Nu Catherine Verfaillie in het nieuwe Leuvense stamcelinstituut is neergestreken, is de mediastorm rond haar terugkeer uit de VS geluwd. Maar hoe staat het met het onderzoek? De Standaard peilt naar haar plannen en verwachtingen.
CATHERINE Verfaillie stichtte en leidde aan de Universiteit van Minnesota het befaamde Minneapolis Stem Cell Institute. Vorig jaar keerde ze terug naar haar Vlaamse thuishaven, nadat ze de belofte kreeg in Leuven een stamcelinstituut te kunnen uitbouwen. In het nieuwe Leuvense stamcelinstituut is, net zoals in Minnesota, veel hoop gevestigd op de bijzondere stamcellen die de groep van Verfaillie ontdekte in menselijk beenmerg. Die stamcellen kunnen uitzonderlijk lang delen en vermenigvuldigen, en lijken nog zo weinig gespecialiseerd dat ze tot nagenoeg elk celtype kunnen uitgroeien. Daarmee zijn ze mogelijk even veelzijdig en krachtig als stamcellen uit embryo's, en minder omstreden. De bijzondere stamcellen van Verfaillie kregen wegens hun veelzijdige karakter de naam multipotente adulte (volwassene) progenitorcellen (voorlopercellen) of MAP-cellen.
De levenskrachtige beenmergcellen werden per toeval ontdekt, in een schaaltje dat ergens was blijven staan, en waarin de cellen al lang gestorven hadden moeten zijn. ,,Als we niet aan een universiteit maar in een bedrijf gewerkt hadden, hadden we deze bijzondere cellen nooit gevonden. Het was zo'n aberrante affaire dat we het hadden moeten aan de kant schuiven'', aldus Verfaillie.
Ook daarna liep niet alles zoals gepland. ,,In 2003 hadden we grote moeilijkheden om opnieuw even goede MAP-cellen te kweken als we beschreven hadden in onze publicatie van 2002. Na lang zoeken en proberen merkten we dat een nieuwe lot van serum, dat als kweekvloeistof dient, de experimenten deed falen. In 2004 haalden we opnieuw goeie resultaten en tegenwoordig maken we door een verandering in het cultuursysteem nog performantere stamcellen. Als we de cellen bijvoorbeeld inplanten in muizen, doen ze nieuwe bloed of beenmerg ontstaan, of bevolken ze de milt. De resultaten zijn prachtig, we willen er zeker mee verder werken.''
Niet dat de groep alles op de MAP-cellen verwedt. ,,We doen de meeste laboratorium- en dierproeven parallel met MAP-cellen en met verschillende andere soorten stamcellen en we vergelijken de resultaten. Dat onderzoek liep al aan de universiteit van Minnesota en zal in Leuven worden verdergezet.''Voor Verfaillie wordt het Leuvense stamcelinstituut geen geïsoleerd centrum van expertise. ,,Dankzij samenwerking met andere labs en universiteiten kunnen we veel meer verwezenlijken dan alleen.''
Suikerziekte
,,Zo hopen we te testen of onze stamcellen suikerziekte kunnen tegengaan. Uit MAP-cellen hebben we in Minnesota cellen afgeleid die gelijkenissen vertonen met de insulineproducerende cellen in de alvleesklier. Het zijn de insulineproducerende cellen die het bij suikerziekte laten afweten. In samenwerking met Chanthal Mathieu van de KU Leuven en de diabetesgroep van Daniel Pipeleers en Harry Heimberg van het diabetes Research Center van de vub willen we de cellen testen bij hun proefdieren, en later misschien bij mensen. We willen nagaan of onze stamcellen na inspuiting bij suikerzieke muizen de gebrekkige insulineproductie herstellen. In de laboratoriumschaal waren de resultaten bemoedigend, maar we weten nog niet of de cellen goed genoeg zijn om bij dieren succesvol te zijn. We hebben ook al gelijkaardige cellen van varkens en de Spaanse universiteit van Navarra heeft er uit apen. Dus indien nodig, kunnen we de tests ook doen bij grote diermodellen.Parallel doen we ook onderzoek met stamcellen uit embryo's om te zien welke het best presteren.''
Leverziekte
,,Uit MAP-cellen hebben we cellen gekweekt die in een labschaaltje op levercellen lijken. In samenwerking met Vera Rogiers aan de vub testen we de functie van die cellen verder in het laboratorium. Over enkele weken hopen we muizen te onderzoeken die een transplantatie met de cellen ondergingen.''
hersenen
,,We hebben MAP-stamcellen kunnen omvormen tot zenuwcellen die de signaalstof dopamine produceren. Ook die cellen hopen we in de toekomst te testen.'' In de hersenen van patiënten met de ziekte van parkinson sterven de dopamine-producerende cellen af, wat allerlei ziekteverschijnselen veroorzaakt. ,,Veerle Baekelandt en Zeger Debyser van de KU Leuven hebben proefdieren met parkinson waarbij we onze cellen willen uitproberen. Eerdere proeven gaven aanwijzingen dat stamcellen in de hersenen naar de zieke plek kunnen migreren en er effecten teweegbrengen.''
,,Misschien zouden we ook onderzoek kunnen doen naar ruggenmergletsels, maar daar zijn nog geen concrete plannen voor. Aan de universiteit van Antwerpen zijn er muizen en ratten die mogelijk voor dergelijke tests geschikt zijn. Met de spier- en zenuwziekte amyotrofische laterale sclerose (ALS) hebben we plannen. Peter Carmeliet en Wim Robberecht van de KU Leuven hebben er veel onderzoek naar gedaan bij muizen en ratten. Bij dergelijke dieren hopen we onze MAP-cellen te testen.''
Ook na een beroerte door een bloedvatverstopping in de hersenen komen de stamcellen mogelijk van pas. Ze kunnen misschien de schade aan bloedvaten en hersencellen herstellen, volgens dezelfde strategie als na een hartinfarct' style='color:#00896e;border-bottom:1px dotted #00896e;'>hartinfarct.
Bloed
,,We hebben goede stamcellen om bloed te maken. Dat biedt perspectieven tegen bloedziekten veroorzaakt door een genetische afwijking, zoals leukemie, sikkelcelanemie of fanconi-anemie (een bloedziekte die bij kinderen tumoren en leukemie veroorzaakt). Omdat de MAP-cellen in het laboratorium kunnen vermeerderd worden - ze delen vlot - kunnen ze misschien in grotere hoeveelheden worden toegediend bij een beenmergtransplantatie dan gewoon donorbeenmerg. Bij muizen hebben we aangetoond dat de MAP-cellen nieuw beenmerg kunnen maken en zo het bloedsysteem kunnen vervangen.
Het voordeel van MAP-cellen is dat ze ook andere kapotte weefsels kunnen herstellen, bijvoorbeeld longweefsel dat door bestraling is beschadigd. We testen nu bij muizen of die hypothese klopt. Dat kan bijvoorbeeld ook bij suikerziekte van pas komen. Als suikerzieken nieuwe insulineproducerende stamcellen krijgen toegediend, die zijn afgeleid van MAP-cellen uit hun eigen beenmerg, bestaat het risico dat net zoals bij het begin van de ziekte, het afweersysteem de insulineproducerende cellen aanvalt. Om dat te voorkomen zouden we eerst een deel van het beenmerg kunnen vervangen met MAP-cellen, zodat de patiënt nieuwe bloed- en afweercellen vormt. Nadien zouden we insulineproducerende cellen van diezelfde MAP-cellen kunnen inspuiten, die dan niet langer afgeweerd zouden worden. Op die manier hebben MAP-cellen bij suikerziekte mogelijk dubbel nut.''
Hart
Stamcellen kunnen bloedvaten doen herstellen en spiercellen vormen. Dat kan het herstel bevorderen na een hartinfarct. ,,De onderzoeksgroepen aan de KU Leuven van Peter Carmeliet en van Stefan Janssens (die beenmergcellen inspuit bij patiënten met een hartinfarct, DS 7 januari, red.) bieden prachtige samenwerkingsmogelijkheden. En in Leuven kunnen we het effect van de stamcellen voor hartherstel veel beter zichtbaar maken dan in Minnesota, dankzij goede beeldvormingstechnieken.'' Bij een hartinfarct ontstaat in het hart een tijdelijk zuurstoftekort en raken spiercellen en bloedvaten beschadigd. Experimenten zijn aan de gang om dergelijke hartletsels met stamcellen uit het beenmerg te herstellen. ,,We hebben MAP-cellen die de klus beter klaren dan wanneer gewone beenmergcellen ingespoten worden, maar we zijn er nog niet in geslaagd om het hartweefsel dat afgestorven was te vervangen. Daarom zijn MAP-cellen nog niet goed genoeg om bij patiënten te testen. We plannen proeven bij muizen en varkens. In maart of april verhuist de cardiovasculaire groep uit Minnesota naar Leuven.''
,,Als we de stamcellen van een merkerstof voorzien, kunnen we met een PET-scanner de werking van de cellen in het dier volgen. Of als we de stamcellen in het lab ijzer geven, worden ze na inplanting met een mri-scanner waarneembaar. En door vooraf fluorescerende stoffen in de stamcellen in te bouwen kunnen we bij kleine dieren door de huid heen volgen wat met de stamcellen gebeurt. Dat is een van de magnifieke dingen in Leuven: naast goede biologie hebben ze ook goede beeldvorming. In samenwerking met de Universiteit Antwerpen kunnen we mri misschien gebruiken voor stamcelonderzoek in de hersenen.
Met dergelijke technieken kunnen we dag aan dag bij levende proefdieren volgen waar de cellen heengaan en zich nestelen in het lichaam. Dat geeft een veel beter inzicht in de rol van de cellen bij het genezingsproces. En we hoeven de dieren niet meer te doden of open te snijden voor een momentopname.''
Embryo's
,,We werken ook met stamcellen die van embryo's zijn afgeleid. In Minnesota gebruikten we embryo's die overbleven na proefbuisbevruchtingen, en die niet voor de voortplanting gebruikt werden omdat ze afwijkingen vertoonden. Ook aan de VUB worden doorlevende cellijnen gemaakt van stamcellen uit embryo's met afwijkingen. In het stamcelinstituut in Leuven zijn we voorlopig niet van plan zelf menselijke embryonale stamcellen te creëren. We willen wel bestaande cellijnen van mensen en muizen gebruiken. Ook klonen staat niet op het programma, we willen niet teveel hooi op de vork nemen.''
Het onderzoek met stamcellen en embryo's wekt ook veel negatieve reacties uit. ,,Iedere keer als in de Verenigde Staten iets over mijn onderzoek verscheen in de krant, krijg ik mails waarin ik met dokter Mengele vergeleken werd.'' (Josef Mengele is de naziarts die onder Hitler gruwelijke experimenten met mensen uitvoerde, red.)
Het schandaal rond de 'kloon-Koreaan' Woo Suk Hwang, die spectaculaire resultaten over kloonembryo's en embryonale stamcellen verzon, veroorzaakte een schokgolf in de wereld van het stamcelonderzoek. ,,We zijn bang dat het afstraalt op het stamcelonderzoek in het algemeen, en dat we mogelijk minder gemakkelijk aan onderzoeksgeld zullen geraken voor onze nieuwe projecten. Het is voor het hele domein een slechte zaak.''
Op grote schaal
Op de steeds dichter bebouwde campus van het Leuvense ziekenhuisheuvel Gasthuisberg rijst binnenkort een nieuw gebouw op voor onder meer het stamcelinstituut, dat nu nog in tijdelijke laboratoria onderdak vindt. Het gebouw zal naast de onderzoekslaboratoria van het stamcelinstituut ook een productiefaciliteit voor stamcellen herbergen. Als de MAP-cellen geschikt blijken om patiënten te genezen, kan dat lab de cellen in bruikbare hoeveelheden aanmaken en aan het ziekenhuis leveren. Ook andere stamcelsoorten kunnen in het productielab op klinische schaal gekweekt, vermeerderd of bewaard worden. En de eerder opgerichte navelstrengbloedbank kan ook in het instituut ondergebracht worden. Het bloed uit de navelstreng van pasgeboren baby's bevat immers stamcellen die voor transplantaties gebruikt worden.
Hoge verwachtingen
Het onderzoek met de MAP-cellen zit nog in een uiterst experimentele fase. Een hele reeks publicaties met interessante vorderingen zijn in voorbereiding. De beloftevolle resultaten steunen grotendeels op bevindingen met losse MAP-cellen in een labschaaltje, en gaandeweg ook meer en meer op resultaten bij muizen of ratten. Maar de optimistische genezingsstrategieën moeten nog bevestigd worden en daarvoor zijn nog veel proefdierexperimenten nodig. De toepassing in het ziekenhuis is nog niet voor morgen. ,,In het algemeen waren de eerste onderzoeksrapporten waarbij beenmergcellen of andere stamcellen werden getest voor tal van aandoeningen bij dieren of mensen, te optimistisch. Rapporten die daarop volgden waren minder belovend. Daarom denken we dat veel meer onderzoek nodig is, en dat experimenten met MAP-cellen bij mensen nog een aantal jaren zullen moeten wachten. Dat is het nadeel van zoveel media-aandacht: ze heeft hoge verwachtingen geschapen. Maar intussen zijn er veel groepen mee bezig, en nu we tussen Leuven en Minneapolis kunnen samenwerken, bundelen we de krachten.''
Ook nadat ze volledig verhuisd is, blijft Catherine Verfaillie nog tien procent van haar tijd voor het instituut in Minnesota actief. ,,Zo creëren we een gemeenschappelijke groep van mensen tussen Minneapolis en Leuven. Dat bevordert de uitwisseling van onderzoekers, en is nuttig voor het onderzoek. Zeker als we stamcellen bij patiënten willen toepassen, is het belangrijk dat verschillende groepen technische knowhow kunnen leveren.''
De levenskrachtige beenmergcellen werden per toeval ontdekt, in een schaaltje dat ergens was blijven staan, en waarin de cellen al lang gestorven hadden moeten zijn. ,,Als we niet aan een universiteit maar in een bedrijf gewerkt hadden, hadden we deze bijzondere cellen nooit gevonden. Het was zo'n aberrante affaire dat we het hadden moeten aan de kant schuiven'', aldus Verfaillie.
Ook daarna liep niet alles zoals gepland. ,,In 2003 hadden we grote moeilijkheden om opnieuw even goede MAP-cellen te kweken als we beschreven hadden in onze publicatie van 2002. Na lang zoeken en proberen merkten we dat een nieuwe lot van serum, dat als kweekvloeistof dient, de experimenten deed falen. In 2004 haalden we opnieuw goeie resultaten en tegenwoordig maken we door een verandering in het cultuursysteem nog performantere stamcellen. Als we de cellen bijvoorbeeld inplanten in muizen, doen ze nieuwe bloed of beenmerg ontstaan, of bevolken ze de milt. De resultaten zijn prachtig, we willen er zeker mee verder werken.''
Niet dat de groep alles op de MAP-cellen verwedt. ,,We doen de meeste laboratorium- en dierproeven parallel met MAP-cellen en met verschillende andere soorten stamcellen en we vergelijken de resultaten. Dat onderzoek liep al aan de universiteit van Minnesota en zal in Leuven worden verdergezet.''Voor Verfaillie wordt het Leuvense stamcelinstituut geen geïsoleerd centrum van expertise. ,,Dankzij samenwerking met andere labs en universiteiten kunnen we veel meer verwezenlijken dan alleen.''
Suikerziekte
,,Zo hopen we te testen of onze stamcellen suikerziekte kunnen tegengaan. Uit MAP-cellen hebben we in Minnesota cellen afgeleid die gelijkenissen vertonen met de insulineproducerende cellen in de alvleesklier. Het zijn de insulineproducerende cellen die het bij suikerziekte laten afweten. In samenwerking met Chanthal Mathieu van de KU Leuven en de diabetesgroep van Daniel Pipeleers en Harry Heimberg van het diabetes Research Center van de vub willen we de cellen testen bij hun proefdieren, en later misschien bij mensen. We willen nagaan of onze stamcellen na inspuiting bij suikerzieke muizen de gebrekkige insulineproductie herstellen. In de laboratoriumschaal waren de resultaten bemoedigend, maar we weten nog niet of de cellen goed genoeg zijn om bij dieren succesvol te zijn. We hebben ook al gelijkaardige cellen van varkens en de Spaanse universiteit van Navarra heeft er uit apen. Dus indien nodig, kunnen we de tests ook doen bij grote diermodellen.Parallel doen we ook onderzoek met stamcellen uit embryo's om te zien welke het best presteren.''
Leverziekte
,,Uit MAP-cellen hebben we cellen gekweekt die in een labschaaltje op levercellen lijken. In samenwerking met Vera Rogiers aan de vub testen we de functie van die cellen verder in het laboratorium. Over enkele weken hopen we muizen te onderzoeken die een transplantatie met de cellen ondergingen.''
hersenen
,,We hebben MAP-stamcellen kunnen omvormen tot zenuwcellen die de signaalstof dopamine produceren. Ook die cellen hopen we in de toekomst te testen.'' In de hersenen van patiënten met de ziekte van parkinson sterven de dopamine-producerende cellen af, wat allerlei ziekteverschijnselen veroorzaakt. ,,Veerle Baekelandt en Zeger Debyser van de KU Leuven hebben proefdieren met parkinson waarbij we onze cellen willen uitproberen. Eerdere proeven gaven aanwijzingen dat stamcellen in de hersenen naar de zieke plek kunnen migreren en er effecten teweegbrengen.''
,,Misschien zouden we ook onderzoek kunnen doen naar ruggenmergletsels, maar daar zijn nog geen concrete plannen voor. Aan de universiteit van Antwerpen zijn er muizen en ratten die mogelijk voor dergelijke tests geschikt zijn. Met de spier- en zenuwziekte amyotrofische laterale sclerose (ALS) hebben we plannen. Peter Carmeliet en Wim Robberecht van de KU Leuven hebben er veel onderzoek naar gedaan bij muizen en ratten. Bij dergelijke dieren hopen we onze MAP-cellen te testen.''
Ook na een beroerte door een bloedvatverstopping in de hersenen komen de stamcellen mogelijk van pas. Ze kunnen misschien de schade aan bloedvaten en hersencellen herstellen, volgens dezelfde strategie als na een hartinfarct' style='color:#00896e;border-bottom:1px dotted #00896e;'>hartinfarct.
Bloed
,,We hebben goede stamcellen om bloed te maken. Dat biedt perspectieven tegen bloedziekten veroorzaakt door een genetische afwijking, zoals leukemie, sikkelcelanemie of fanconi-anemie (een bloedziekte die bij kinderen tumoren en leukemie veroorzaakt). Omdat de MAP-cellen in het laboratorium kunnen vermeerderd worden - ze delen vlot - kunnen ze misschien in grotere hoeveelheden worden toegediend bij een beenmergtransplantatie dan gewoon donorbeenmerg. Bij muizen hebben we aangetoond dat de MAP-cellen nieuw beenmerg kunnen maken en zo het bloedsysteem kunnen vervangen.
Het voordeel van MAP-cellen is dat ze ook andere kapotte weefsels kunnen herstellen, bijvoorbeeld longweefsel dat door bestraling is beschadigd. We testen nu bij muizen of die hypothese klopt. Dat kan bijvoorbeeld ook bij suikerziekte van pas komen. Als suikerzieken nieuwe insulineproducerende stamcellen krijgen toegediend, die zijn afgeleid van MAP-cellen uit hun eigen beenmerg, bestaat het risico dat net zoals bij het begin van de ziekte, het afweersysteem de insulineproducerende cellen aanvalt. Om dat te voorkomen zouden we eerst een deel van het beenmerg kunnen vervangen met MAP-cellen, zodat de patiënt nieuwe bloed- en afweercellen vormt. Nadien zouden we insulineproducerende cellen van diezelfde MAP-cellen kunnen inspuiten, die dan niet langer afgeweerd zouden worden. Op die manier hebben MAP-cellen bij suikerziekte mogelijk dubbel nut.''
Hart
Stamcellen kunnen bloedvaten doen herstellen en spiercellen vormen. Dat kan het herstel bevorderen na een hartinfarct. ,,De onderzoeksgroepen aan de KU Leuven van Peter Carmeliet en van Stefan Janssens (die beenmergcellen inspuit bij patiënten met een hartinfarct, DS 7 januari, red.) bieden prachtige samenwerkingsmogelijkheden. En in Leuven kunnen we het effect van de stamcellen voor hartherstel veel beter zichtbaar maken dan in Minnesota, dankzij goede beeldvormingstechnieken.'' Bij een hartinfarct ontstaat in het hart een tijdelijk zuurstoftekort en raken spiercellen en bloedvaten beschadigd. Experimenten zijn aan de gang om dergelijke hartletsels met stamcellen uit het beenmerg te herstellen. ,,We hebben MAP-cellen die de klus beter klaren dan wanneer gewone beenmergcellen ingespoten worden, maar we zijn er nog niet in geslaagd om het hartweefsel dat afgestorven was te vervangen. Daarom zijn MAP-cellen nog niet goed genoeg om bij patiënten te testen. We plannen proeven bij muizen en varkens. In maart of april verhuist de cardiovasculaire groep uit Minnesota naar Leuven.''
,,Als we de stamcellen van een merkerstof voorzien, kunnen we met een PET-scanner de werking van de cellen in het dier volgen. Of als we de stamcellen in het lab ijzer geven, worden ze na inplanting met een mri-scanner waarneembaar. En door vooraf fluorescerende stoffen in de stamcellen in te bouwen kunnen we bij kleine dieren door de huid heen volgen wat met de stamcellen gebeurt. Dat is een van de magnifieke dingen in Leuven: naast goede biologie hebben ze ook goede beeldvorming. In samenwerking met de Universiteit Antwerpen kunnen we mri misschien gebruiken voor stamcelonderzoek in de hersenen.
Met dergelijke technieken kunnen we dag aan dag bij levende proefdieren volgen waar de cellen heengaan en zich nestelen in het lichaam. Dat geeft een veel beter inzicht in de rol van de cellen bij het genezingsproces. En we hoeven de dieren niet meer te doden of open te snijden voor een momentopname.''
Embryo's
,,We werken ook met stamcellen die van embryo's zijn afgeleid. In Minnesota gebruikten we embryo's die overbleven na proefbuisbevruchtingen, en die niet voor de voortplanting gebruikt werden omdat ze afwijkingen vertoonden. Ook aan de VUB worden doorlevende cellijnen gemaakt van stamcellen uit embryo's met afwijkingen. In het stamcelinstituut in Leuven zijn we voorlopig niet van plan zelf menselijke embryonale stamcellen te creëren. We willen wel bestaande cellijnen van mensen en muizen gebruiken. Ook klonen staat niet op het programma, we willen niet teveel hooi op de vork nemen.''
Het onderzoek met stamcellen en embryo's wekt ook veel negatieve reacties uit. ,,Iedere keer als in de Verenigde Staten iets over mijn onderzoek verscheen in de krant, krijg ik mails waarin ik met dokter Mengele vergeleken werd.'' (Josef Mengele is de naziarts die onder Hitler gruwelijke experimenten met mensen uitvoerde, red.)
Het schandaal rond de 'kloon-Koreaan' Woo Suk Hwang, die spectaculaire resultaten over kloonembryo's en embryonale stamcellen verzon, veroorzaakte een schokgolf in de wereld van het stamcelonderzoek. ,,We zijn bang dat het afstraalt op het stamcelonderzoek in het algemeen, en dat we mogelijk minder gemakkelijk aan onderzoeksgeld zullen geraken voor onze nieuwe projecten. Het is voor het hele domein een slechte zaak.''
Op grote schaal
Op de steeds dichter bebouwde campus van het Leuvense ziekenhuisheuvel Gasthuisberg rijst binnenkort een nieuw gebouw op voor onder meer het stamcelinstituut, dat nu nog in tijdelijke laboratoria onderdak vindt. Het gebouw zal naast de onderzoekslaboratoria van het stamcelinstituut ook een productiefaciliteit voor stamcellen herbergen. Als de MAP-cellen geschikt blijken om patiënten te genezen, kan dat lab de cellen in bruikbare hoeveelheden aanmaken en aan het ziekenhuis leveren. Ook andere stamcelsoorten kunnen in het productielab op klinische schaal gekweekt, vermeerderd of bewaard worden. En de eerder opgerichte navelstrengbloedbank kan ook in het instituut ondergebracht worden. Het bloed uit de navelstreng van pasgeboren baby's bevat immers stamcellen die voor transplantaties gebruikt worden.
Hoge verwachtingen
Het onderzoek met de MAP-cellen zit nog in een uiterst experimentele fase. Een hele reeks publicaties met interessante vorderingen zijn in voorbereiding. De beloftevolle resultaten steunen grotendeels op bevindingen met losse MAP-cellen in een labschaaltje, en gaandeweg ook meer en meer op resultaten bij muizen of ratten. Maar de optimistische genezingsstrategieën moeten nog bevestigd worden en daarvoor zijn nog veel proefdierexperimenten nodig. De toepassing in het ziekenhuis is nog niet voor morgen. ,,In het algemeen waren de eerste onderzoeksrapporten waarbij beenmergcellen of andere stamcellen werden getest voor tal van aandoeningen bij dieren of mensen, te optimistisch. Rapporten die daarop volgden waren minder belovend. Daarom denken we dat veel meer onderzoek nodig is, en dat experimenten met MAP-cellen bij mensen nog een aantal jaren zullen moeten wachten. Dat is het nadeel van zoveel media-aandacht: ze heeft hoge verwachtingen geschapen. Maar intussen zijn er veel groepen mee bezig, en nu we tussen Leuven en Minneapolis kunnen samenwerken, bundelen we de krachten.''
Ook nadat ze volledig verhuisd is, blijft Catherine Verfaillie nog tien procent van haar tijd voor het instituut in Minnesota actief. ,,Zo creëren we een gemeenschappelijke groep van mensen tussen Minneapolis en Leuven. Dat bevordert de uitwisseling van onderzoekers, en is nuttig voor het onderzoek. Zeker als we stamcellen bij patiënten willen toepassen, is het belangrijk dat verschillende groepen technische knowhow kunnen leveren.''
