Goedkope geneesmiddelen geen doel op zich

'Het probleem is dat het geneesmiddel werkt', blokletterde een krant. De titel kan symbool staan voor de paradoxale reputatie van geneesmiddelen. Het maatschappelijke gevoel of de beleidsmatige aanpak stroken niet altijd met de individuele tevredenheid van de gebruikers van geneesmiddelen, stelt LEO NEELS.
Onze samenleving kent een breed toegankelijke en solidaire ziekteverzekering en dat is een waarde waarmee men niet lichtzinnig mag omspringen. Het is goed dat de ziekteverzekering vele behoeders heeft die haar bewaken. Samen met al de zorgzame actoren in de ziekteverzekering pleiten ook wij voor een goed gebruik van geneesmiddelen, correcte aanwending van de financiële middelen voor haar financiering en voor geneeskunde die rust op de bewezen waarde van de ingezette middelen.

geneesmiddelen worden trouwens - terecht - onafhankelijk en streng geëvalueerd door de Commissie voor Tegemoetkoming aan Geneesmiddelen. Onafhankelijke evaluatoren, academici, artsen' style='color:#00896e;border-bottom:1px dotted #00896e;'>artsen, apothekers en ziekenfondsen vergelijken elk nieuw voorstel met het bestaande therapeutische aanbod en formuleren voorstellen aan de minister van Sociale Zaken. Soms sputtert de motor, omdat de instemming van de minister van Begroting met het terugbe-talingsvoorstel wordt geweigerd. Sinds 2004 zijn er nogal wat negatieve begrotingsbeslissingen geweest, die haaks staan op de aangetoonde meerwaarde en de onafhankelijke evaluatie daarvan. Die spanning kan leiden tot een betere beheersing van de uitgaven, maar ook tot een beperking van de zorgkwaliteit.

De combinatie van die beide elementen wordt het échte debat van de ziekteverzekering. Het openingscitaat van de bijdrage kan men parafraseren met een andere boutade: 'Het probleem is dat de patiënt langer leeft mét haar of zijn pathologie'. Dé vraag is: is onze samenleving bereid en in staat om voor al die patiënten zorg te blijven dragen'

We spenderen gematigd 9 procent van het bruto binnenlands product aan gezondheidszorg. Gelet op de typische Belgische financieringsbron, de zogenaamde 'indirecte loonlasten', is het moeilijk die te verhogen. De Belgische staat heeft geen overschot aan vrij besteedbare financiële middelen. Dat verklaart de maatschappelijke druk op het systeem om de kosten te beheersen.

Blijft er evenveel druk op het systeem om de meest adequate zorg te verlenen' Sommigen voeren aan dat er veel ruimte is om uitgaven te beperken zonder het zorgniveau te raken. Hun radicale en polemische stellingen zijn vaak aantrekkelijk voor het gezonde deel van de publieke opinie. Anderen zijn ongerust over de kwaliteit van de zorgverlening, de handhaving van de toegankelijkheid tot de best beschikbare zorg en de vrijwaring van het welzijn van alle patiënten.

Het beleid legt vaak de nadruk op 'goedkope' geneesmiddelen. Meer dan drie kwart van de voorgeschreven geneesmiddelen beantwoordt aan die categorie. Slechts 23 procent van de voorschriften is een octrooigeneesmiddel. De beleidsdefinitie van de 'goedkope' geneesmiddelen moet worden verbeterd. Oudere geneesmiddelen waarvan het octrooi is verstreken, maar die geen generisch alternatief hebben, ondergingen prijsdalingen en de prijsblokkeringen sinds 1991. Ze zijn goedkoop, maar 'ze tellen niet mee'. 'voorschriften op stofnaam' (VOS) tellen altijd als 'goedkoop' mee, ook als ze niét leiden tot afgifte van een goedkoop geneesmiddel.

Het VOS-voorschrift is een ideologisch symbool, dat een rivaliteit tussen de apotheker en de arts inbouwt. Steeds meer originele geneesmiddelen doen hun prijzen vrijwillig dalen, nadat hun octrooi verstreken is. Dat wordt een belangrijke categorie van 'goedkope' geneesmiddelen, die de artsen toelaat de continuïteit van hun behandeling te vrijwaren.

Het Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische informatie heeft erop gewezen dat artsen in veel gevallen voorzichtig moeten zijn en lang niet in alle gevallen patiënten van geneesmiddel kunnen doen wisselen. Aan zulke genuanceerde informatie is er veel behoefte. De arts blijft verantwoordelijk voor de behandeling en de patiënt blijft vertrouwen in die verantwoordelijkheid.

De auteur is algemeen directeur van pharma.be.
13 apr 2006
Bron: De Tijd
meer over
zie ook rubriek