Aan het vandaag door de federale minister van Sociale Zaken, Rudy Demotte, ondertekende koninklijk besluit over het kiwimodel ging twee jaar touwtrekken vooraf. Volgens sommige critici ging daarbij veel van de smaak van het oorspronkelijke recept verloren. De minister verdedigt zich door te stellen dat België en Nieuw-Zeeland nu eenmaal sterk verschillende landen zijn.
Een machine spuwt pillen. In de Belgische geneesmiddelensector werken 27.000 mensen. Dat maakt een onverdunde toepassing van het kiwimodel erg moeilijk. Foto: Bloomberg
De tot geneeskunde voor het Volk behorende arts Dirk van Duppen komt de eer toe het kiwimodel in ons land geïntroduceerd te hebben. Daarmee erkende de uiterst linkse arts meteen dat de vrije markt wel degelijk kan werken. In Nieuw-Zeeland organiseert de overheid voor alle types geneesmiddelen openbare aanbestedingen. Enkel de producent die met de laagste prijs uitpakt mag nog op terugbetaling rekenen.
Met de steun van de toenmalige sp.a-voorzitter Steve Stevaert begon het kiwimodel aan een opmars in ons land. Maar minister Demotte moest al snel ondervinden dat het systeem ook hevige tegenstanders heeft. De artsen vreesden voor een te grote inperking van hun vrijheid als voorschrijver. De geneesmiddelensector vreesde dat nog maar één producent zou overleven per geneesmiddelentype. Demotte werd verplicht zijn huiswerk enkele keren over te doen. Volgens critici schiet er zo nog maar weinig over van het oorspronkelijk model.
Ten eerste geldt het Belgische kiwi-systeem enkel voor geneesmiddelen waarvan het patent al vervallen is en waarvoor sowieso goedkopere, generische varianten op de markt kunnen worden gebracht. Daarnaast wordt het Nieuw-Zeelandse motto van 'the winner takes it all' fors afgezwakt. In de Belgische variant, door Demotte graag als het 'fruitkorf'-model omschreven, wordt de winnaar beloond met een terugbetalingspercentage van 75 procent. Maar de andere producenten krijgen nog altijd 50 procent terugbetaald. Het KB voorziet nog in een tweede mogelijkheid. De goedkoopste producent krijgt daarin ook 75 procent, maar de andere mogen op hetzelfde bedrag rekenen. Daardoor blijven ze natuurlijk duurder, maar het verschil wordt wel erg klein.
De minister van Sociale Zaken beslist voor elke aanbesteding welk systeem toegepast wordt. De eerste openbare aanbesteding wordt uitgeschreven voor de cholesterolverlagers. Op het kabinet-Demotte wordt gezegd dat het nu al vaststaat dat hij daarbij voor het 75/50-systeem zal kiezen. Maar er mag verwacht worden dat vanuit de sector elke keer flink gelobbyd zal worden om voor de mildere variant te kiezen.
Aanvankelijk was er sprake van dat na de cholesterolverlagers al snel een tweede aanbesteding voor de maagzuurremmers zou volgen. Maar nu klinkt het dat waarschijnlijk eerst op de resultaten van het cholesterolexperiment gewacht wordt, alvorens het kiwimodel voor andere groepen geneesmiddelen toegepast wordt.
Met de cholesterolremmers is in elk geval geen marginale groep geneesmiddelen uitgekozen. Ruim 600.000 Belgen nemen dagelijks cholesterolremmers. Ze zijn goed voor 10 procent van de geneesmiddelenbegroting van de ziekteverzekering, wat ze daar meteen tot de grootste slokoppen maakt.
Antwoord
Het antwoord van Demotte op zijn critici is overigens simpel: België is nu eenmaal Nieuw-Zeeland niet. Het land van de kiwi bezit zo goed als geen eigen farmaceutische industrie. In België vinden 27.000 mensen werk in de sector. Op zijn kabinet wordt eraan toegevoegd dat het Belgische 'fruitkorf'-experment ook in andere Europese landen op heel wat belangstelling kan rekenen. Ons land heeft met Duitsland, Frankrijk, Nederland, Spanje, Frankrijk en Portugal een informele werkgroep gevormd waarin ervaringen uitgewisseld worden. Volgens de minister is er trouwens dringend nood aan meer Europese samenwerking om een tegengewicht te vormen voor de grote farmaceutische bedrijven. Die pikken er nu vaak een land uit, waar ze alles op alles zetten om 'een goede prijs' voor hun nieuwe geneesmiddel uit de brand te redden. De andere landen, en dan zeker de kleinere, zijn dan wel verplicht om te volgen.
De tot geneeskunde voor het Volk behorende arts Dirk van Duppen komt de eer toe het kiwimodel in ons land geïntroduceerd te hebben. Daarmee erkende de uiterst linkse arts meteen dat de vrije markt wel degelijk kan werken. In Nieuw-Zeeland organiseert de overheid voor alle types geneesmiddelen openbare aanbestedingen. Enkel de producent die met de laagste prijs uitpakt mag nog op terugbetaling rekenen.
Met de steun van de toenmalige sp.a-voorzitter Steve Stevaert begon het kiwimodel aan een opmars in ons land. Maar minister Demotte moest al snel ondervinden dat het systeem ook hevige tegenstanders heeft. De artsen vreesden voor een te grote inperking van hun vrijheid als voorschrijver. De geneesmiddelensector vreesde dat nog maar één producent zou overleven per geneesmiddelentype. Demotte werd verplicht zijn huiswerk enkele keren over te doen. Volgens critici schiet er zo nog maar weinig over van het oorspronkelijk model.
Ten eerste geldt het Belgische kiwi-systeem enkel voor geneesmiddelen waarvan het patent al vervallen is en waarvoor sowieso goedkopere, generische varianten op de markt kunnen worden gebracht. Daarnaast wordt het Nieuw-Zeelandse motto van 'the winner takes it all' fors afgezwakt. In de Belgische variant, door Demotte graag als het 'fruitkorf'-model omschreven, wordt de winnaar beloond met een terugbetalingspercentage van 75 procent. Maar de andere producenten krijgen nog altijd 50 procent terugbetaald. Het KB voorziet nog in een tweede mogelijkheid. De goedkoopste producent krijgt daarin ook 75 procent, maar de andere mogen op hetzelfde bedrag rekenen. Daardoor blijven ze natuurlijk duurder, maar het verschil wordt wel erg klein.
De minister van Sociale Zaken beslist voor elke aanbesteding welk systeem toegepast wordt. De eerste openbare aanbesteding wordt uitgeschreven voor de cholesterolverlagers. Op het kabinet-Demotte wordt gezegd dat het nu al vaststaat dat hij daarbij voor het 75/50-systeem zal kiezen. Maar er mag verwacht worden dat vanuit de sector elke keer flink gelobbyd zal worden om voor de mildere variant te kiezen.
Aanvankelijk was er sprake van dat na de cholesterolverlagers al snel een tweede aanbesteding voor de maagzuurremmers zou volgen. Maar nu klinkt het dat waarschijnlijk eerst op de resultaten van het cholesterolexperiment gewacht wordt, alvorens het kiwimodel voor andere groepen geneesmiddelen toegepast wordt.
Met de cholesterolremmers is in elk geval geen marginale groep geneesmiddelen uitgekozen. Ruim 600.000 Belgen nemen dagelijks cholesterolremmers. Ze zijn goed voor 10 procent van de geneesmiddelenbegroting van de ziekteverzekering, wat ze daar meteen tot de grootste slokoppen maakt.
Antwoord
Het antwoord van Demotte op zijn critici is overigens simpel: België is nu eenmaal Nieuw-Zeeland niet. Het land van de kiwi bezit zo goed als geen eigen farmaceutische industrie. In België vinden 27.000 mensen werk in de sector. Op zijn kabinet wordt eraan toegevoegd dat het Belgische 'fruitkorf'-experment ook in andere Europese landen op heel wat belangstelling kan rekenen. Ons land heeft met Duitsland, Frankrijk, Nederland, Spanje, Frankrijk en Portugal een informele werkgroep gevormd waarin ervaringen uitgewisseld worden. Volgens de minister is er trouwens dringend nood aan meer Europese samenwerking om een tegengewicht te vormen voor de grote farmaceutische bedrijven. Die pikken er nu vaak een land uit, waar ze alles op alles zetten om 'een goede prijs' voor hun nieuwe geneesmiddel uit de brand te redden. De andere landen, en dan zeker de kleinere, zijn dan wel verplicht om te volgen.
