dat ze een sociale, warme en zorgzame samenleving even belangrijk vindt als een welvarend Vlaanderen", zegt minister Jo Vandeurzen. Het decreet werd aangepast aan het advies van de Raad van State en moet nu nog worden goedgekeurd door het Vlaams Parlement.
Versterking van bestaande zorgverzekering
De zorgverzekering bestaat al meer dan 10 jaar. Alle Vlamingen betalen jaarlijks een bijdrage van 25 euro (of 10 euro voor wie onder een bepaalde inkomensgrens valt). Hiervoor krijgt wie langdurig zwaar zorgbehoevend is en dus hulp nodig heeft voor dagdagelijkse dingen daarvoor een financiële tegemoetkoming die nu 130 euro per maand bedraagt.
De bestaande zorgverzekering blijft in dit decreet ongewijzigd. Voor de zwaarst zorgbehoevende mensen, die thuis blijven en recht hebben op verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering, wil de minister de mantel- en thuiszorgpremie nog in deze legislatuur verhogen. Voor die groep blijkt dat de tegemoetkoming van de zorgverzekering niet volstaat om hun niet medische kosten te vergoeden. In het nieuwe decreet wordt de tegemoetkoming van de zorgverzekering één van de takken van de Vlaamse sociale bescherming.
Organisatiemodel van de Vlaamse sociale bescherming
De zorgverzekering wordt de basis van de nieuwe Vlaamse sociale bescherming. Het principe van die zorgverzekering wordt doorgetrokken naar de Vlaamse sociale bescherming: ze zal verplicht zijn in Vlaanderen en facultatief in Brussel.
Volksverzekering met bijdrageplicht
De Vlaamse sociale bescherming is opgevat als een volksverzekering met betaling van bijdragen. De huidige bijdrage voor de zorgverzekering wordt omgevormd tot een bijdrage voor de Vlaamse sociale bescherming. Naar aanleiding van dit decreet wordt de bijdrageregeling niet gewijzigd. Wel wordt de betaling ervan een voorwaarde voor alle tegemoetkomingen van de Vlaamse sociale bescherming, dus ook voor de maximumfactuur in de thuiszorg en de kindpremie. Zo wordt de vroegere zorgverzekeringsbijdrage een Vlaamse sociale beschermingsbijdrage.
Verplicht in Vlaanderen, facultatief in Brussel
Door het decreet wordt voortaan elke inwoner van Vlaanderen aangesloten bij een zorgkas. Dit is nieuw. Nu moet men pas aansluiten bij een zorgkas vanaf 26 jaar. Vóór de leeftijd van 18 jaar zal de aansluiting automatisch gebeuren bij de zorgkas van één van de ouders. Vanaf de leeftijd van 18 jaar kan men zelf een keuze maken voor een zorgkas. Aan de leeftijd voor bijdragebetaling verandert niets. Die blijft 26 jaar.
Concreet betekent dit dat iedereen tot zijn 18 jaar automatisch is aangesloten via zijn ouders, vanaf 18 zelf moet aansluiten, maar nog geen bijdrage moet betalen. Vanaf 26 jaar is er ook bijdrage verschuldigd zoals dit nu het geval is voor de zorgverzekering. Die nieuwe regeling zal geleidelijk worden ingevoerd, waarbij in eerste instantie de aansluiting van jonge ouders onder de 26 jaar zal worden gerealiseerd.
Inwoners van het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad hebben de keuze om al dan niet toe te treden tot de Vlaamse sociale bescherming. Ze kunnen zelf beslissen of zij toetreden en zich dus aansluiten bij een zorgkas. Het is de bedoeling dat de keuze gemaakt wordt vanaf de leeftijd van 18 jaar. De Vlaamse Regering zal later bepalen binnen welke termijn dit moet gebeuren, zowel voor de 18-jarigen, de personen die in Brussel komen wonen en zij die nu reeds in Brussel wonen. kinderen van personen die al aangesloten zijn bij een zorgkas in Brussel, worden automatisch aangesloten. Deze aansluiting kan, gelet op het facultatieve karakter, op elk moment ongedaan worden gemaakt.
Na advies van de Raad van State werd de mogelijkheid tot toetreding in Brussel versoepeld. Er zijn geen verschillen meer met de voorwaarden voor aansluiting in Vlaanderen op één punt na: de wachttijd als iemand niet tijdig aansluit. Wie niet binnen een nog te bepalen termijn aansluit, kan dit nog steeds doen, maar zal gedurende zes jaar na aansluiting geen recht hebben op de kindpremie, noch op de maximumfactuur. Aan de bestaande wachttijd voor de zorgverzekering wijzigt er niets.
Een premie voor jonge kinderen
Een eerste nieuwigheid is de kindpremie voor gezinnen met kinderen tot twee jaar. De hoogte van de bedragen is nog niet bepaald. Het wordt in elk geval een forfaitair bedrag per jaar, het inkomen van de ouders speelt geen rol. De premie, die los staat van de kinderbijslag, wordt enkel uitbetaald als de ouders hun kind preventief laten opvolgen hetzij door Kind en gezin hetzij door een hiermee gelijkgesteld aanbod van pediaters en huisartsen. Een beperkte verhoging van de kindpremie zal worden voorzien voor kinderen waarvoor de preventieve gezinsondersteuning extra belangrijk is, omdat zij een extra meerwaarde kan betekenen voor een tijdige aanpak van ontwikkelingsstoornissen.
Dit is dus de essentie: de kindpremie is op de eerste plaats een stimulans om elk kind in Vlaanderen in de eerste levensjaren preventief op te volgen hetzij door Kind en Gezin hetzij door de huisarts of pediater aangesloten bij Vaccinnet.
Maximumfactuur in de thuiszorg
Een tweede nieuwigheid wordt de maximumfactuur voor thuiszorg. Die zal de bijdragen plafonneren voor gezinszorg, aanvullende thuiszorg en oppas. Ook hier is de hoogte van dat plafond nog niet bepaald. Wel staat vast dat het zal afhangen van het gezinsinkomen: hoe hoger het inkomen, hoe meer eigen bijdrage men moet betalen vooraleer de zorg kosteloos wordt. Hoe dan ook zal voor ieder gezin de broodnodige zorg hierdoor betaalbaar blijven.
Toekenning van rechten
Het decreet Vlaamse sociale bescherming wil de nodige aandacht geven aan administratieve eenvoud en aan informatie voor de inwoners van Vlaanderen en de inwoners van Brussel die kozen voor de Vlaamse sociale bescherming. Mensen kennen hun rechten niet altijd en gebruiken ze dus ook niet altijd. Dat geldt nog het meest voor de zwaksten in de samenleving, die er net het meest nood aan hebben.
De rechtenverkenner is een hulpmiddel dat informatie op maat verstrekt over ieders rechten. De portaalsite (www.rechtenverkenner.be) bundelt toegankelijke basisinformatie over sociale rechten, toegekend door de verschillende overheden (federale, Vlaamse, provinciale en lokale overheid). Die informatie wordt momenteel geregeld in een apart decreet. De rechtenverkenner past helemaal in de visie van het decreet Vlaamse sociale bescherming, en wordt daarom overgeheveld naar dit decreet.
De rechtenverkenner geeft een online overzicht van sociale rechten:
- premies en andere voordelen op het vlak van onderwijs, arbeid, wonen, welzijn, energie ...
- voor kwetsbare groepen: ouderen, chronisch zieken, personen met een handicap, werkzoekenden...
- door verschillende overheden: federale, Vlaamse, provinciale en lokale overheid
Timing
Het kaderdecreet wordt nu voor goedkeuring voorgelegd aan het Vlaams Parlement. Ondertussen werken we verder aan de concrete en praktische uitvoering.
Ondertussen worden ook 2 andere belangrijke onderdelen van de Vlaamse sociale bescherming voorbereid, met name de hospitalisatieverzekering en de begrenzing van de kosten voor residentiële zorg en zullen werkgroepen zich hierover buigen.
De zorgverzekering bestaat al meer dan 10 jaar. Alle Vlamingen betalen jaarlijks een bijdrage van 25 euro (of 10 euro voor wie onder een bepaalde inkomensgrens valt). Hiervoor krijgt wie langdurig zwaar zorgbehoevend is en dus hulp nodig heeft voor dagdagelijkse dingen daarvoor een financiële tegemoetkoming die nu 130 euro per maand bedraagt.
De bestaande zorgverzekering blijft in dit decreet ongewijzigd. Voor de zwaarst zorgbehoevende mensen, die thuis blijven en recht hebben op verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering, wil de minister de mantel- en thuiszorgpremie nog in deze legislatuur verhogen. Voor die groep blijkt dat de tegemoetkoming van de zorgverzekering niet volstaat om hun niet medische kosten te vergoeden. In het nieuwe decreet wordt de tegemoetkoming van de zorgverzekering één van de takken van de Vlaamse sociale bescherming.
Organisatiemodel van de Vlaamse sociale bescherming
De zorgverzekering wordt de basis van de nieuwe Vlaamse sociale bescherming. Het principe van die zorgverzekering wordt doorgetrokken naar de Vlaamse sociale bescherming: ze zal verplicht zijn in Vlaanderen en facultatief in Brussel.
Volksverzekering met bijdrageplicht
De Vlaamse sociale bescherming is opgevat als een volksverzekering met betaling van bijdragen. De huidige bijdrage voor de zorgverzekering wordt omgevormd tot een bijdrage voor de Vlaamse sociale bescherming. Naar aanleiding van dit decreet wordt de bijdrageregeling niet gewijzigd. Wel wordt de betaling ervan een voorwaarde voor alle tegemoetkomingen van de Vlaamse sociale bescherming, dus ook voor de maximumfactuur in de thuiszorg en de kindpremie. Zo wordt de vroegere zorgverzekeringsbijdrage een Vlaamse sociale beschermingsbijdrage.
Verplicht in Vlaanderen, facultatief in Brussel
Door het decreet wordt voortaan elke inwoner van Vlaanderen aangesloten bij een zorgkas. Dit is nieuw. Nu moet men pas aansluiten bij een zorgkas vanaf 26 jaar. Vóór de leeftijd van 18 jaar zal de aansluiting automatisch gebeuren bij de zorgkas van één van de ouders. Vanaf de leeftijd van 18 jaar kan men zelf een keuze maken voor een zorgkas. Aan de leeftijd voor bijdragebetaling verandert niets. Die blijft 26 jaar.
Concreet betekent dit dat iedereen tot zijn 18 jaar automatisch is aangesloten via zijn ouders, vanaf 18 zelf moet aansluiten, maar nog geen bijdrage moet betalen. Vanaf 26 jaar is er ook bijdrage verschuldigd zoals dit nu het geval is voor de zorgverzekering. Die nieuwe regeling zal geleidelijk worden ingevoerd, waarbij in eerste instantie de aansluiting van jonge ouders onder de 26 jaar zal worden gerealiseerd.
Inwoners van het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad hebben de keuze om al dan niet toe te treden tot de Vlaamse sociale bescherming. Ze kunnen zelf beslissen of zij toetreden en zich dus aansluiten bij een zorgkas. Het is de bedoeling dat de keuze gemaakt wordt vanaf de leeftijd van 18 jaar. De Vlaamse Regering zal later bepalen binnen welke termijn dit moet gebeuren, zowel voor de 18-jarigen, de personen die in Brussel komen wonen en zij die nu reeds in Brussel wonen. kinderen van personen die al aangesloten zijn bij een zorgkas in Brussel, worden automatisch aangesloten. Deze aansluiting kan, gelet op het facultatieve karakter, op elk moment ongedaan worden gemaakt.
Na advies van de Raad van State werd de mogelijkheid tot toetreding in Brussel versoepeld. Er zijn geen verschillen meer met de voorwaarden voor aansluiting in Vlaanderen op één punt na: de wachttijd als iemand niet tijdig aansluit. Wie niet binnen een nog te bepalen termijn aansluit, kan dit nog steeds doen, maar zal gedurende zes jaar na aansluiting geen recht hebben op de kindpremie, noch op de maximumfactuur. Aan de bestaande wachttijd voor de zorgverzekering wijzigt er niets.
Een premie voor jonge kinderen
Een eerste nieuwigheid is de kindpremie voor gezinnen met kinderen tot twee jaar. De hoogte van de bedragen is nog niet bepaald. Het wordt in elk geval een forfaitair bedrag per jaar, het inkomen van de ouders speelt geen rol. De premie, die los staat van de kinderbijslag, wordt enkel uitbetaald als de ouders hun kind preventief laten opvolgen hetzij door Kind en gezin hetzij door een hiermee gelijkgesteld aanbod van pediaters en huisartsen. Een beperkte verhoging van de kindpremie zal worden voorzien voor kinderen waarvoor de preventieve gezinsondersteuning extra belangrijk is, omdat zij een extra meerwaarde kan betekenen voor een tijdige aanpak van ontwikkelingsstoornissen.
Dit is dus de essentie: de kindpremie is op de eerste plaats een stimulans om elk kind in Vlaanderen in de eerste levensjaren preventief op te volgen hetzij door Kind en Gezin hetzij door de huisarts of pediater aangesloten bij Vaccinnet.
Maximumfactuur in de thuiszorg
Een tweede nieuwigheid wordt de maximumfactuur voor thuiszorg. Die zal de bijdragen plafonneren voor gezinszorg, aanvullende thuiszorg en oppas. Ook hier is de hoogte van dat plafond nog niet bepaald. Wel staat vast dat het zal afhangen van het gezinsinkomen: hoe hoger het inkomen, hoe meer eigen bijdrage men moet betalen vooraleer de zorg kosteloos wordt. Hoe dan ook zal voor ieder gezin de broodnodige zorg hierdoor betaalbaar blijven.
Toekenning van rechten
Het decreet Vlaamse sociale bescherming wil de nodige aandacht geven aan administratieve eenvoud en aan informatie voor de inwoners van Vlaanderen en de inwoners van Brussel die kozen voor de Vlaamse sociale bescherming. Mensen kennen hun rechten niet altijd en gebruiken ze dus ook niet altijd. Dat geldt nog het meest voor de zwaksten in de samenleving, die er net het meest nood aan hebben.
De rechtenverkenner is een hulpmiddel dat informatie op maat verstrekt over ieders rechten. De portaalsite (www.rechtenverkenner.be) bundelt toegankelijke basisinformatie over sociale rechten, toegekend door de verschillende overheden (federale, Vlaamse, provinciale en lokale overheid). Die informatie wordt momenteel geregeld in een apart decreet. De rechtenverkenner past helemaal in de visie van het decreet Vlaamse sociale bescherming, en wordt daarom overgeheveld naar dit decreet.
De rechtenverkenner geeft een online overzicht van sociale rechten:
- premies en andere voordelen op het vlak van onderwijs, arbeid, wonen, welzijn, energie ...
- voor kwetsbare groepen: ouderen, chronisch zieken, personen met een handicap, werkzoekenden...
- door verschillende overheden: federale, Vlaamse, provinciale en lokale overheid
Timing
Het kaderdecreet wordt nu voor goedkeuring voorgelegd aan het Vlaams Parlement. Ondertussen werken we verder aan de concrete en praktische uitvoering.
Ondertussen worden ook 2 andere belangrijke onderdelen van de Vlaamse sociale bescherming voorbereid, met name de hospitalisatieverzekering en de begrenzing van de kosten voor residentiële zorg en zullen werkgroepen zich hierover buigen.
