We krijgen almaar minder kinderen en willen ze zo gezond en zo comfortabel mogelijk krijgen. Ziekenhuizen passen zich aan dat verlangen aan.
YARA Vandendorpe is zaterdag geboren in het AZ Jette. ,,In de koninklijke suite'', zegt haar moeder, Inge Depuydt. Omdat zij aangaf voor een natuurlijke bevalling zonder verdoving te gaan, kreeg ze de mooiste verloskamer toegewezen: die met het ronde bed, waarop je zowel kunt zitten als liggen, en in alle mogelijke posities.
,,Natuurlijk doet bevallen pijn'', zegt Inge. ,,Maar de kussens van het bed gaven mij heerlijke steun in de lendenen. Ik voelde mij heel comfortabel. Ik wilde ook nog in het bad gaan, ze hadden het zelfs al laten vollopen. Maar toen was het net te laat, omdat de uitdrijving op gang kwam. Het was een geweldige bevalling en ik voelde mij in die kamer als een koningin.''
Een mooiere reclame kunnen ze zich op de verlos- en kraamafdeling van het Brusselse ziekenhuis niet wensen. De afdelingen zijn recent helemaal vernieuwd, ze worden nu gevat onder de gezamenlijke naam 'perinataal centrum'. De witte kleur is vervangen door rood en groen en blauw. Elke verloskamer heeft behalve een bed ook een bad.
,,Sinds het bad niet meer in een aparte kamer staat, wordt het veel meer gebruikt'', zegt professor Walter Foulon, diensthoofd verloskunde en perinatale zorg. ,,Maar let wel, het dient hier alleen als pijnbestrijder. Zolang niet is aangetoond dat een onderwaterbevalling geen enkel risico inhoudt, doen wij daar niet aan mee.''
Hightech, voor als er toch iets misgaat, is ook in de buurt maar zit verstopt achter gewoon uitziende kastdeuren. De operatieruimte is vlakbij, zodat kraamvrouwen bij een crisis niet meer door een lange gang moeten worden vervoerd.
Ook op de kraamafdeling zijn de infrastructuur én de organisatie veranderd. Zo is de klassieke 'koffieronde' afgeschaft: kersverse moeders zijn niet per se ziek, ze mogen dus naar de koffiehoek gaan wanneer ze daar zin in hebben. Dat spaart personeel uit, net zoals de keuze om in elke kamer, bij elk toilet, een sproeisysteem te voorzien waarmee de vrouwen zich intiem kunnen spoelen.
,,Dat is een enorm verschil met vroeger'', zegt Foulon. ,,Toen moest het personeel elke dag zijn ronde doen met kannen en kruiken, doeken en lauw water. De moeders zelf zijn ook heel gelukkig met het nieuwe systeem. Het geeft hun meer autonomie.''
Zo natuurlijk mogelijk als het kan, hightech als het moet: dat is hier het motto. Vrouwen die prenataal in het ziekenhuis op controle komen, en die geen gezondheidsrisico lopen, kunnen daarna voor een traject kiezen waarbij ze alleen door een vroedvrouw worden opgevolgd.
Voor alle anderen is er gespecialiseerde zorg, dit is per slot een universitair, perinataal centrum dat probleemgevallen uit een brede regio aantrekt.
,,Doel van de verloskunde is om een gezond kind ter wereld te brengen en de gezondheid van de vrouw in stand te houden'', zegt Foulon. ,,Voor de Tweede Wereldoorlog stierf nog 1 kraamvrouw op de 250. Nu gaat het om zo'n klein aantal dat moedersterfte bij ons geen kwaliteitscriterium meer is.''
Ook de kindersterfte is laag. Foulon: ,,Met 7 op 1.000 behoren we in Vlaanderen tot de besten ter wereld. Maar, dit cijfer is de jongste decennia nauwelijks veranderd. En dat komt doordat het grootste part van de kindersterfte zich voordoet bij prematuren, en de oorzaak van die vroeggeboorten is niet altijd gekend. We weten op dit moment dus ook niet wat we ertegen kunnen doen.''
Recent wetenschappelijk onderzoek geeft richtingen aan. Zo zou er een verband zijn met infecties in de vagina, die bij veel vrouwen aanwezig zijn, en die bij sommigen opstijgen tot in de baarmoeder. De artsen van Jette doen daar onderzoek naar in samenwerking met de UCL.
,,We weten al dat twee soorten infecties de kans op vroeggeboorte met een factor 2 of 3 vermenigvuldigen.''
Foulon zelf deed en doet onderzoek naar toxoplasmose: een besmetting via katten die zwangere vrouwen niet ziek maakt, maar de kinderen vaak wel. ,,Per jaar worden 60 baby's in Vlaanderen geboren bij een moeder die met toxoplasmose besmet raakte. Gemiddeld zes zijn ernstig gehandicapt, terwijl dertig onder hen normaal lijken, maar op latere leeftijd gezichtsproblemen krijgen. We volgen die kinderen al twintig jaar op.''
Dit kan nochtans vermeden worden door enkele elementaire hygiëneregels op te volgen, beklemtoont Foulon: ,,Geen rauw vlees eten! In de VS vallen ze achterover als ze dit advies horen, want daar vinden ze dat iets voor holbewoners. (lacht) Ook alle rauwe groenten goed wassen. En niet aan de kattenbak komen. Simpel, maar belangrijk.''
Op de kraamafdeling geeft de hoofdverpleegkundige een rondleiding aan collega's van andere ziekenhuizen. De koffiehoek in plaats van de 'koffieronde' leidt tot een verhit debat: ,,Bij ons zou dat niet pakken. Binnen de kortste keren wordt dat een janboel.''
Fototherapie voor 'gele baby's' op de kamer, ja, dat wekt de bewondering van het gezelschap. ,,Vrouwen wier baby wordt weggehaald, ervaren dat vaak als een psychische opdoffer.'' De sproeier voor het intiem toilet wordt gekeurd en 'interessant' bevonden.
Kers op de taart: de mededeling dat baby's hier niet meer elke dag worden gewassen. ,,We zeggen al jaren dat baby's niet elke dag gewassen hoeven te worden'', zegt de hoofdverpleegkundige. ,,Dit op aangeven van onze dermatologe, die bezorgd is om de toename van allergieën. Maar we deden het wel: van een tegenstrijdige boodschap gesproken. Nu doen we het nog hooguit een keer of twee en dan nog vooral om de moeders te laten zien hoe het gaat.''
Maar wat dan als het kindje wat gebraakt heeft, willen de collega's weten. ,,Alleen het plekje wassen dat vuil is. Met een zacht washandje en water. Dan ruikt een baby misschien niet naar die producten, maar hij ruikt wel naar zichzelf.''
,,Natuurlijk doet bevallen pijn'', zegt Inge. ,,Maar de kussens van het bed gaven mij heerlijke steun in de lendenen. Ik voelde mij heel comfortabel. Ik wilde ook nog in het bad gaan, ze hadden het zelfs al laten vollopen. Maar toen was het net te laat, omdat de uitdrijving op gang kwam. Het was een geweldige bevalling en ik voelde mij in die kamer als een koningin.''
Een mooiere reclame kunnen ze zich op de verlos- en kraamafdeling van het Brusselse ziekenhuis niet wensen. De afdelingen zijn recent helemaal vernieuwd, ze worden nu gevat onder de gezamenlijke naam 'perinataal centrum'. De witte kleur is vervangen door rood en groen en blauw. Elke verloskamer heeft behalve een bed ook een bad.
,,Sinds het bad niet meer in een aparte kamer staat, wordt het veel meer gebruikt'', zegt professor Walter Foulon, diensthoofd verloskunde en perinatale zorg. ,,Maar let wel, het dient hier alleen als pijnbestrijder. Zolang niet is aangetoond dat een onderwaterbevalling geen enkel risico inhoudt, doen wij daar niet aan mee.''
Hightech, voor als er toch iets misgaat, is ook in de buurt maar zit verstopt achter gewoon uitziende kastdeuren. De operatieruimte is vlakbij, zodat kraamvrouwen bij een crisis niet meer door een lange gang moeten worden vervoerd.
Ook op de kraamafdeling zijn de infrastructuur én de organisatie veranderd. Zo is de klassieke 'koffieronde' afgeschaft: kersverse moeders zijn niet per se ziek, ze mogen dus naar de koffiehoek gaan wanneer ze daar zin in hebben. Dat spaart personeel uit, net zoals de keuze om in elke kamer, bij elk toilet, een sproeisysteem te voorzien waarmee de vrouwen zich intiem kunnen spoelen.
,,Dat is een enorm verschil met vroeger'', zegt Foulon. ,,Toen moest het personeel elke dag zijn ronde doen met kannen en kruiken, doeken en lauw water. De moeders zelf zijn ook heel gelukkig met het nieuwe systeem. Het geeft hun meer autonomie.''
Zo natuurlijk mogelijk als het kan, hightech als het moet: dat is hier het motto. Vrouwen die prenataal in het ziekenhuis op controle komen, en die geen gezondheidsrisico lopen, kunnen daarna voor een traject kiezen waarbij ze alleen door een vroedvrouw worden opgevolgd.
Voor alle anderen is er gespecialiseerde zorg, dit is per slot een universitair, perinataal centrum dat probleemgevallen uit een brede regio aantrekt.
,,Doel van de verloskunde is om een gezond kind ter wereld te brengen en de gezondheid van de vrouw in stand te houden'', zegt Foulon. ,,Voor de Tweede Wereldoorlog stierf nog 1 kraamvrouw op de 250. Nu gaat het om zo'n klein aantal dat moedersterfte bij ons geen kwaliteitscriterium meer is.''
Ook de kindersterfte is laag. Foulon: ,,Met 7 op 1.000 behoren we in Vlaanderen tot de besten ter wereld. Maar, dit cijfer is de jongste decennia nauwelijks veranderd. En dat komt doordat het grootste part van de kindersterfte zich voordoet bij prematuren, en de oorzaak van die vroeggeboorten is niet altijd gekend. We weten op dit moment dus ook niet wat we ertegen kunnen doen.''
Recent wetenschappelijk onderzoek geeft richtingen aan. Zo zou er een verband zijn met infecties in de vagina, die bij veel vrouwen aanwezig zijn, en die bij sommigen opstijgen tot in de baarmoeder. De artsen van Jette doen daar onderzoek naar in samenwerking met de UCL.
,,We weten al dat twee soorten infecties de kans op vroeggeboorte met een factor 2 of 3 vermenigvuldigen.''
Foulon zelf deed en doet onderzoek naar toxoplasmose: een besmetting via katten die zwangere vrouwen niet ziek maakt, maar de kinderen vaak wel. ,,Per jaar worden 60 baby's in Vlaanderen geboren bij een moeder die met toxoplasmose besmet raakte. Gemiddeld zes zijn ernstig gehandicapt, terwijl dertig onder hen normaal lijken, maar op latere leeftijd gezichtsproblemen krijgen. We volgen die kinderen al twintig jaar op.''
Dit kan nochtans vermeden worden door enkele elementaire hygiëneregels op te volgen, beklemtoont Foulon: ,,Geen rauw vlees eten! In de VS vallen ze achterover als ze dit advies horen, want daar vinden ze dat iets voor holbewoners. (lacht) Ook alle rauwe groenten goed wassen. En niet aan de kattenbak komen. Simpel, maar belangrijk.''
Op de kraamafdeling geeft de hoofdverpleegkundige een rondleiding aan collega's van andere ziekenhuizen. De koffiehoek in plaats van de 'koffieronde' leidt tot een verhit debat: ,,Bij ons zou dat niet pakken. Binnen de kortste keren wordt dat een janboel.''
Fototherapie voor 'gele baby's' op de kamer, ja, dat wekt de bewondering van het gezelschap. ,,Vrouwen wier baby wordt weggehaald, ervaren dat vaak als een psychische opdoffer.'' De sproeier voor het intiem toilet wordt gekeurd en 'interessant' bevonden.
Kers op de taart: de mededeling dat baby's hier niet meer elke dag worden gewassen. ,,We zeggen al jaren dat baby's niet elke dag gewassen hoeven te worden'', zegt de hoofdverpleegkundige. ,,Dit op aangeven van onze dermatologe, die bezorgd is om de toename van allergieën. Maar we deden het wel: van een tegenstrijdige boodschap gesproken. Nu doen we het nog hooguit een keer of twee en dan nog vooral om de moeders te laten zien hoe het gaat.''
Maar wat dan als het kindje wat gebraakt heeft, willen de collega's weten. ,,Alleen het plekje wassen dat vuil is. Met een zacht washandje en water. Dan ruikt een baby misschien niet naar die producten, maar hij ruikt wel naar zichzelf.''
