HET wordt vaak en snel gezegd: ,,Dit is om depressief van te worden.'' Er is echter een hemelsbreed verschil tussen een depressief moment en een echte depressie. Bij een ,,dipje'' staan de gevoelens nog in verhouding tot de uitlokkende gebeurtenissen. Een dip wordt doorgaans ook snel verzacht door het medeleven van de omgeving en gaat zelden gepaard met lichamelijke klachten. Dat ligt anders bij een depressie.
,,Bij een echte depressie verandert je hele beleving. Vergelijk het met een grijze mist die maar niet opklaart, of in een donkere tunnel glijden. Niets doet nog plezier of kan nog boeien'', zegt Johan Van de Putte, cognitief gedragstherapeut van het Universitair ziekenhuis Gent.
,,Op cognitief vlak verslappen je aandacht en concentratie, en je probleemoplossend vermogen gaat steil naar beneden. In plaats daarvan ga je oeverloos nadenken over het verleden, wat de twijfel, schaamte en wanhoop over de huidige situatie nog versterkt. Geen wonder dat je zelfbeeld negatief gekleurd raakt.''
,,Een echte depressie gaat ook gepaard met fysieke klachten, zoals lusteloosheid, hoofd- en nekpijn, maagklachten, lage rugpijn, constipatie, slaapstoornissen en meer of minder eetlust dan normaal. Dat alles samen heeft een grote invloed op je gedrag: je gaat je steeds meer terugtrekken (uit sociale contacten), je denkt en beweegt vertraagd en enkel de meest noodzakelijke handelingen lukken nog. Volgens psychiatrische criteria moeten die klachten minstens twee weken blijven duren voor er echt sprake is van een depressie."
In ons land maakt gemiddeld één op elke zes mensen ooit een depressie door, maar vrouwen zijn beduidend kwetsbaarder dan mannen. Een vijfde van alle vrouwen maakt de ziekte mee, bij (de) mannen is dat een op de acht. Vanwaar die verschillen? Johan Van de Putte: ,,De verklaringen lopen uiteen. Er zijn biologische factoren die vrouwen kwetsbaarder maken, hormonale schommelingen bijvoorbeeld. Ook psychologisch zouden vrouwen kwetsbaarder zijn doordat ze zich interpersoonlijke conflicten vaak sterker aantrekken dan mannen en meer geneigd zijn om te 'herkauwen'."
De Gentse socioloog Piet Bracke kwam jaren geleden al tot de conclusie dat hoe minder macht iemand heeft, hoe kwetsbaarder hij of zij is voor depressie. En de macht ligt in onze maatschappij nog steeds meer in mannen- dan in vrouwenhanden.
De meeste mensen herstellen binnen vier tot zes maanden van een depressie, spontaan of door medicatie, of door een combinatie van medicatie en psychotherapie. als de depressie uitgelokt werd door belastende gebeurtenissen zoals een scheiding of een overlijden, blijft het vaak bij één depressieve episode, of twee.
,,Dat ligt anders bij mensen met sterke piekerneigingen", aldus professor Mark Williams van de Oxford University op een conferentie van het Center for mindfulness van de University of Massachusetts in de Verenigde Staten. Williams was een van de drie onderzoekers die de effectiviteit van mindfulness based cognitive therapy (MBCT) aantoonde bij mensen met twee, drie of meer depressies.
Wat maakt dat mensen met meerdere depressies achter de rug meer baat hebben bij MBCT dan wie slechts één depressieve episodes doorworstelde? ,,Het aantal depressies op zich is niet doorslaggevend. Het gaat om mensen die als jongvolwassenen al kampten met depressie en vaak een voorgeschiedenis hadden van conflicten, verwaarlozing of misbruik thuis.''
,,Wat valt daaruit te leren over de aanpak? Als we deze meer kwetsbare groep vroegtijdig kunnen identificeren, kunnen we sneller met hen aan de slag. Het preventieve effect van aandachtstraining voor herval blijkt immers het grootst bij deze groep. De mensen die pas op latere leeftijd en naar aanleiding van ingrijpende gebeurtenissen met een depressie worstelen, zijn prima gebaat bij een traditionele benadering van medicatie en/of therapeutische ondersteuning."
Mensen hernemen doorgaans een gezond en optimistisch denkpatroon eens hun depressie achter de rug is. Onderzoek toont aan dat hun stemming weinig beïnvloedbaar is door negatieve stemmingsprikkels eens ze weer vaste grond onder de voeten hebben. Wie vanuit zijn aard of door trauma's op jonge leeftijd kampt met een zwartgallige denkmolen, heeft wel baat bij concrete handvatten om beter om te gaan met die kwetsbaarheid. Bij kleine of grote tegenslagen dreigt die groep immers weg te zinken in zwartgallige gedachten. Niet zelden steken ook angsten en doodsgedachten de kop op.
Het is een vicieuze cirkel. Wie meermaals een depressie doormaakt, maakt zelfs tot 80 percent kans om in een patroon van herhaling terecht te komen. Volgens Williams blijkt vooral die groep baat te hebben bij de aandachtstraining. Die helpt hen constructiever om te gaan met gewaarwordingen, gedachten en gevoelens. De maalstroom van negatieve gedachten stil leren leggen en meer leren genieten van het hier-en-numoment zijn belangrijke ingrediënten van MBCT, die haar mosterd haalt bij de meditatieve traditie van het boeddhisme én bij de westerse cognitieve gedragstherapie.
,,Op cognitief vlak verslappen je aandacht en concentratie, en je probleemoplossend vermogen gaat steil naar beneden. In plaats daarvan ga je oeverloos nadenken over het verleden, wat de twijfel, schaamte en wanhoop over de huidige situatie nog versterkt. Geen wonder dat je zelfbeeld negatief gekleurd raakt.''
,,Een echte depressie gaat ook gepaard met fysieke klachten, zoals lusteloosheid, hoofd- en nekpijn, maagklachten, lage rugpijn, constipatie, slaapstoornissen en meer of minder eetlust dan normaal. Dat alles samen heeft een grote invloed op je gedrag: je gaat je steeds meer terugtrekken (uit sociale contacten), je denkt en beweegt vertraagd en enkel de meest noodzakelijke handelingen lukken nog. Volgens psychiatrische criteria moeten die klachten minstens twee weken blijven duren voor er echt sprake is van een depressie."
In ons land maakt gemiddeld één op elke zes mensen ooit een depressie door, maar vrouwen zijn beduidend kwetsbaarder dan mannen. Een vijfde van alle vrouwen maakt de ziekte mee, bij (de) mannen is dat een op de acht. Vanwaar die verschillen? Johan Van de Putte: ,,De verklaringen lopen uiteen. Er zijn biologische factoren die vrouwen kwetsbaarder maken, hormonale schommelingen bijvoorbeeld. Ook psychologisch zouden vrouwen kwetsbaarder zijn doordat ze zich interpersoonlijke conflicten vaak sterker aantrekken dan mannen en meer geneigd zijn om te 'herkauwen'."
De Gentse socioloog Piet Bracke kwam jaren geleden al tot de conclusie dat hoe minder macht iemand heeft, hoe kwetsbaarder hij of zij is voor depressie. En de macht ligt in onze maatschappij nog steeds meer in mannen- dan in vrouwenhanden.
De meeste mensen herstellen binnen vier tot zes maanden van een depressie, spontaan of door medicatie, of door een combinatie van medicatie en psychotherapie. als de depressie uitgelokt werd door belastende gebeurtenissen zoals een scheiding of een overlijden, blijft het vaak bij één depressieve episode, of twee.
,,Dat ligt anders bij mensen met sterke piekerneigingen", aldus professor Mark Williams van de Oxford University op een conferentie van het Center for mindfulness van de University of Massachusetts in de Verenigde Staten. Williams was een van de drie onderzoekers die de effectiviteit van mindfulness based cognitive therapy (MBCT) aantoonde bij mensen met twee, drie of meer depressies.
Wat maakt dat mensen met meerdere depressies achter de rug meer baat hebben bij MBCT dan wie slechts één depressieve episodes doorworstelde? ,,Het aantal depressies op zich is niet doorslaggevend. Het gaat om mensen die als jongvolwassenen al kampten met depressie en vaak een voorgeschiedenis hadden van conflicten, verwaarlozing of misbruik thuis.''
,,Wat valt daaruit te leren over de aanpak? Als we deze meer kwetsbare groep vroegtijdig kunnen identificeren, kunnen we sneller met hen aan de slag. Het preventieve effect van aandachtstraining voor herval blijkt immers het grootst bij deze groep. De mensen die pas op latere leeftijd en naar aanleiding van ingrijpende gebeurtenissen met een depressie worstelen, zijn prima gebaat bij een traditionele benadering van medicatie en/of therapeutische ondersteuning."
Mensen hernemen doorgaans een gezond en optimistisch denkpatroon eens hun depressie achter de rug is. Onderzoek toont aan dat hun stemming weinig beïnvloedbaar is door negatieve stemmingsprikkels eens ze weer vaste grond onder de voeten hebben. Wie vanuit zijn aard of door trauma's op jonge leeftijd kampt met een zwartgallige denkmolen, heeft wel baat bij concrete handvatten om beter om te gaan met die kwetsbaarheid. Bij kleine of grote tegenslagen dreigt die groep immers weg te zinken in zwartgallige gedachten. Niet zelden steken ook angsten en doodsgedachten de kop op.
Het is een vicieuze cirkel. Wie meermaals een depressie doormaakt, maakt zelfs tot 80 percent kans om in een patroon van herhaling terecht te komen. Volgens Williams blijkt vooral die groep baat te hebben bij de aandachtstraining. Die helpt hen constructiever om te gaan met gewaarwordingen, gedachten en gevoelens. De maalstroom van negatieve gedachten stil leren leggen en meer leren genieten van het hier-en-numoment zijn belangrijke ingrediënten van MBCT, die haar mosterd haalt bij de meditatieve traditie van het boeddhisme én bij de westerse cognitieve gedragstherapie.
