Medicijn tegen gebroken botten

ELK jaar breken tientallen miljoenen mensen wereldwijd een been. Doorgaans heelt zo'n botbreuk probleemloos, en zeker voor kinderen betekent een ongelukkige val meestal vooral een gipstrofee met daarop de handtekeningen van vriendjes en familieleden.
Maar in ongeveer tien procent van de gevallen, en vaker bij ouderen dan bij jongeren, heelt een botbreuk moeizaam of zelfs helemaal niet en houden mensen er bewegingsbeperkingen of een handicap aan over. Een doeltreffende behandeling hiervoor ontbreekt.

Onderzoekers van de KU Leuven hebben nu een eiwit gevonden dat model kan staan voor een geneesmiddel dat gebroken botten heelt, melden ze in het gereputeerde vaktijdschrift Journal of Clinical Investigation. Het gaat om de groeifactor PGF (placentale groeifactor).

Wanneer een vleeswonde heelt, wordt doorgaans littekenweefsel gevormd. Maar een botbreuk heelt zonder sporen na te laten: eenmaal genezen, ziet het bot er weer net zo uit als voor de breuk. Dat komt doordat het lichaam tijdens het herstel het natuurlijke proces van beendervorming nabootst. Allereerst spoeden immuuncellen zich naar de breuk en ruimen er alle dode weefsel op. Vervolgens groeien bloedvaatjes naar elkaar toe, over de breuk heen die ze uit elkaar had gescheurd. Tot slot komen botopbouwende cellen (osteoblasten) en botafbrekende cellen (osteoclasten) in actie. Door in nauw samenspel met elkaar beschadigd bot af te breken en nieuw bot aan te bouwen, dichten ze de breuk met fraai nieuw botweefsel.

De placentale groeifactor PGF speelt een sleutelrol bij de coördinatie van dit proces, melden de Leuvenaars onder leiding van Geertje Carmeliet (laboratorium voor Experimentele geneeskunde en endocrinologie) in het vakblad. Het eiwit stimuleert de aanmaak van nieuwe bloedvaten, die het helende bot van zuurstof en voedselbestanddelen voorzien. Bovendien groeien beenmergstamcellen dankzij PGF sneller uit tot osteoblasten die nieuw bot aanmaken om de botbreuk te overbruggen, leerde vervolgonderzoek onder leiding van Catherine Verfaillie van het Leuvense stamcelinstituut.

De onderzoeksters hopen dat toediening van het eiwit, eventueel samen met botstamcellen, kan helpen bij de behandeling van op dit ogenblik onbehandelbare botbreuken. Maar dat is nog verre toekomstmuziek. Het onderzoek gebeurde bij muizen. Op dit ogenblik is nog onduidelijk of de resultaten ook voor mensen gelden.

Hilde Van den Eynde
20 apr 2006
meer over
zie ook rubriek