Patiënten krijgen gekweekte blaas

Een nieuwe, gekweekte urineblaas functioneerde na inplanting redelijk goed. Zeven patiënten met een falende urineblaas hebben een heel nieuw orgaan ingeplant gekregen. De nieuwe blaas werd in een laboratorium gekweekt uit cellen van de patiënt zelf. De techniek werd ontwikkeld aan het Institute for Regenerative Medicine in North Carolina, in de Verenigde Staten.
Vooraf werden bij de patiënten wat cellen van hun falende zieke blaas weggenomen. Die typische blaascellen en spiercellen werden in het laboratorium 'gezaaid' op een komvormige structuur die bestaat uit een kunststofmateriaal dat in het lichaam geleidelijk wordt opgenomen en verdwijnt. De cellen mochten in het laboratorium een week of acht groeien, daarna werd het geheel ingeplant, aan de originele blaas gehecht en bedekt met een stuk buikvlies, dat goed doorbloed is en voor de aanvoer van zuurstof en voedingsstoffen zorgt.

Doordat het nieuwe orgaan uit lichaamseigen cellen gekweekt was, werd het niet afgestoten na inplanting.

Bij drie patiënten waren de resultaten veelbelovend. Na twee tot vijf jaar blijkt het nieuwe orgaan, dat aan de oude blaas werd vastgehecht, nog steeds te functioneren. In hetzelfde onderzoeksproject kregen enkele andere patiënten een nieuwe blaas die op een andere steunstructuur was gekweekt. Die organen gaven op termijn een minder goed resultaat.

De drie patiënten met het beste nieuwe orgaan hebben dankzij de ingreep nog geen zorgeloze blaaswerking. De proefpersonen in het experiment hebben een 'open rug' (spina bifida), een aangeboren afwijking die in veel gevallen de onderste ledematen verlamt en een mentale handicap meebrengt. (De toestemming voor het experiment werd door de ouders gegeven.) Door die afwijking aan hun ruggenmerg hebben de patiëntjes ook na de ingreep geen normale controle over hun blaas.

Of een nieuw gekweekte urineblaas bij een gezonde persoon echt zou kunnen werken zoals het hoort, is uit deze experimenten dus nog niet duidelijk.

,,Maar ons eerste doel werd bereikt'', meldt onderzoeksleider Anthony Atala aan de telefoon vanuit de Verenigde Staten. ,,Dankzij de nieuwe blaas verliezen de patiënten minder urine tussen de momenten waarop de blaas via een sonde geledigd wordt, wat hun levenskwaliteit verbetert. Ook blijft de druk in de nieuwe blaas lager dan in de situatie met de falende blaas, waardoor hun risico op nierschade daalt.''

In de meer gangbare geneeskunde krijgen patiënten die een nieuwe blaas nodig hebben, bijvoorbeeld na kanker, soms een blaasreconstructie die chirurgen 'bouwen' uit een stuk darm van de patiënt. Maar darmweefsel functioneert niet zoals een blaasvlies en het vervangorgaan kan nierproblemen en andere vervelende nevenwerkingen veroorzaken.

De nieuw gekweekte blaas werkt even goed als een reconstructie uit darmweefsel en veroorzaakt minder neveneffecten, melden de onderzoekers op de website van het medische blad The Lancet.

Van onze redactrice Kim De Rijck
05 apr 2006
meer over
zie ook rubriek