Nieuwe studie zorgt voor nieuwe woordenstrijd: 'Homeopathie werkt niet'

Homeopathie is kwakzalverij. Er is geen enkel bewijs dat het gebruik van sterk verdunde middelen effect heeft, zo blijkt uit een grote metastudie. Als homeopathie al klachten verlicht, dan gaat het om een placebo-effect. ‘Wij weten dat al heel lang’, zegt professor Willem Betz van Skepp. 'Niet dat we homeopathie willen afschaffen, maar er moet een einde komen aan de fabeltjes.'
Het definitieve einde van de oeverloze discussie over de werkzaamheid van homeopathie zal de studie van de Zwitser Matthias Egger niet zijn. homeopathie is een geloof, homeopaten zijn de priesters. Samen met collega’s van de universiteiten van Bern en Bristol legde Egger 110 studies waarin homeopathische middelen werden vergeleken met een fopmiddel naast 110 studies waar een gewoon medicijn werd onderzocht. Bij grote, goed opgezette studies was het verschil erg duidelijk. Homeopathie doet niet veel meer dan een nepmiddel terwijl de conventionele geneesmiddelen een grotere werking hadden dan een placebo. Kleinere studies vonden soms enig homeopathische effect, maar door methodologische tekortkomingen bleken ze niet significant.
Met die belangrijke studie hoopt het medische vaktijdschrift The Lancet een einde maken aan het welles-nietesspel rond homeopathie. Op de voorpagina van het blad staat in grote letters: "Dokters moeten oprecht en eerlijk zijn tegen hun patiënten over het ontbreken van enig voordeel van homeopathie."
Niet dat de bevindingen van de studie zo nieuw zijn. Al zolang als homeopathie bestaat, heerst er twijfel over haar werkzaamheid. Maar, zo stelt The Lancet, hoe dunner het bewijs voor homeopathie door de jaren heen, hoe groter het aantal aanhangers. Ook onder artsen. The Lancet vindt dat artsen nu niet meer om de resultaten heen kunnen. Het blad meent ook dat dokters met hun patiënten de tekortkomingen van de reguliere geneeskunde moeten bespreken en ze voldoende persoonlijke aandacht geven, om te voorkomen dat patiënten op zoek gaan naar alternatieve geneeswijzen.
De timing van de publicatie is niet toevallig. De Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) rondt een grote, controversiële studie af naar homeopathie, en bestrijders van kwakzalverij vrezen het ergste. In een kladversie van het WGO-rapport staat dat de afgelopen veertig jaar is gebleken dat homeopathie superieur is aan een placebo en soms zelfs vergelijkbaar is met conventionele medicijnen. Dat heeft een storm van kritiek doen losbarsten.
Dokter Alfred Geukens, oprichter van het Clinical training Center for Classical Homeopathy in het Limburgse Hechtel vindt de Zwitsers-Britse studie niet relevant. Zijn centrum heeft naar eigen zeggen 70.000 dossiers van patiënten. "Dit is niet de manier om de werkbaarheid van een homeopathisch middel te onderzoeken. Eén middel is immers op het lijf geschreven van één welbepaalde patiënt. Bij allopathische middelen, die onderdrukkend werken, is dat anders. Het kan best zijn dat op honderd patiënten maar drie of vier mensen gevoelig zijn voor een middel. Let wel: ik spreek over klassieke homeopathie. Niet over de kwakzalverij die voor homeopathie wil doorgaan. Wij gebruiken één tabletje voor één patiënt die aan een chronische ziekte lijdt en geen brouwseltjes van verschillende middelen. En ja, dat werkt. Ik zie dagelijks blije patiënten. Hoe noem je anders iemand die na veertig jaar van hoofdpijn bevrijd is."
27 aug 2005
Bron: De Morgen
meer over
zie ook rubriek