Een nieuwe ziekenhuisbacterie is aan een opmars door België begonnen. Ze is extreem moeilijk uit te roeien. Clostridium difficile, heet de nieuwe potentieel dodelijke ziekenhuisbacterie. Dit jaar kregen al 22 Belgische ziekenhuizen met een epidemie ervan te maken, blijkt uit vandaag vrijgegeven cijfers van het Wetenschappelijk Instituut voor de Volksgezondheid. Tot dusver zijn er in België 168 patiënten ziek geworden. Van minstens een patiënt is bekend dat hij is overleden ten gevolge van de infectie.
,,Dat lijkt misschien niet veel, vergeleken bij de 2.500 Belgen die elk jaar aan alle andere ziekenhuisbacteriën samen sterven'', zegt Ilse Ramboer van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV). ,,Maar elk sterfgeval is er een te veel. En de bacterie zit in de lift, we moeten haar in de gaten houden.''
Clostridium difficile komt vaak voor (hij zit in de ontlasting van 80 procent van alle pasgeborenen en 9 procent van alle volwassenen), maar slechts enkelen worden er ziek van. Een infectie met de bacterie veroorzaakt koorts en diarree, vooral bij oudere mensen in ziekenhuizen, verpleeghuizen en rusthuizen.
De bacterie zit in de darm en richt daar normaal geen schade aan. Pas als de drager van Clostridium difficile bepaalde antibiotica gebruikt, en zijn weerstand ernstig afgenomen is, bijvoorbeeld bij mensen die om andere redenen ernstig ziek zijn of na grote operaties of door immuunonderdrukkende medicijnen, kan de bacterie gaan uitgroeien en gifstoffen produceren waar mensen ziek van worden.
Vooral gevaarlijk is het agressieve type 027, dat in België volgens Ramboer steeds vaker wordt gezien. Deze bacterie scheidt krachtiger gifstoffen uit dan de 'gewone' vorm van de bacterie, en is ook nog eens ongevoelig voor veel antibiotica.
Ook mensen die tijdens een antibioticakuur besmet worden met de bacterie, kunnen diarree krijgen. Dat gebeurt vooral in ziekenhuizen: een patiënt met diarree besmet daar gemakkelijk zijn hele omgeving. Bovendien kunnen de sporen van Clostridium difficile lang overleven in de buitenwereld en zijn ze moeilijk uit te roeien. ,,Alleen schoonmaken met geconcentreerde chloorderivaten helpt'', zegt Ramboer. De verspreiding van de sporen en hun voortbestaan in de omgeving liggen aan de basis van ziekenhuisepidemieën.
Hoewel het aantal patiënten voorlopig beperkt blijft, noemen experts de situatie verontrustend. ,,We moeten ervoor zorgen dat de bacterie zich niet verder verspreidt'', zegt Ramboer. Zij houdt voor het WIV de vinger aan de pols en telt sinds begin dit jaar systematisch hoe vaak Clostridium difficile in ons land mensen ziekmaakt of in ziekenhuizen epidemieën veroorzaakt.
In 2004 waarschuwden Canadese artsen dat de bacterie tijdens de voorgaande twee jaren aan een opmars doorheen Canadese ziekenhuizen was begonnen. Bovendien verliep de ziekte meestal ernstiger en stierven meer mensen aan de ziekte, vooral bij bejaarde patiënten. Ook de stammen die geïsoleerd werden tijdens de epidemieën in Canada behoorden voornamelijk tot het type 027. Tijdens de zomer van 2005 werd een erg virulente stam van Clostridium difficile geïsoleerd bij een epidemie in Engeland en daarna ook in Nederland. Hij leek sterk op de Canadese stam. In september 2005 werd de stam voor de eerste keer in België gezien, en recent ook in Frankrijk.
,,Omdat de stam van het type 027 ongevoelig is voor veel antibiotica, waaronder de moderne fluoroquinolones, is hij in België in opmars'', zegt Ramboer.
Maar ziekenhuizen zijn niet machteloos tegen die opmars. ,,De beste preventie is zo zuinig mogelijk met antibiotica omspringen'', zegt Ramboer, ,,dat voorkomt dat mensen diarree krijgen.'' als er toch patiënten met diarree in het ziekenhuis zijn, moet hun stoelgang onmiddellijk worden onderzocht op de gevaarlijke bacterie en moeten zij geïsoleerd worden. ,,En voorts moet het personeel heel grondig de handen ontsmetten'', zegt Ramboer. Aanbevelingen in die richting zijn al in mei bij het WIV de deur uit gegaan, naar alle ziekenhuizen en rusthuizen in ons land.
Clostridium difficile komt vaak voor (hij zit in de ontlasting van 80 procent van alle pasgeborenen en 9 procent van alle volwassenen), maar slechts enkelen worden er ziek van. Een infectie met de bacterie veroorzaakt koorts en diarree, vooral bij oudere mensen in ziekenhuizen, verpleeghuizen en rusthuizen.
De bacterie zit in de darm en richt daar normaal geen schade aan. Pas als de drager van Clostridium difficile bepaalde antibiotica gebruikt, en zijn weerstand ernstig afgenomen is, bijvoorbeeld bij mensen die om andere redenen ernstig ziek zijn of na grote operaties of door immuunonderdrukkende medicijnen, kan de bacterie gaan uitgroeien en gifstoffen produceren waar mensen ziek van worden.
Vooral gevaarlijk is het agressieve type 027, dat in België volgens Ramboer steeds vaker wordt gezien. Deze bacterie scheidt krachtiger gifstoffen uit dan de 'gewone' vorm van de bacterie, en is ook nog eens ongevoelig voor veel antibiotica.
Ook mensen die tijdens een antibioticakuur besmet worden met de bacterie, kunnen diarree krijgen. Dat gebeurt vooral in ziekenhuizen: een patiënt met diarree besmet daar gemakkelijk zijn hele omgeving. Bovendien kunnen de sporen van Clostridium difficile lang overleven in de buitenwereld en zijn ze moeilijk uit te roeien. ,,Alleen schoonmaken met geconcentreerde chloorderivaten helpt'', zegt Ramboer. De verspreiding van de sporen en hun voortbestaan in de omgeving liggen aan de basis van ziekenhuisepidemieën.
Hoewel het aantal patiënten voorlopig beperkt blijft, noemen experts de situatie verontrustend. ,,We moeten ervoor zorgen dat de bacterie zich niet verder verspreidt'', zegt Ramboer. Zij houdt voor het WIV de vinger aan de pols en telt sinds begin dit jaar systematisch hoe vaak Clostridium difficile in ons land mensen ziekmaakt of in ziekenhuizen epidemieën veroorzaakt.
In 2004 waarschuwden Canadese artsen dat de bacterie tijdens de voorgaande twee jaren aan een opmars doorheen Canadese ziekenhuizen was begonnen. Bovendien verliep de ziekte meestal ernstiger en stierven meer mensen aan de ziekte, vooral bij bejaarde patiënten. Ook de stammen die geïsoleerd werden tijdens de epidemieën in Canada behoorden voornamelijk tot het type 027. Tijdens de zomer van 2005 werd een erg virulente stam van Clostridium difficile geïsoleerd bij een epidemie in Engeland en daarna ook in Nederland. Hij leek sterk op de Canadese stam. In september 2005 werd de stam voor de eerste keer in België gezien, en recent ook in Frankrijk.
,,Omdat de stam van het type 027 ongevoelig is voor veel antibiotica, waaronder de moderne fluoroquinolones, is hij in België in opmars'', zegt Ramboer.
Maar ziekenhuizen zijn niet machteloos tegen die opmars. ,,De beste preventie is zo zuinig mogelijk met antibiotica omspringen'', zegt Ramboer, ,,dat voorkomt dat mensen diarree krijgen.'' als er toch patiënten met diarree in het ziekenhuis zijn, moet hun stoelgang onmiddellijk worden onderzocht op de gevaarlijke bacterie en moeten zij geïsoleerd worden. ,,En voorts moet het personeel heel grondig de handen ontsmetten'', zegt Ramboer. Aanbevelingen in die richting zijn al in mei bij het WIV de deur uit gegaan, naar alle ziekenhuizen en rusthuizen in ons land.
