Het lijkt wat tegenstrijdig. Maar kardinaal Danneels heeft met zijn homilie tijdens de middernachtmis de discussie over euthanasie bij demente bejaarden versneld. De kardinaal sprak over de ,,weerlozen in onze samenleving'' en dacht vooral aan de ,,wilsonbekwamen, die zelf hun wil niet kunnen uiten en waar anderen dreigen te beslissen of ze nog kunnen blijven of best uit het leven weggaan''.
,,Zullen we het dulden dat degenen die zelf niet kunnen spreken of zich kunnen uiten, daarbovenop van elders de mond en de lippen gesloten worden, volkomen wettelijk, zonder hun inspraak, eenzijdig en voorgoed'', zo vroeg hij zich in polemische bewoordingen af.
Uit socialistische en liberale hoek kwam er meteen protest. euthanasie gaat juist uit van het zelfbeschikkingsrecht, zo betoogden de critici. En euthanasie bij wilsonbekwame patiënten kan alleen wanneer er een wilsbeschikking voorhanden is. ,,Het is iedere filosofische of gelovige strekking natuurlijk toegelaten een mening te hebben over euthanasie. Daar kunnen we respect voor hebben. De manier waarop Danneels dit duidde, is echter manipulatief'', reageerde VLD-senator Patrik Vankrunkelsven.
Danneels zelf wilde voorlopig niet reageren op het verwijt. Zijn woordvoerder Hans Geybels wees erop dat de kardinaal zijn oproep deed in een homilie. ,,En dat is een apart genre waarin niet alle nuances van het debat weergegeven worden. In een homilie wordt nu eenmaal oproepende taal gebruikt. Het echte debat over de uitbreiding van de euthanasiewet moet nog beginnen. Wij zullen kijken wat daaruit komt en dan onze stem opnieuw laten horen.''
De uitspraken van de kardinaal waren goed voorbereid. Een synopsis van zijn homilie verscheen mooi op tijd op het agentschap Belga . Toch verbaast de timing een beetje. Enkele weken geleden had Wim Distelmans, de voorzitter van de federale commissie Euthanasie, weliswaar de uitbreiding van de euthanasiewet bepleit. In de Senaat liggen ook twee wetsvoorstellen die dat moeten regelen. Maar van een debat of een discussie was er vooralsnog geen sprake.
Politieke waarnemers denken daarom dat Danneels de discussie alleen maar versnelt. Toch valt er in het parlement nog veel werk te verzetten. De christen-democraten verwerpen iedere uitbreiding van de wet. De paarse meerderheidspartijen zelf zijn er dan weer niet uit. Euthanasie bij minderjarigen of een betere juridische omschrijving van de hulp bij zelfdoding lijkt niet zo problematisch. Euthanasie bij dementeren is dat wel.
Zelfs binnen de VLD is niet iedereen het eens met de eerder eenvoudige manier waarop de senatoren Leduc en Wille de wetgeving willen verruimen. Cruciaal is alvast de uitbreiding van de notie wilsbeschikking waardoor handelingsbekwame mensen de wens kunnen vastleggen dat ze euthanasie verkiezen wanneer ze volledig dement zijn. Vraag blijft hoe dit proces op een juridisch en medisch waterdichte manier kan worden vastgelegd.
Want zelfs met een wilsbeschikking gaat het erom dat een door de patiënt aangewezen vertrouwenspersoon samen met de artsen de afweging moet maken. ,,De kerk maakt kanttekeningen bij zo'n testament'', zegt Geybels. ,,In welke mate kun je iets op papier zetten dat over tien jaar moet gebeuren. Ik kan mij best voorstellen dat je ondertussen van mening verandert, zeker als het gaat over zaken van leven en dood.''
Vankrunkelsven verwacht hierover een erg moeilijke discussie in de Senaat. ,,Het wordt een zwaar debat. Hierover bestaan verschillende stromingen in de maatschappij. Ik denk dat het ten vroegste pas in april kan beginnen. Hoorzittingen zullen de wetsvoorstellen moeten uitdiepen. Het succes is zeker niet gegarandeerd.''
De woordvoerder van kardinaal Danneels benadrukt ten slotte dat de kerk zich zal neerleggen bij wat de meerderheid in het parlement beslist.
Uit socialistische en liberale hoek kwam er meteen protest. euthanasie gaat juist uit van het zelfbeschikkingsrecht, zo betoogden de critici. En euthanasie bij wilsonbekwame patiënten kan alleen wanneer er een wilsbeschikking voorhanden is. ,,Het is iedere filosofische of gelovige strekking natuurlijk toegelaten een mening te hebben over euthanasie. Daar kunnen we respect voor hebben. De manier waarop Danneels dit duidde, is echter manipulatief'', reageerde VLD-senator Patrik Vankrunkelsven.
Danneels zelf wilde voorlopig niet reageren op het verwijt. Zijn woordvoerder Hans Geybels wees erop dat de kardinaal zijn oproep deed in een homilie. ,,En dat is een apart genre waarin niet alle nuances van het debat weergegeven worden. In een homilie wordt nu eenmaal oproepende taal gebruikt. Het echte debat over de uitbreiding van de euthanasiewet moet nog beginnen. Wij zullen kijken wat daaruit komt en dan onze stem opnieuw laten horen.''
De uitspraken van de kardinaal waren goed voorbereid. Een synopsis van zijn homilie verscheen mooi op tijd op het agentschap Belga . Toch verbaast de timing een beetje. Enkele weken geleden had Wim Distelmans, de voorzitter van de federale commissie Euthanasie, weliswaar de uitbreiding van de euthanasiewet bepleit. In de Senaat liggen ook twee wetsvoorstellen die dat moeten regelen. Maar van een debat of een discussie was er vooralsnog geen sprake.
Politieke waarnemers denken daarom dat Danneels de discussie alleen maar versnelt. Toch valt er in het parlement nog veel werk te verzetten. De christen-democraten verwerpen iedere uitbreiding van de wet. De paarse meerderheidspartijen zelf zijn er dan weer niet uit. Euthanasie bij minderjarigen of een betere juridische omschrijving van de hulp bij zelfdoding lijkt niet zo problematisch. Euthanasie bij dementeren is dat wel.
Zelfs binnen de VLD is niet iedereen het eens met de eerder eenvoudige manier waarop de senatoren Leduc en Wille de wetgeving willen verruimen. Cruciaal is alvast de uitbreiding van de notie wilsbeschikking waardoor handelingsbekwame mensen de wens kunnen vastleggen dat ze euthanasie verkiezen wanneer ze volledig dement zijn. Vraag blijft hoe dit proces op een juridisch en medisch waterdichte manier kan worden vastgelegd.
Want zelfs met een wilsbeschikking gaat het erom dat een door de patiënt aangewezen vertrouwenspersoon samen met de artsen de afweging moet maken. ,,De kerk maakt kanttekeningen bij zo'n testament'', zegt Geybels. ,,In welke mate kun je iets op papier zetten dat over tien jaar moet gebeuren. Ik kan mij best voorstellen dat je ondertussen van mening verandert, zeker als het gaat over zaken van leven en dood.''
Vankrunkelsven verwacht hierover een erg moeilijke discussie in de Senaat. ,,Het wordt een zwaar debat. Hierover bestaan verschillende stromingen in de maatschappij. Ik denk dat het ten vroegste pas in april kan beginnen. Hoorzittingen zullen de wetsvoorstellen moeten uitdiepen. Het succes is zeker niet gegarandeerd.''
De woordvoerder van kardinaal Danneels benadrukt ten slotte dat de kerk zich zal neerleggen bij wat de meerderheid in het parlement beslist.
