In haar reactie op de straf van de voor seksueel misbruik van zijn patiënten veroordeelde psychiater Vincent Martin (DS 6 mei) onderstreept de Orde van Artsen dat één jaar schorsing in feite een zeer zware sanctie is. ,,Omdat de arts toch geen patiënten meer over de vloer zal krijgen en zijn carrière in de praktijk dus voorbij is.''
,,Dat het voor een zorgverlener een zware straf is, klopt eigenlijk wel. Zegt dat overigens niet veel, dat één jaar schorsing zo uitzonderlijk is?'' Senator Jacinta De Roeck (SP.A), die onlangs aan de bevoegde ministers enkele parlementaire vragen stelde over het probleem van misbruik door hulpverleners, wil zich niet uitspreken over het concrete geval, en ze doet haar uiterste best om de orde van artsen met enige omzichtigheid te behandelen. Maar ze vindt het een schande dat de slachtoffers op geen enkele manier op de hoogte worden gebracht van het verloop van een procedure voor de Orde of van een eventuele schorsing. ,,De patiënt blijft in de kou staan. Het minste wat de Orde zou kunnen doen is hun een kleine verontschuldiging overmaken'', zegt senator De Roeck.
De drempel voor een slachtoffer van seksueel misbruik door een hulpverlener om naar de rechtbank te stappen is altijd bijzonder groot. ,,Ze hebben schrik van een zaak. Ze hebben zelf veelal een wankele persoonlijkheid en de daders gaan uiterst gewiekst te werk. Dat maakt dat de feiten vaak zeer moeilijk te bewijzen zijn. Het gevolg is dat de slachtoffers zich soms jaren verstoppen. Ze wachten. En ze wachten te lang. Eerst en vooral zijn de fysieke bewijzen - zoals een blauwe plek, of spermaresten - dan uiteraard verdwenen. Bovendien is seksueel misbruik na tien jaar verjaard'', zegt De Roeck.
Volgens haar moeten patiëntenverenigingen, zorgverleners en politici ervoor zorgen dat misbruikte mensen voldoende steun krijgen om tijdig een klacht in te dienen. ,,Het taboe moet worden doorbroken. Want nu is de sfeer er eentje van wat kunnen wij zwakke patiënten beginnen tegen onze veel slimmere begeleiders?'' als de orde van artsen haar leden de hand boven het hoofd blijft houden, bevordert dat die angst, meent De Roeck. ,,Daarom denk ik dat de overheid de Orde meer transparantie moet opleggen. Patiënten moeten gehoord worden en ook op de hoogte worden gebracht van beslissingen. Daarover wordt op dit ogenblik gediscussieerd in de Senaat. En ook over het feit of die verjaringstermijn niet moet opgeheven worden. Ik heb er naar aanleiding van een colloquium over misbruik door hulpverleners vorige maand een schriftelijke vraag over gesteld. Ik heb nog geen antwoord gehad, maar ik hoor dat minister van Justitie onkelinx er niet veel voor voelt.''
Is dat eigenlijk wel genoeg? Moet de rechter geen beroepsverbod kunnen uitspreken in dergelijke gevallen? De Roeck aarzelt. ,,Dat is een delicate zaak. Eerlijk, ik weet het niet.''
Wat ze wel weet, is dat de Orde van Artsen zich er nu wat gemakkelijk vanaf maakt. ,,Het is wat eenvoudig te verklaren dat er na één jaar schorsing geen probleem meer kan zijn. Mijnheer Martin is door zijn televisieoptredens relatief bekend, maar wat als een veroordeelde, meer anonieme zorgverlener verhuist en enkele jaren later weer een praktijk begint? Het is bovendien bekend dat de kans op hervallen voor zulke feiten vrij hoog is.''
De Roeck vindt het belangrijk dat de slachtoffers een signaal krijgen. ,,Het gaat niet om een financiële tegemoetkoming, maar wel om een morele. Die mensen zouden na het proces normaal voort moeten kunnen functioneren. Vergeet niet dat het vaak om mensen gaat die door hun omgeving aanvankelijk niet werden geloofd, die misschien zelfs werden uitgelachen. Daarom is zo'n officieel signaal dat het geen ingebeelde affaire was, zeer belangrijk.''
Van onze redacteur Marc Mercy
De drempel voor een slachtoffer van seksueel misbruik door een hulpverlener om naar de rechtbank te stappen is altijd bijzonder groot. ,,Ze hebben schrik van een zaak. Ze hebben zelf veelal een wankele persoonlijkheid en de daders gaan uiterst gewiekst te werk. Dat maakt dat de feiten vaak zeer moeilijk te bewijzen zijn. Het gevolg is dat de slachtoffers zich soms jaren verstoppen. Ze wachten. En ze wachten te lang. Eerst en vooral zijn de fysieke bewijzen - zoals een blauwe plek, of spermaresten - dan uiteraard verdwenen. Bovendien is seksueel misbruik na tien jaar verjaard'', zegt De Roeck.
Volgens haar moeten patiëntenverenigingen, zorgverleners en politici ervoor zorgen dat misbruikte mensen voldoende steun krijgen om tijdig een klacht in te dienen. ,,Het taboe moet worden doorbroken. Want nu is de sfeer er eentje van wat kunnen wij zwakke patiënten beginnen tegen onze veel slimmere begeleiders?'' als de orde van artsen haar leden de hand boven het hoofd blijft houden, bevordert dat die angst, meent De Roeck. ,,Daarom denk ik dat de overheid de Orde meer transparantie moet opleggen. Patiënten moeten gehoord worden en ook op de hoogte worden gebracht van beslissingen. Daarover wordt op dit ogenblik gediscussieerd in de Senaat. En ook over het feit of die verjaringstermijn niet moet opgeheven worden. Ik heb er naar aanleiding van een colloquium over misbruik door hulpverleners vorige maand een schriftelijke vraag over gesteld. Ik heb nog geen antwoord gehad, maar ik hoor dat minister van Justitie onkelinx er niet veel voor voelt.''
Is dat eigenlijk wel genoeg? Moet de rechter geen beroepsverbod kunnen uitspreken in dergelijke gevallen? De Roeck aarzelt. ,,Dat is een delicate zaak. Eerlijk, ik weet het niet.''
Wat ze wel weet, is dat de Orde van Artsen zich er nu wat gemakkelijk vanaf maakt. ,,Het is wat eenvoudig te verklaren dat er na één jaar schorsing geen probleem meer kan zijn. Mijnheer Martin is door zijn televisieoptredens relatief bekend, maar wat als een veroordeelde, meer anonieme zorgverlener verhuist en enkele jaren later weer een praktijk begint? Het is bovendien bekend dat de kans op hervallen voor zulke feiten vrij hoog is.''
De Roeck vindt het belangrijk dat de slachtoffers een signaal krijgen. ,,Het gaat niet om een financiële tegemoetkoming, maar wel om een morele. Die mensen zouden na het proces normaal voort moeten kunnen functioneren. Vergeet niet dat het vaak om mensen gaat die door hun omgeving aanvankelijk niet werden geloofd, die misschien zelfs werden uitgelachen. Daarom is zo'n officieel signaal dat het geen ingebeelde affaire was, zeer belangrijk.''
Van onze redacteur Marc Mercy
