,,De ziekenhuisbacterie volledig uitbannen is onmogelijk. Of we moeten elke patiënt 24 uur in quarantaine plaatsen.''
'Enkele maanden geleden hebben we hier twee baby's binnengekregen uit een ander ziekenhuis. Pas enkele dagen na opname liet dat ziekenhuis ons weten dat een van hen drager was van de ziekenhuisbacterie. We hebben toen onmiddellijk dat kind en alle andere zuigelingen op de afdeling gescreend en wat bleek: de baby was ondertussen negatief en geen enkel ander kind was besmet geraakt. Ik denk dat het aangeeft dat we goed bezig zijn met onze hygiëne. Maar het zegt ook dat alle ziekenhuizen nog meer inspanningen kunnen doen, want eigenlijk hadden we onmiddellijk op de hoogte gebracht moeten worden van die besmetting.''
Aan het woord is Lieve Schuerman. Samen met klinisch bioloog Chris Vanhentenrijk is zij verantwoordelijk voor het hygiënisch beleid in het Heilig hart ziekenhuis in Leuven. Met een 10.000 patiëntenopnames per jaar is het een middelgroot ziekenhuis in Vlaanderen. Hoe ernstig is het probleem van de ziekenhuisbacterie (MSRA) er en hoe wordt de strijd gevoerd?
,,Elke week screenen wij alle patiënten op onze afdeling intensieve verzorging'', zegt Vanhentenrijk. ,,Nu is die afdeling met acht bedden niet zo groot. Daarnaast worden ook alle patiënten die bij opname het etiket 'risicopatiënt' krijgen, onderzocht. Dat zijn alle patiënten die het afgelopen jaar al eens opgenomen waren, iedereen die uit een rusthuis komt of al eens besmet is geweest met mrsa. En dat zijn er een tiental per week.''
,,Eigenlijk hebben we elk jaar maar 1 of 2 patiënten die besmet raken met de ziekenhuisbacterie. En die krijgen een behandeling met speciale, duurdere antibiotica. We geven het door aan de huisarts. En natuurlijk moeten bezoekers voorzorgsmaatregelen nemen zoals een schort, handschoenen en eventueel een masker dragen. Na het bezoek mogen ze ook geen andere patiënten bezoeken en we zeggen hun dat ze hun handen goed moeten wassen.''
Scoort het Heilig hart nu beter of slechter dan andere ziekenhuizen? Vanhentenrijk: ,,Dat is moeilijk te zeggen. Eigenlijk kun je ziekenhuizen nauwelijks vergelijken. Minister Demotte wil een meldingsplicht invoeren voor de ziekenhuisbacterie. Eigenlijk gebeurt dat al op vrijwillige basis.''
,,Sinds eind jaren negentig is er een regionaal platform voor ziekenhuishygiëne. Daarin vergelijken ziekenhuizen hun aanpak van de hygiëne en worden ook infectiecijfers vergeleken. En dan merken we dat ziekenhuizen infecties vaak anders definiëren en dus wordt het moeilijk die cijfers correct te vergelijken. Bovendien bestaan er grote verschillen tussen types ziekenhuis. Een groot academisch ziekenhuis met veel moeilijke operaties heeft automatisch meer kans op besmettingen met mrsa. Ook ziekenhuizen met een grote geriatrische afdeling lopen een hoger risico op besmetting.''
Het Heilig Hart is al vijftien jaar intensief bezig met hygiënebeleid. ,,En nog altijd boeken we vooruitgang'', zegt Schuerman. ,,Belangrijk is dat iedereen ervan doordrongen raakt. En dat lukt almaar beter. We doen jaarlijks grote investeringen. In 2004 hebben we bijvoorbeeld fors geïnvesteerd in operatiemateriaal zodat we voldoende materiaal hebben om na elke operatie alles te desinfecteren. In alle kamers hangt naast de deur een alcoholgel en een doos met handschoenen zodat het een gewoonte kan worden dat iedereen die de kamer binnenkomt zijn handen ontsmet. Op de afdeling neonatologie hangt bij elke couveuse een stethoscoop, zodat elke baby zijn eigen stethoscoop heeft. Ook onze keuken is vernieuwd zodat in het ziekenhuis zelf nauwelijks nog melk wordt bereid.''
Maar is het personeel zich ook echt bewust van het nut van al die maatregelen? Schuerman: ,,We houden op alle afdelingen geregeld anonieme controles. En we merken dat die scores almaar beter worden. Maar het blijft een eeuwige inspanning.''
En een volledig MSRA-vrij ziekenhuis? Vanhentenrijk: ,,Ik denk dat dit zo goed als onmogelijk is. Dan zouden we elke patiënt moeten screenen en dat we hem dan 24 uur in quarantaine moeten plaatsen, want zolang duurt het voor de resultaten bekend zijn. Dat lijkt ons weinig realistisch.''
Aan het woord is Lieve Schuerman. Samen met klinisch bioloog Chris Vanhentenrijk is zij verantwoordelijk voor het hygiënisch beleid in het Heilig hart ziekenhuis in Leuven. Met een 10.000 patiëntenopnames per jaar is het een middelgroot ziekenhuis in Vlaanderen. Hoe ernstig is het probleem van de ziekenhuisbacterie (MSRA) er en hoe wordt de strijd gevoerd?
,,Elke week screenen wij alle patiënten op onze afdeling intensieve verzorging'', zegt Vanhentenrijk. ,,Nu is die afdeling met acht bedden niet zo groot. Daarnaast worden ook alle patiënten die bij opname het etiket 'risicopatiënt' krijgen, onderzocht. Dat zijn alle patiënten die het afgelopen jaar al eens opgenomen waren, iedereen die uit een rusthuis komt of al eens besmet is geweest met mrsa. En dat zijn er een tiental per week.''
,,Eigenlijk hebben we elk jaar maar 1 of 2 patiënten die besmet raken met de ziekenhuisbacterie. En die krijgen een behandeling met speciale, duurdere antibiotica. We geven het door aan de huisarts. En natuurlijk moeten bezoekers voorzorgsmaatregelen nemen zoals een schort, handschoenen en eventueel een masker dragen. Na het bezoek mogen ze ook geen andere patiënten bezoeken en we zeggen hun dat ze hun handen goed moeten wassen.''
Scoort het Heilig hart nu beter of slechter dan andere ziekenhuizen? Vanhentenrijk: ,,Dat is moeilijk te zeggen. Eigenlijk kun je ziekenhuizen nauwelijks vergelijken. Minister Demotte wil een meldingsplicht invoeren voor de ziekenhuisbacterie. Eigenlijk gebeurt dat al op vrijwillige basis.''
,,Sinds eind jaren negentig is er een regionaal platform voor ziekenhuishygiëne. Daarin vergelijken ziekenhuizen hun aanpak van de hygiëne en worden ook infectiecijfers vergeleken. En dan merken we dat ziekenhuizen infecties vaak anders definiëren en dus wordt het moeilijk die cijfers correct te vergelijken. Bovendien bestaan er grote verschillen tussen types ziekenhuis. Een groot academisch ziekenhuis met veel moeilijke operaties heeft automatisch meer kans op besmettingen met mrsa. Ook ziekenhuizen met een grote geriatrische afdeling lopen een hoger risico op besmetting.''
Het Heilig Hart is al vijftien jaar intensief bezig met hygiënebeleid. ,,En nog altijd boeken we vooruitgang'', zegt Schuerman. ,,Belangrijk is dat iedereen ervan doordrongen raakt. En dat lukt almaar beter. We doen jaarlijks grote investeringen. In 2004 hebben we bijvoorbeeld fors geïnvesteerd in operatiemateriaal zodat we voldoende materiaal hebben om na elke operatie alles te desinfecteren. In alle kamers hangt naast de deur een alcoholgel en een doos met handschoenen zodat het een gewoonte kan worden dat iedereen die de kamer binnenkomt zijn handen ontsmet. Op de afdeling neonatologie hangt bij elke couveuse een stethoscoop, zodat elke baby zijn eigen stethoscoop heeft. Ook onze keuken is vernieuwd zodat in het ziekenhuis zelf nauwelijks nog melk wordt bereid.''
Maar is het personeel zich ook echt bewust van het nut van al die maatregelen? Schuerman: ,,We houden op alle afdelingen geregeld anonieme controles. En we merken dat die scores almaar beter worden. Maar het blijft een eeuwige inspanning.''
En een volledig MSRA-vrij ziekenhuis? Vanhentenrijk: ,,Ik denk dat dit zo goed als onmogelijk is. Dan zouden we elke patiënt moeten screenen en dat we hem dan 24 uur in quarantaine moeten plaatsen, want zolang duurt het voor de resultaten bekend zijn. Dat lijkt ons weinig realistisch.''
