Wat voor het Universitair Ziekenhuis Antwerpen en het Hasseltse Virga Jesse Ziekenhuis een revolutionair experiment moest worden, draaide uit op een sisser. Een team van hartspecialisten voerde op drie hoogbejaarde patiënten een hartoperatie via de lies uit. Alle drie overleden ze. Het experiment wordt nu stopgezet.
Een kleine reconstructie: vorige donderdag meldde het Universitair ziekenhuis Antwerpen (uza) triomfantelijk een 'primeur': een patiënt kreeg een nieuwe hartklep via een dun slangetje dat in liesslagader naar binnen werd geschoven. Daarmee werd een zware openhartoperatie vermeden. Het persbericht maakt melding van een 'geslaagde ingreep'.
Maandag meldde de universiteit echter dat 'de patiënt spijtig genoeg overleden is' en gisteren werd duidelijk dat niet één, maar de drie patiënten die de experimentele behandeling in België ondergingen kort daarna stierven. De studie wordt voorlopig stilgelegd om na te gaan of bijsturing nodig is. ,,De behandeling is blijkbaar nog niet helemaal op punt'', aldus hartchirurg Inez Rodrigus van het uza. ,,We dachten dat het haalbaar was.'' Toch niet, zo blijkt nu.
Geen zinloze dood
Het UZA voerde begin maart de eerste revolutionaire hartoperatie uit. Alles leek goed te gaan, maar drie dagen na de operatie overleed de 80-jarige patiënt aan een beroerte. Ook in het Hasseltse Virga Jesse ziekenhuis gebeurde hetzelfde met een 90-jarige patiënt. Het experiment werd echter toch voortgezet en een derde proefkonijn, een hoogbejaarde dame met een ernstig aortaklepprobleem, onderging dezelfde ingreep in het UZA. Ook zij stierf welgeteld tien dagen later. Volgens cardioloog Johan Bosmans (UZA) wisten de patiënten echter vooraf waaraan ze begonnen. En hoe dan ook: ,,Ze zijn geen zinloze dood gestorven'', stelt hij.
De behandeling werd enkel toegepast op hoogbejaarde en uiterst zieke patiënten, die er zo erg aan toe waren dat zelfs een gebruikelijke hartoperatie waarbij het borstbeen wordt doorgezaagd tevergeefs zou zijn. ,,Een klassieke hartoperatie zou te belastend voor hen geweest zijn'', aldus professor Bosmans. ,,We konden hen enkel nog helpen met medicamenten, maar ook dan was de prognose minder dan een jaar. Net daarom zijn we in overleg met de patiënten en hun familie tot de nieuwe behandeling overgegaan. Die verliep goed, tot enkele dagen na de ingreep telkens enkele plotse complicaties optraden.''
Normaal gezien zouden de komende dagen twee nieuwe patiënten op de operatietafel komen te liggen. Maar door de overlijdens wordt het experiment nu tijdelijk stopgezet. ,,Eerst komt er een detailanalyse. Pas eind mei zal duidelijk worden of we ermee voort kunnen gaan.'' Want dat is alleszins de bedoeling. Wereldwijd werd de behandeling al bij 24 patiënten toegepast. Vijf patiënten daarvan haalden het niet, waarvan drie in België. ,,Louter toeval'', zegt Bosmans. ,,De criteria voor het selecteren van patiënten zijn in ons land heel wat strenger dan elders. Daardoor zijn we verplicht alleen zeer oude, zieke patiënten te behandelen. De kans dat ze van zo'n ingreep herstellen, is dus sowieso al kleiner.''
Vallen en opstaan
In Nederland en Duitsland wordt intussen gretig verder geëxperimenteerd. ,,Maar de weg is nog lang'', meent professor Bosmans. ,,We leren met vallen en opstaan, maar enkel op die manier kunnen we de behandeling ook effectief inburgeren.'' Einddoel zou alvast zijn om de openhartoperaties te vermijden en enkel nog via de lies te opereren. ,,Al is dat nog niet voor morgen'', vervolgt Bosmans. ,,Tot dan zullen nog te veel mensen met een hartklepprobleem in de kou blijven staan, omdat ruim 30 procent van hen tot nu toe niet chirurgisch behandeld kan worden.''
Dajo HERMANS en Kim DE RIJCK
Maandag meldde de universiteit echter dat 'de patiënt spijtig genoeg overleden is' en gisteren werd duidelijk dat niet één, maar de drie patiënten die de experimentele behandeling in België ondergingen kort daarna stierven. De studie wordt voorlopig stilgelegd om na te gaan of bijsturing nodig is. ,,De behandeling is blijkbaar nog niet helemaal op punt'', aldus hartchirurg Inez Rodrigus van het uza. ,,We dachten dat het haalbaar was.'' Toch niet, zo blijkt nu.
Geen zinloze dood
Het UZA voerde begin maart de eerste revolutionaire hartoperatie uit. Alles leek goed te gaan, maar drie dagen na de operatie overleed de 80-jarige patiënt aan een beroerte. Ook in het Hasseltse Virga Jesse ziekenhuis gebeurde hetzelfde met een 90-jarige patiënt. Het experiment werd echter toch voortgezet en een derde proefkonijn, een hoogbejaarde dame met een ernstig aortaklepprobleem, onderging dezelfde ingreep in het UZA. Ook zij stierf welgeteld tien dagen later. Volgens cardioloog Johan Bosmans (UZA) wisten de patiënten echter vooraf waaraan ze begonnen. En hoe dan ook: ,,Ze zijn geen zinloze dood gestorven'', stelt hij.
De behandeling werd enkel toegepast op hoogbejaarde en uiterst zieke patiënten, die er zo erg aan toe waren dat zelfs een gebruikelijke hartoperatie waarbij het borstbeen wordt doorgezaagd tevergeefs zou zijn. ,,Een klassieke hartoperatie zou te belastend voor hen geweest zijn'', aldus professor Bosmans. ,,We konden hen enkel nog helpen met medicamenten, maar ook dan was de prognose minder dan een jaar. Net daarom zijn we in overleg met de patiënten en hun familie tot de nieuwe behandeling overgegaan. Die verliep goed, tot enkele dagen na de ingreep telkens enkele plotse complicaties optraden.''
Normaal gezien zouden de komende dagen twee nieuwe patiënten op de operatietafel komen te liggen. Maar door de overlijdens wordt het experiment nu tijdelijk stopgezet. ,,Eerst komt er een detailanalyse. Pas eind mei zal duidelijk worden of we ermee voort kunnen gaan.'' Want dat is alleszins de bedoeling. Wereldwijd werd de behandeling al bij 24 patiënten toegepast. Vijf patiënten daarvan haalden het niet, waarvan drie in België. ,,Louter toeval'', zegt Bosmans. ,,De criteria voor het selecteren van patiënten zijn in ons land heel wat strenger dan elders. Daardoor zijn we verplicht alleen zeer oude, zieke patiënten te behandelen. De kans dat ze van zo'n ingreep herstellen, is dus sowieso al kleiner.''
Vallen en opstaan
In Nederland en Duitsland wordt intussen gretig verder geëxperimenteerd. ,,Maar de weg is nog lang'', meent professor Bosmans. ,,We leren met vallen en opstaan, maar enkel op die manier kunnen we de behandeling ook effectief inburgeren.'' Einddoel zou alvast zijn om de openhartoperaties te vermijden en enkel nog via de lies te opereren. ,,Al is dat nog niet voor morgen'', vervolgt Bosmans. ,,Tot dan zullen nog te veel mensen met een hartklepprobleem in de kou blijven staan, omdat ruim 30 procent van hen tot nu toe niet chirurgisch behandeld kan worden.''
Dajo HERMANS en Kim DE RIJCK
