Terugbetaalde Alzheimermedicijnen werken niet goed

De medicijnen die Alzheimerpatiënten in België terugbetaald krijgen, werken niet efficiënt. Dat zegt Bart De Strooper van de KU Leuven en het Vlaams Instituut voor de Biotechnologie. De arts, die al sinds 1991 onderzoek doet naar de ziekte, kreeg gisteren een prijs van 500.000 dollar (389.000 euro) van de stichting van het farmabedrijf Bristol-Myers Squibb.
,,De terugbetaalde medicijnen zijn matig actief, werken maar bij de helft van de patiënten en vertragen de aftakeling met hooguit enkele maanden'', aldus De Strooper over de geneesmiddelen Cognex, Aricept, Exelon en Reminyl. ,,Het is als de zweep zetten op een uitgeput paard. Het houdt de patiënt hoogstens enkele maanden langer thuis, meer niet. In onze samenleving pleit men ervoor om medicijnen die ook maar íets uithalen zoveel mogelijk terug te betalen. Maar een euro kan maar één keer worden gebruikt.''

Wetenschappers en artsen zullen niet verbaasd opkijken van De Stroopers klacht. Zij weten dat de voorbije 25 jaar vele miljarden in het onderzoek naar alzheimer zijn gestopt, zonder dat de patiënt daarvan voorlopig al veel baat heeft ondervonden.

In België zijn slechts vier medicijnen tegen alzheimer op de markt. Het oudste middel, Cognex (met als werkzaam bestanddeel het molecule tacrine), wordt niet vaak gebruikt, vanwege zijn giftigheid voor de lever. De overige drie - Aricept (donepezil), Exelon (rivastigmine) en Reminyl (galantamine) - worden wel volop ingezet. De middelen houden de kwaliteit van het geheugen bij een kleine helft van de patiënten tijdelijk op peil. Voor de overigen doen de medicijnen niks, reden waarom ze aanvankelijk niet werden terugbetaald door de ziekteverzekering.

De medicijnen vertragen de afbraak van de boodschapperstof acetylcholine. Hersencellen gaan daardoor iets actiever communiceren. Als de middelen aanslaan, is het resultaat behoorlijk. Patiënten gaan zich de namen van hun kleinkinderen weer herinneren en krijgen weer zin in een praatje. En zelfs als de verbetering niet zo spectaculair is, blijft het voor de verzorgers een verademing als de patiënt weer zelf de weg naar het toilet kan vinden.

Bij de meeste patiënten houdt de verbetering enige maanden aan, in uitzonderlijke gevallen zelfs jaren. Maar meer dan uitstel van executie is het niet, want de medicijnen bestrijden alleen de symptomen. Terwijl de patiënten hun pillen slikken, woekert in hun hersenen de ziekte genadeloos voort.

De huidige medicijnen tegen Alzheimer zijn gebaseerd op onderzoek uit de jaren zeventig. Om de ziekte werkelijk te genezen en niet slechts te verdagen, moeten artsen de zaak aanpakken bij de bron. En daar wringt het schoentje, want niemand weet al exact hoe de ziekte van Alzheimer ontstaat.

Het zal volgens De Strooper nog minstens tot 2012 duren vooraleer we op basis van onderzoek uit de late jaren negentig nieuwe therapieën zullen hebben. ,,Maar toch is het belangrijk verder te investeren in wetenschappelijk onderzoek én vooral veel geduld te hebben, ook al zijn het misschien pas onze kinderen die ervan zullen profiteren'', aldus nog De Strooper.

In België lijden ongeveer 70.000 mensen aan Alzheimer.
03 mei 2005
meer over
zie ook rubriek