Transplantatie keert suikerziekte

Een Japanse vrouw van 27 is van suikerziekte genezen na een transplantatie met insuline-producerende cellen. Donor van die cellen was haar 56-jarige moeder. De dochter knapte na de transplantatie snel op. Drie weken na de operatie had ze geen dagelijkse inspuitingen met insuline meer nodig, meldt het vakblad The Lancet.
insuline is een hormoon dat de suikerspiegel van het bloed regelt. Van nature wordt het aangemaakt in de Eilandjes van Langerhans, onderdeel van de alvleesklier. Bij suikerziekte werken de Eilandjes niet meer, zodat diabetici dagelijks insuline moeten spuiten.

transplantatie van eilandcellen is al langer in zwang als experimentele behandeling tegen suikerziekte, maar tot dusver werden alleen cellen van overledenen gebruikt. Sinds het jaar 2000 zijn al zo'n honderd mensen door een lijkentransplantatie van suikerziekte genezen.

Maar in landen waar het doneren van organen vanuit lijken een taboe is (zoals bijvoorbeeld Japan), of waar steeds meer suikerziekte voorkomt door de veroudering van de bevolking, overstijgt de vraag naar donorcellen het aanbod.

Daarom probeerde een team van het universitaire ziekenhuis van Kyoto, onder leiding van Shinichi Katsumoto, het met een levende donor. Tijdens een operatie die een hele dag duurde, transplanteerden ze tien milliliter alvleesklierweefsel van een moeder naar haar dochter, die al twaalf jaar aan diabetes leed.

Het is de eerste keer dat een transplantatie met levend donormateriaal slaagt. Eerdere pogingen in de VS waren op een mislukking uitgelopen. De ingreep is technisch heel moeilijk omdat alvleeskliercellen zeer delicaat zijn. Ze zijn moeilijk in leven te houden tijdens en na een transplantatie. Maar dit keer ging alles goed. De operatie vond plaats in januari en drie maanden later zijn moeder (die riskeerde suikerziek te worden door haar donatie) en dochter nog steeds gezond. De kans dat de getransplanteerde cellen het alsnog laten afweten, blijft evenwel bestaan. Mogelijk heeft de jonge vrouw over een paar jaar een nieuwe transplantatie nodig.

Maar de kansen liggen gunstig, omdat de vrouw suikerziek werd na een alvleesklierontsteking. Andere mensen krijgen diabetes omdat hun immuunsysteem zich tegen hun eigen insuline-producerende cellen keert. Voor deze mensen is transplantatie waarschijnlijk geen goede oplossing, omdat ook de getransplanteerde cellen aangevallen zullen worden.
22 apr 2005
meer over
zie ook rubriek