Het embryo-onderzoek aan de Vrije Universiteit Brussel krijgt een nieuw gezicht. Ook de patiënten kunnen er beter van worden.
JOSIANE Van der Elst wordt het nieuwe onderzoekshoofd van het Centrum voor Reproductieve geneeskunde van de Vrije Universiteit Brussel (vub). Van der Elst leidde tot voor kort het embryo- en kloononderzoek aan de Universiteit Gent. ,,Een nauwere samenwerking tussen Brussel en Gent zal de patiënten ten goede komen'', zegt Van der Elst, die gisteren haar onderzoeksplannen voorstelde.
Zo hoopt ze een betere manier te vinden om eicellen in te vriezen. Dat is nuttig voor jonge vrouwen die door een kankerbehandeling hun vruchtbaarheid dreigen te verliezen.
embryo's kunnen gemakkelijker ingevroren worden, maar voor alleenstaande vrouwen is dat geen oplossing. En een Europese rechter oordeelde zopas nog dat een Britse vrouw de bewaarde embryo's niet meer mocht laten inplanten, omdat haar ex-vriend er geen toestemming meer voor gaf. Door eicellen in te vriezen kunnen dergelijke situaties vermeden worden, maar met de huidige technieken lopen de eicellen daarbij meestal te veel schade op. Beter ingevroren eicellen kunnen ook aan andere onvruchtbare vrouwen gedoneerd worden, net zoals met zaad uit spermabanken gebeurt.
,,Ook de techniek om eierstokken te bewaren en later weer in te planten, moet nog verbeterd worden'', vindt Van der Elst.
Er zijn in de wereld nog maar twee kinderen geboren uit zo'n opnieuw ingeplante eierstok, waarvan één aan een Belgische universiteit, de UCL.
Van der Elst volgt als onderzoekshoofd André Van Steirteghem op, de vruchtbaarheidspionier die kort geleden met emeritaat ging (DS 28 november). Dat betekent dat ze nauw zal samenwerken met Paul Devroey, die als gynaecoloog de klinische leiding behoudt over de vruchtbaarheidsbehandelingen aan de vub.
De ambities van de nieuw-samengestelde tandem zijn niet min. Ze kiezen voluit voor experimenten met menselijke embryo's en stamcellen. Door te klonen willen ze embryo's maken die genetisch identiek zijn aan de patiënt. Daaruit kunnen misschien stamcellen worden afgeleid: cellen die nog heel veelzijdig en levenskrachtig zijn. Wetenschappers hopen uit dergelijke stamcellen vervangweefsels te kweken die zieke organen kunnen herstellen, maar dat alles is voorlopig nog toekomstmuziek.
In juli van vorig jaar meldde Van der Elst dat een doctoraatsstudent in haar lab, Björn Heindryckx, erin geslaagd was (kortlevende) menselijke kloonembryo's te maken. ,,Of dat kloononderzoek volledig van Gent naar Brussel verhuist, is nog niet beslist'', aldus Van der Elst. ,,We willen niet meer denken in termen van 'hier' en 'ginder'. We willen samenwerken, en een netwerk vormen voor vruchtbaarheidsonderzoek en -behandelingen.''
Die samenwerking moet ook de patiënten ten goede komen. Wensouders met een zeldzame erfelijke afwijking die zich aanmelden in het ziekenhuis in Gent, zouden niet meer naar de VUB moeten gaan voor een genetisch onderzoek. Door de samenwerking kunnen de patiënten in Gent blijven, terwijl de nodige analyses in Brussel worden uitgevoerd.
Het nieuwe netwerk is een testproject. Of een dergelijke samenwerking ook mogelijk wordt met bijvoorbeeld de Katholieke Universiteit Leuven, moet in de toekomst nog blijken. ,,We zetten de poorten open'', klinkt het aan de VUB.
Zo hoopt ze een betere manier te vinden om eicellen in te vriezen. Dat is nuttig voor jonge vrouwen die door een kankerbehandeling hun vruchtbaarheid dreigen te verliezen.
embryo's kunnen gemakkelijker ingevroren worden, maar voor alleenstaande vrouwen is dat geen oplossing. En een Europese rechter oordeelde zopas nog dat een Britse vrouw de bewaarde embryo's niet meer mocht laten inplanten, omdat haar ex-vriend er geen toestemming meer voor gaf. Door eicellen in te vriezen kunnen dergelijke situaties vermeden worden, maar met de huidige technieken lopen de eicellen daarbij meestal te veel schade op. Beter ingevroren eicellen kunnen ook aan andere onvruchtbare vrouwen gedoneerd worden, net zoals met zaad uit spermabanken gebeurt.
,,Ook de techniek om eierstokken te bewaren en later weer in te planten, moet nog verbeterd worden'', vindt Van der Elst.
Er zijn in de wereld nog maar twee kinderen geboren uit zo'n opnieuw ingeplante eierstok, waarvan één aan een Belgische universiteit, de UCL.
Van der Elst volgt als onderzoekshoofd André Van Steirteghem op, de vruchtbaarheidspionier die kort geleden met emeritaat ging (DS 28 november). Dat betekent dat ze nauw zal samenwerken met Paul Devroey, die als gynaecoloog de klinische leiding behoudt over de vruchtbaarheidsbehandelingen aan de vub.
De ambities van de nieuw-samengestelde tandem zijn niet min. Ze kiezen voluit voor experimenten met menselijke embryo's en stamcellen. Door te klonen willen ze embryo's maken die genetisch identiek zijn aan de patiënt. Daaruit kunnen misschien stamcellen worden afgeleid: cellen die nog heel veelzijdig en levenskrachtig zijn. Wetenschappers hopen uit dergelijke stamcellen vervangweefsels te kweken die zieke organen kunnen herstellen, maar dat alles is voorlopig nog toekomstmuziek.
In juli van vorig jaar meldde Van der Elst dat een doctoraatsstudent in haar lab, Björn Heindryckx, erin geslaagd was (kortlevende) menselijke kloonembryo's te maken. ,,Of dat kloononderzoek volledig van Gent naar Brussel verhuist, is nog niet beslist'', aldus Van der Elst. ,,We willen niet meer denken in termen van 'hier' en 'ginder'. We willen samenwerken, en een netwerk vormen voor vruchtbaarheidsonderzoek en -behandelingen.''
Die samenwerking moet ook de patiënten ten goede komen. Wensouders met een zeldzame erfelijke afwijking die zich aanmelden in het ziekenhuis in Gent, zouden niet meer naar de VUB moeten gaan voor een genetisch onderzoek. Door de samenwerking kunnen de patiënten in Gent blijven, terwijl de nodige analyses in Brussel worden uitgevoerd.
Het nieuwe netwerk is een testproject. Of een dergelijke samenwerking ook mogelijk wordt met bijvoorbeeld de Katholieke Universiteit Leuven, moet in de toekomst nog blijken. ,,We zetten de poorten open'', klinkt het aan de VUB.
