Veel meer geld nodig voor wetenschap

Er is veel meer geld nodig voor wetenschap en technologie: 94 miljoen euro extra per jaar. Dat zegt de Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid (VRWB). Zijn advies over de wetenschapsvoornemens van de regering-Leterme klinkt vrij positief; in werkelijkheid trekt de raad hard aan de alarmbel.
Eén Verfaillie-zwaluw maakt nog geen lente, lijkt de Raad te zeggen. Onlangs meldden de Vlaamse minister van Wetenschapsbeleid, Fientje Moerman, en de rector van de KU Leuven, André Oosterlinck, trots dat ze erin geslaagd waren de wereldvermaarde stamcelonderzoekster Catherine Verfaillie te overtuigen terug te keren uit de Verenigde Staten. Ze gaat in Leuven een stamcelcentrum uitbouwen. Maar de KU Leuven moet dat voorfinancieren, want de Vlaamse regering heeft hiervoor pas in 2006 geld via een nog op te richten ,,Toppersfonds''.

De Raad voor Wetenschapsbeleid zegt dat hiervoor ,,structureel'' geld nodig is, dat ook moet dienen om niet-Vlaamse internationale toponderzoekers aan te trekken. Bovendien is geld nodig om veelbelovende onderzoekers hier te houden door ze een aantrekkelijke carrière aan te bieden. Er zijn ook meer beurzen nodig voor jonge beloften. Erg pijnlijk noemt de raad het dat negen op de tien beursaanvragers die nul op het rekest kregen van het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO), jongeren zijn die grote of grootste onderscheiding behaalden.

,,Zij hebben zin in een researchbaan, dienden goede projecten in, maar moeten aan de kant blijven omdat er te weinig beurzen zijn'', zei een raadslid dat onlangs enkele van zijn beste afgestudeerden een FWO-blauwtje zag oplopen.

De Raad is kritisch-positief over de beleidsnota's van de twee ministers: Fientje Moerman (Wetenschapsbeleid) en Frank Vandenbroucke (onderwijs). Hij is blij met de beloofde 55 miljoen euro extra. Maar dat volstaat niet meer. In de vorige regeerperiode was 60 miljoen euro extra per jaar genoeg om tegen 2010 het Europees gemiddelde te halen (3 procent bbp voor onderzoek). Mede omdat nogal wat inspanningen uit die tijd eenmalig waren, is de komende jaren telkens 94 miljoen euro extra nodig, rekent de Raad voor. En dan halen we enkel het Europees gemiddelde. Zweden en Finland staan nu al verder.

Vooral het overheidsaandeel blijft mager. Afgelopen decennium deed de Vlaamse overheid grote inspanningen, maar het vertrekpunt lag zo laag, dat de achterstand nog lang niet is weggewerkt. De raad maakt zich bovendien zorgen omdat de privé-investeringen - die tot voor kort de vereiste 2 procent van het bbp al benaderden - lijken te dalen. Een verklaring daarvoor is er nog niet.

Het ontbreekt Vlaanderen ook aan research-mankracht zolang niet meer jongeren kiezen voor wetenschappelijke en technologische opleidingen, zegt de raad.
13 apr 2005
meer over
zie ook rubriek