De federale minister van Sociale Zaken, Rudy Demotte (PS), ondertekent vandaag het koninklijk besluit waarmee de Belgische variant van het kiwimodel voor goedkope geneesmiddelen definitief van start kan gaan. Het systeem wordt eerst toegepast op de cholesterolverlagers.
In het uit Nieuw-Zeeland overgewaaide kiwimodel vraagt de overheid de farmaceutische bedrijven prijsoffertes in te dienen voor een bepaald type geneesmiddel. De ziekteverzekering betaalt enkel nog het goedkoopste geneesmiddel terug.
De Belgische variant is iets minder radicaal. Ook de duurdere geneesmiddelen worden nog terugbetaald, maar tegen een lager tarief.
De cholesterolverlagers zijn de eerste groep geneesmiddelen waarop het systeem toegepast wordt. Demotte wil de oproep om offertes in te dienen publiceren voor 1 juli. De selectieprocedure duurt een half jaar, zodat de goedkoopste cholesterolverlager op 1 januari 2007 bekend moet zijn.
Aan de totstandkoming van het KB ging een lange procedureslag vooraf. De meeste farmaceutische bedrijven en artsenvakbonden staan erg kritisch tegenover het systeem. Voorstanders zeggen dan weer dat de Belgische variant maar een flauw afkooksel is van het Nieuw-Zeelandse origineel.
Op het kabinet van de minister wordt gerepliceerd dat Nieuw-Zeeland en België niet zomaar met elkaar te vergelijken zijn, al is het maar omdat Nieuw-Zeeland bijna geen eigen farmaceutische industrie heeft.
Omzetheffing
Het kiwi-experiment is niet de enige vernieuwing in het geneesmiddelenbeleid die vandaag doorgevoerd wordt. De Kamer stemt straks ook over een wetsontwerp dat de omzetheffing op de geneesmiddelenindustrie wijzigt. Nu betalen alle bedrijven een heffing van net geen 10 procent op hun omzet inzake terugbetaalde geneesmiddelen. Het nieuwe systeem wordt veel selectiever. Het beloont bijvoorbeeld farmaceutische bedrijven die veel investeren in de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen. Ook KMO's en ondernemingen die minder geld in reclame en marketing steken mogen op een korting rekenen.
De hervorming zorgde voor zware spanningen in de farmaceutische sector. De bedrijven die in België aan onderzoek en productie doen zijn gelukkig met de korting. Maar de anderen zullen meer moeten betalen, omdat de totale opbrengst van de heffing niet mag zakken. Het staat zo goed als vast dat de gedupeerden de wetswijziging met alle mogelijke juridische middelen zullen aanvechten. Maar op het kabinet van Demotte klinkt het dat men klaar is voor de strijd. 'Nog nooit is een wetsontwerp bij ons zo uitgevlooid op juridische gebreken als het deze.'
De federale minister van Sociale Zaken, Rudy Demotte (PS), lanceert vandaag eindelijk het veelbesproken kiwimodel voor goedkopere geneesmiddelen. Dat model van openbare aanbestedingen kwam twee jaar geleden aanwaaien vanuit Nieuw-Zeeland. En sindsdien stond het steeds hoog op de politieke agenda.
Volgens voorstanders heeft het model in Nieuw-Zeeland bewezen dat de prijzen van de geneesmiddelen echt wel lager konden. Maar de invoering van het kiwimodel liet op zich wachten. De farmaceutische industrie ziet het model helemaal niet zitten. Zij vreesde lagere winstmarges en waarschuwde dat de budgetten voor onderzoek en ontwikkeling op die manier zwaar onder druk zouden komen. Ook de artsen zijn geen grote voorstanders van een openbare aanbesteding voor geneesmiddelen. Zij hekelen de verenging van het aanbod aan geneesmiddelen en bijgevolg een aantasting van hun therapeutische vrijheid.
Het koninklijk besluit dat Demotte vandaag ondertekent, voert het kiwimodel in, maar dan wel in een afgeslankte versie. Want het oorspronkelijke systeem gaat veel verder. Enkel de winnaar van de openbare aanbesteding komt in Nieuw-Zeeland in aanmerking voor een terugbetaling door de ziekteverzekering. In Demottes 'kiwi-light' worden ook de verliezers nog terugbetaald, al ligt de bijdrage voor de patiënt dan wel iets hoger.
Volgens het kabinet-Demotte is de kiwi-light het enig haalbare model. Door het Nieuw-Zeelandse voorbeeld klakkeloos over te nemen, zouden in de eerste plaats de farmaceutische bedrijven geraakt worden, klinkt het, en dreigt nog een industrietak België van de investeringslijst te schrappen. Demotte kan het zich niet veroorloven een sector te sarren die 26.000 Belgen tewerkstelt. In Nieuw-Zeeland doet dat probleem zich niet voor omdat daar geen farmaceutische industrie is.
Om de industrie te paaien, komen er enkel openbare aanbestedingen voor medicijnen waarvan het patent al verlopen is. Volgens de voorstanders van het Nieuw-Zeelandse model dreigt Demotte door dergelijke compromissen alle voordelen van het systeem te verliezen. Want de patentloze medicijnen zijn de voorbije jaren sowieso al fors in prijs gezakt. Demottes critici waarschuwen daarom voor een stijging van het gebruik van de duurdere merknamen. En dat zal de kosten voor de ziekteverzekering en de patiënt alleen maar de hoogte injagen.
En zo mondt de invoering van het Belgische kiwimodel uit in een discussie of het glas halfvol of halfleeg is. Halfvol, beweert het kabinet-Demotte vanzelfsprekend. Want kiwi-light grijpt in in de uitgaven zonder de hele ziekteverzekering te destabiliseren.
Het glas is halfleeg, zeggen de critici. Het kiwimodel heeft enkel een effect als je het voluit toepast. In de verwaterde versie van Demotte blijft niets meer over van de heilzame werking van het oorspronkelijke systeem. De Belgische compromissencultuur lijkt alleszins vitamines uit de kiwi te hebben gehaald.
De Belgische variant is iets minder radicaal. Ook de duurdere geneesmiddelen worden nog terugbetaald, maar tegen een lager tarief.
De cholesterolverlagers zijn de eerste groep geneesmiddelen waarop het systeem toegepast wordt. Demotte wil de oproep om offertes in te dienen publiceren voor 1 juli. De selectieprocedure duurt een half jaar, zodat de goedkoopste cholesterolverlager op 1 januari 2007 bekend moet zijn.
Aan de totstandkoming van het KB ging een lange procedureslag vooraf. De meeste farmaceutische bedrijven en artsenvakbonden staan erg kritisch tegenover het systeem. Voorstanders zeggen dan weer dat de Belgische variant maar een flauw afkooksel is van het Nieuw-Zeelandse origineel.
Op het kabinet van de minister wordt gerepliceerd dat Nieuw-Zeeland en België niet zomaar met elkaar te vergelijken zijn, al is het maar omdat Nieuw-Zeeland bijna geen eigen farmaceutische industrie heeft.
Omzetheffing
Het kiwi-experiment is niet de enige vernieuwing in het geneesmiddelenbeleid die vandaag doorgevoerd wordt. De Kamer stemt straks ook over een wetsontwerp dat de omzetheffing op de geneesmiddelenindustrie wijzigt. Nu betalen alle bedrijven een heffing van net geen 10 procent op hun omzet inzake terugbetaalde geneesmiddelen. Het nieuwe systeem wordt veel selectiever. Het beloont bijvoorbeeld farmaceutische bedrijven die veel investeren in de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen. Ook KMO's en ondernemingen die minder geld in reclame en marketing steken mogen op een korting rekenen.
De hervorming zorgde voor zware spanningen in de farmaceutische sector. De bedrijven die in België aan onderzoek en productie doen zijn gelukkig met de korting. Maar de anderen zullen meer moeten betalen, omdat de totale opbrengst van de heffing niet mag zakken. Het staat zo goed als vast dat de gedupeerden de wetswijziging met alle mogelijke juridische middelen zullen aanvechten. Maar op het kabinet van Demotte klinkt het dat men klaar is voor de strijd. 'Nog nooit is een wetsontwerp bij ons zo uitgevlooid op juridische gebreken als het deze.'
Kiwi's en vitamines
De federale minister van Sociale Zaken, Rudy Demotte (PS), lanceert vandaag eindelijk het veelbesproken kiwimodel voor goedkopere geneesmiddelen. Dat model van openbare aanbestedingen kwam twee jaar geleden aanwaaien vanuit Nieuw-Zeeland. En sindsdien stond het steeds hoog op de politieke agenda.
Volgens voorstanders heeft het model in Nieuw-Zeeland bewezen dat de prijzen van de geneesmiddelen echt wel lager konden. Maar de invoering van het kiwimodel liet op zich wachten. De farmaceutische industrie ziet het model helemaal niet zitten. Zij vreesde lagere winstmarges en waarschuwde dat de budgetten voor onderzoek en ontwikkeling op die manier zwaar onder druk zouden komen. Ook de artsen zijn geen grote voorstanders van een openbare aanbesteding voor geneesmiddelen. Zij hekelen de verenging van het aanbod aan geneesmiddelen en bijgevolg een aantasting van hun therapeutische vrijheid.
Het koninklijk besluit dat Demotte vandaag ondertekent, voert het kiwimodel in, maar dan wel in een afgeslankte versie. Want het oorspronkelijke systeem gaat veel verder. Enkel de winnaar van de openbare aanbesteding komt in Nieuw-Zeeland in aanmerking voor een terugbetaling door de ziekteverzekering. In Demottes 'kiwi-light' worden ook de verliezers nog terugbetaald, al ligt de bijdrage voor de patiënt dan wel iets hoger.
Volgens het kabinet-Demotte is de kiwi-light het enig haalbare model. Door het Nieuw-Zeelandse voorbeeld klakkeloos over te nemen, zouden in de eerste plaats de farmaceutische bedrijven geraakt worden, klinkt het, en dreigt nog een industrietak België van de investeringslijst te schrappen. Demotte kan het zich niet veroorloven een sector te sarren die 26.000 Belgen tewerkstelt. In Nieuw-Zeeland doet dat probleem zich niet voor omdat daar geen farmaceutische industrie is.
Om de industrie te paaien, komen er enkel openbare aanbestedingen voor medicijnen waarvan het patent al verlopen is. Volgens de voorstanders van het Nieuw-Zeelandse model dreigt Demotte door dergelijke compromissen alle voordelen van het systeem te verliezen. Want de patentloze medicijnen zijn de voorbije jaren sowieso al fors in prijs gezakt. Demottes critici waarschuwen daarom voor een stijging van het gebruik van de duurdere merknamen. En dat zal de kosten voor de ziekteverzekering en de patiënt alleen maar de hoogte injagen.
En zo mondt de invoering van het Belgische kiwimodel uit in een discussie of het glas halfvol of halfleeg is. Halfvol, beweert het kabinet-Demotte vanzelfsprekend. Want kiwi-light grijpt in in de uitgaven zonder de hele ziekteverzekering te destabiliseren.
Het glas is halfleeg, zeggen de critici. Het kiwimodel heeft enkel een effect als je het voluit toepast. In de verwaterde versie van Demotte blijft niets meer over van de heilzame werking van het oorspronkelijke systeem. De Belgische compromissencultuur lijkt alleszins vitamines uit de kiwi te hebben gehaald.
