De resultaten van levende nierdonatie overtreffen de al gunstige uitkomst van een transplantatie met de nier van een overleden donor. Bovendien kan levende donatie de lange wachtlijsten voor nierpatiënten terugdringen en geeft het de patiënt de mogelijkheid om getransplanteerd te worden vóór hij met dialyse moet starten. De nierspecialisten van het Universitair Ziekenhuis Gent willen levende donatie daarom extra onder de aandacht brengen naar aanleiding van Wereldnierendag nu donderdag. Centraal thema die dag is ‘transplantatie’.
CHRONISCH EN LEVENSBEDREIGEND
Ongeveer 300 000 Vlamingen hebben nierproblemen. nierinsufficiëntie of nierfalen is een chronische én levensbedreigende aandoening met symptomen die pas opduiken als de ziekte al vergevorderd is (vermoeidheid, verminderde eetlust, jeuk, enz.). Er zijn dan slechts twee uitwegen: dialyse of transplantatie.
In ons land staan er ca. 850 mensen op de wachtlijst voor een donornier; in de praktijk betekent dit dat ze twee tot vier jaar moeten wachten. Zij worden in de meeste gevallen geholpen, doordat ze een nier van een overledene krijgen, terwijl levende donatie vandaag meer dan ooit het overwegen waard is.
50 LEVENDE DONATIES PER JAAR
Van de 450 niertransplantaties die elk jaar in België worden uitgevoerd, gebeuren er zowat 50 via levende donatie; een kwart daarvan in het UZ Gent. Bij levende donatie schenkt de donor een van zijn nieren aan een nierpatiënt. Meestal gebeurt dat tussen bloedverwanten, omdat de compatibiliteit bij hen het grootst is. Maar het kan ook tussen partners of vrienden die een emotioneel sterke band hebben. Uiteraard moeten de bloedgroepen overeenkomen en moet de donor perfect gezond zijn; het geslacht speelt geen rol. De donor mag niet ouder zijn dan 65 jaar. Hij loopt bij zijn ingreep het algemene risico van 3 op 10 000 dat er iets misgaat, maar dat weegt niet op tegen de voordelen van de transplantatie bij de ontvanger.
VOORDELEN
De overleving van een nier na levende donatie is beter dan bij kadaverdonatie, waarbij de gemiddelde levensduur van de transplantnier vandaag bijna 20 jaar bedraagt. "Die resultaten worden elk jaar beter", zeggen prof. dr. Raymond Vanholder, diensthoofd nefrologie en dr. Patrick Peeters, nefroloog in het UZ Gent. "Omdat we bij levende donatie de nierfunctie van de donor vooraf kennen, zal de getransplanteerde nier bij de ontvanger beter werken. Toch moet de ontvanger zijn verdere leven anti-afstotingsmedicatie nemen. Tot slot kan de transplantatie gebeuren vóór de patiënt met dialyse moet beginnen en zorgt levende donatie voor korte wachtlijsten, je reikt als patiënt immers zélf je donor aan."
RELATIE DONOR-ACCEPTOR
En welk effect heeft levende donatie op de relatie tussen donor en ontvanger? "Een nier geef je uit altruïsme. Eerdere internationale studies toonden aan dat 97% van de donoren geen spijt heeft van de donatie en overwegend een toegenomen gevoel van eigenwaarde ervaart. Een recente studie bij meer dan 3000 levende donoren toonde een gelijkaardige gezondheidstoestand als bij de algemene bevolking. De mogelijke effecten op de ontvanger zijn nog niet gemeten", zo zeggen beide nierspecialisten.
10 BELANGRIJKE PUNTEN OVER NIERTRANSPLANTATIE
1. Patiënten met ernstig nierfalen kunnen een nier ontvangen van een levende of overleden donor.
2. Vroeger waren levende nierdonoren meestal bloedverwanten; nu worden ook niertransplantaties uitgevoerd met de nier van een levenspartner en zelfs een goede vriend of vriendin.
3. De gemiddelde wachttijd voor een niertransplantatie in België bedraagt 2 tot 4 jaar. Een manier om deze wachttijd te verkorten is door de nier van een levende donor in te planten.
4. Levende nierdonoren moeten perfect gezond zijn; bloedgroep en weefseltype dienen overeen te komen. Een levende donor behoudt een normale levensverwachting en moet geen medicatie nemen.
5. Dankzij levende nierdonatie kan een patiënt getransplanteerd worden vooraleer hij met dialyse moet starten.
6. Om een niertransplantatie te laten lukken, moet de ontvanger levenslang geneesmiddelen tegen afstoting innemen.
7. Hoewel niertransplantatie het mogelijk maakt om dialyse te vermijden, moet de patiënt toch nog af en toe op controle naar het ziekenhuis.
8. De gemiddelde gunstige werkingsduur van een niertransplantaat is in België ongeveer 20 jaar, met resultaten die de laatste jaren nog verbeteren.
9. De resultaten van levende nierdonatie zijn nog gunstiger dan die van een transplantatie met de nier van een overleden donor.
10. De levenskwaliteit en overleving zijn beter bij een niertransplantatie dan bij dialyse.
Ongeveer 300 000 Vlamingen hebben nierproblemen. nierinsufficiëntie of nierfalen is een chronische én levensbedreigende aandoening met symptomen die pas opduiken als de ziekte al vergevorderd is (vermoeidheid, verminderde eetlust, jeuk, enz.). Er zijn dan slechts twee uitwegen: dialyse of transplantatie.
In ons land staan er ca. 850 mensen op de wachtlijst voor een donornier; in de praktijk betekent dit dat ze twee tot vier jaar moeten wachten. Zij worden in de meeste gevallen geholpen, doordat ze een nier van een overledene krijgen, terwijl levende donatie vandaag meer dan ooit het overwegen waard is.
50 LEVENDE DONATIES PER JAAR
Van de 450 niertransplantaties die elk jaar in België worden uitgevoerd, gebeuren er zowat 50 via levende donatie; een kwart daarvan in het UZ Gent. Bij levende donatie schenkt de donor een van zijn nieren aan een nierpatiënt. Meestal gebeurt dat tussen bloedverwanten, omdat de compatibiliteit bij hen het grootst is. Maar het kan ook tussen partners of vrienden die een emotioneel sterke band hebben. Uiteraard moeten de bloedgroepen overeenkomen en moet de donor perfect gezond zijn; het geslacht speelt geen rol. De donor mag niet ouder zijn dan 65 jaar. Hij loopt bij zijn ingreep het algemene risico van 3 op 10 000 dat er iets misgaat, maar dat weegt niet op tegen de voordelen van de transplantatie bij de ontvanger.
VOORDELEN
De overleving van een nier na levende donatie is beter dan bij kadaverdonatie, waarbij de gemiddelde levensduur van de transplantnier vandaag bijna 20 jaar bedraagt. "Die resultaten worden elk jaar beter", zeggen prof. dr. Raymond Vanholder, diensthoofd nefrologie en dr. Patrick Peeters, nefroloog in het UZ Gent. "Omdat we bij levende donatie de nierfunctie van de donor vooraf kennen, zal de getransplanteerde nier bij de ontvanger beter werken. Toch moet de ontvanger zijn verdere leven anti-afstotingsmedicatie nemen. Tot slot kan de transplantatie gebeuren vóór de patiënt met dialyse moet beginnen en zorgt levende donatie voor korte wachtlijsten, je reikt als patiënt immers zélf je donor aan."
RELATIE DONOR-ACCEPTOR
En welk effect heeft levende donatie op de relatie tussen donor en ontvanger? "Een nier geef je uit altruïsme. Eerdere internationale studies toonden aan dat 97% van de donoren geen spijt heeft van de donatie en overwegend een toegenomen gevoel van eigenwaarde ervaart. Een recente studie bij meer dan 3000 levende donoren toonde een gelijkaardige gezondheidstoestand als bij de algemene bevolking. De mogelijke effecten op de ontvanger zijn nog niet gemeten", zo zeggen beide nierspecialisten.
10 BELANGRIJKE PUNTEN OVER NIERTRANSPLANTATIE
1. Patiënten met ernstig nierfalen kunnen een nier ontvangen van een levende of overleden donor.
2. Vroeger waren levende nierdonoren meestal bloedverwanten; nu worden ook niertransplantaties uitgevoerd met de nier van een levenspartner en zelfs een goede vriend of vriendin.
3. De gemiddelde wachttijd voor een niertransplantatie in België bedraagt 2 tot 4 jaar. Een manier om deze wachttijd te verkorten is door de nier van een levende donor in te planten.
4. Levende nierdonoren moeten perfect gezond zijn; bloedgroep en weefseltype dienen overeen te komen. Een levende donor behoudt een normale levensverwachting en moet geen medicatie nemen.
5. Dankzij levende nierdonatie kan een patiënt getransplanteerd worden vooraleer hij met dialyse moet starten.
6. Om een niertransplantatie te laten lukken, moet de ontvanger levenslang geneesmiddelen tegen afstoting innemen.
7. Hoewel niertransplantatie het mogelijk maakt om dialyse te vermijden, moet de patiënt toch nog af en toe op controle naar het ziekenhuis.
8. De gemiddelde gunstige werkingsduur van een niertransplantaat is in België ongeveer 20 jaar, met resultaten die de laatste jaren nog verbeteren.
9. De resultaten van levende nierdonatie zijn nog gunstiger dan die van een transplantatie met de nier van een overleden donor.
10. De levenskwaliteit en overleving zijn beter bij een niertransplantatie dan bij dialyse.
