Herceptin, eerst goedgekeurd, dan onderzocht

Het zeer dure borstkankermiddel Herceptin terugbetalen, is soms verantwoord. Dat zegt het Federaal Kenniscentrum Gezondheidszorg. Het was het eerste centrum dat alle beschikbare wetenschappelijke informatie over Herceptin op een rij zette. En dat is merkwaardig. In veel landen is dit zeer dure middel - 40.000 euro voor een behandeling die een jaar duurt - al aanvaard voor de terugbetaling, vaak onder druk van patiëntenverenigingen; in Groot-Brittannië organiseerden die er heuse betogingen voor.
Dit gebeurt niet alleen in Europa en niet alleen voor Herceptin. Vorige week erkende de Amerikaanse Food and Drug Administration de aidsremmer Prezista van het Mechelse bedrijf Tibotec, nog voor de klinische tests zijn afgerond. De kwaliteiten van het middel zijn overduidelijk, luidt het ( zie blz. ECO 4).

Dat zegt Roche ook van zijn Herceptin, en patiënten en artsen gaan daarin mee. De overheden ook vaak, ofschoon die ook onder druk staan van hun budgetbewakers en van de specialisten van het Health Technology Assessment. Die laatsten willen niet alleen bewezen zien dat een middel werkt, ze willen ook dat het gezondheidseconomisch verantwoord is.

Wie vindt dat een nieuw geneesmiddel ,,overduidelijk een verbetering inhoudt'', vindt die specialisten vaak hardvochtige kniesoren die ,,levens offeren op het altaar van hun wetenschap''.

Voor Herceptin gaf het Europees geneesmiddelenagentschap EMEA in mei zijn fiat, op basis van het dossier van de producent Roche, maar zonder doorlichting van alle beschikbare studies. Ook België aanvaardde het geneesmiddel al voor terugbetaling zonder zo'n onderzoek (DS 14 maart) maar pas vanaf 1 juli. De ziekteverzekering en minister van Volksgezondheid Rudy Demotte beslisten dat toen producent Roche die het geneesmiddel al een tijd gratis verstrekte aan een aantal vrouwen, liet weten dat dit niet langer kon. Het Kenniscentrum rondde de gevraagde studie evenwel af, net voor 1 juli. Oef. Het middel werkt en terugbetaling is verantwoord voor bepaalde vormen van borstkanker (met HER2) als er nog geen uitzaaiingen zijn en op voorwaarde dat de patiënt geen zwak hart heeft, zegt het Kenniscentrum. De patiënt moet eerst chemotherapie volgen; daarna volgt een jaar Herceptin (40.000 euro).

500 tot 860 van de 9.500 patiënten per jaar bij wie borstkanker wordt vastgesteld, komen in aanmerking. De kosten voor de ziekteverzekering kunnen 36 miljoen euro bedragen.

Een recente Finse studie doet hopen dat het middel nog anders kan aangewend worden: vóór de chemotherapie, gedurende negen weken; dan zou er ook geen gevaar zijn voor patiënten met een zwak hart. Maar dat vergt verder onderzoek, zegt het kenniscentrum.

Herceptin is nog het voorwerp van een andere twist. De minister vindt dat enkel centra met 100 nieuwe patiënten per jaar het dure medicament mogen voorschrijven. artsenvakbonden en ziekenhuizen vinden dit een domme beperking op louter kwantitatieve criteria, ,,terwijl er slimme kwalitatieve criteria zijn: de oncologische zorgprogramma's''.
27 jun 2006
meer over
zie ook rubriek