Hoewel de vraag naar draagmoederschap beperkt blijft in ons land is een wettelijke regeling nodig, zegt VLD-senator en arts Patrik Vankrunkelsven, die in een nieuw wetsvoorstel onder meer pleit voor één Vlaams draagoudercentrum. Bedoeling is dat die de wensouders en de draagmoeder vooraf screenen. De wet moet ook commerciële uitbuiting tegengaan en vermijden dat koppels een draagmoeder zoeken via het internet.
Draagmoederschap of 'zwangerschap voor een ander' komt in ons land vermoedelijk zelden voor. Officiële cijfers zijn er niet, maar volgens het Raadgevend Comité voor Bio-ethiek zijn er maar een tweetal fertiliteitscentra in ons land, in Luik en in het Brusselse Sint-Pietersziekenhuis, die 'draagmoederschap' onder strikt medische indicatie uitvoeren.
Centra zoals het Sint-Jansziekenhuis in Genk en het Leuvense fertiliteitsziekenhuis worden naar eigen zeggen zelden met de vraag geconfronteerd. Gebeurt dat wel, dan staan de meesten er veeleer huiverachtig tegenover. "Wij krijgen ongeveer vijftig aanvragen per jaar", zegt professor Paul Devroey van het fertiliteitscentrum aan de Vrije Universiteit Brussel. "Het gaat vooral om vrouwen die geboren worden zonder baarmoeder of die tijdens hun leven onherstelbare schade hebben opgelopen aan hun baarmoeder."
Ook Devroey gaat tot nu niet op die vragen in, onder meer omdat elk wettelijk kader ontbreekt. "Aan het draagmoederschap zijn hoe dan ook risico's verbonden. Je hebt niet alleen risico's tijdens de zwangerschap zelf, maar ook bij de geboorte. Het is ook mogelijk dat de draagmoeder het kind toch niet wil afstaan. En wie gaat er voor het kind zorgen als het misvormd blijkt te zijn? Dat zijn allemaal ernstige risico's waar ik niet graag bij betrokken zou zijn als een wettelijk kader ontbreekt."
"Wij sturen ze door naar andere centra, in Luik of naar het Sint-Pietersziekenhuis in Brussel, ofwel naar Nederland. Als er toch sprake is van een draagmoederschap, nemen de meeste mensen een advocaat onder de arm en trekken ze naar Frankrijk om daar anoniem te bevallen. Daar kan de 'wensvader' dan het kind erkennen."
Dat ontbreken van elk wettelijk kader kan situaties zoals bij het koppel uit Herk-de-Stad dat gisterenavond in Telefacts getuigde in de hand werken. De vrouw van 41 die al vier kinderen uit haar eerste huwelijk had, wilde haar nieuwe partner nog een kind schenken. Omdat ze gesteriliseerd is na een zware bevalling, kon ze dat zelf niet meer. Nadat een centrum hun aanvraag had geweigerd gingen ze op zoek naar een draagmoeder via het internet.
De afspraak met de draagmoeder liep faliekant af. Na de overhandiging van geld veinsde de vrouw dat ze een miskraam had gekregen en verbrak ze alle contact, aldus het koppel. Het koppel ontdekte later dat de vrouw toch bevallen was, maar heeft geen poot om op te staan. Zelfs de inseminatie zou de draagmoeder eigenhandig hebben uitgevoerd.
Om zoiets te vermijden werkt VLD-senator Vankrunkelsven aan een nieuw wetsvoorstel om draagmoeders uit die grijze zone te halen. Eerst was Vankrunkelsven voor een totaal verbod, nu pleit hij voor een verbod met mogelijke uitzonderingen. Zo is hij voorstander van een Vlaams draagoudercentrum waar beide partijen medisch, psychologisch en juridisch worden begeleid.
Vankrunkelsven pleit ook voor een screening van beide partijen. Zo moet er voor de wensmoeder een medische reden zijn die een zwangerschap onmogelijk maakt. De draagmoeder mag geen commerciële motieven hebben, moet al kinderen hebben gehad en haar gezin moet bij voorkeur voltooid zijn. Ook wil Vankrunkelsven dat er een contract wordt opgemaakt. Dat moet niet alleen bepalen dat de draagmoeder het kind in alle omstandigheden afstaat, maar ook dat de wensouders het kind of meerling altijd aanvaarden, zelfs als het misvormd blijkt te zijn. "Dan vermijdt je zoiets als in Herk-de-Stad. Dat is een situatie die gedoemd is om te mislukken." Ook Jacinta De Roeck (SP.A) is voorstander van een regeling, maar wil die opentrekken naar homo- en lesbische koppels.
Centra zoals het Sint-Jansziekenhuis in Genk en het Leuvense fertiliteitsziekenhuis worden naar eigen zeggen zelden met de vraag geconfronteerd. Gebeurt dat wel, dan staan de meesten er veeleer huiverachtig tegenover. "Wij krijgen ongeveer vijftig aanvragen per jaar", zegt professor Paul Devroey van het fertiliteitscentrum aan de Vrije Universiteit Brussel. "Het gaat vooral om vrouwen die geboren worden zonder baarmoeder of die tijdens hun leven onherstelbare schade hebben opgelopen aan hun baarmoeder."
Ook Devroey gaat tot nu niet op die vragen in, onder meer omdat elk wettelijk kader ontbreekt. "Aan het draagmoederschap zijn hoe dan ook risico's verbonden. Je hebt niet alleen risico's tijdens de zwangerschap zelf, maar ook bij de geboorte. Het is ook mogelijk dat de draagmoeder het kind toch niet wil afstaan. En wie gaat er voor het kind zorgen als het misvormd blijkt te zijn? Dat zijn allemaal ernstige risico's waar ik niet graag bij betrokken zou zijn als een wettelijk kader ontbreekt."
"Wij sturen ze door naar andere centra, in Luik of naar het Sint-Pietersziekenhuis in Brussel, ofwel naar Nederland. Als er toch sprake is van een draagmoederschap, nemen de meeste mensen een advocaat onder de arm en trekken ze naar Frankrijk om daar anoniem te bevallen. Daar kan de 'wensvader' dan het kind erkennen."
Dat ontbreken van elk wettelijk kader kan situaties zoals bij het koppel uit Herk-de-Stad dat gisterenavond in Telefacts getuigde in de hand werken. De vrouw van 41 die al vier kinderen uit haar eerste huwelijk had, wilde haar nieuwe partner nog een kind schenken. Omdat ze gesteriliseerd is na een zware bevalling, kon ze dat zelf niet meer. Nadat een centrum hun aanvraag had geweigerd gingen ze op zoek naar een draagmoeder via het internet.
De afspraak met de draagmoeder liep faliekant af. Na de overhandiging van geld veinsde de vrouw dat ze een miskraam had gekregen en verbrak ze alle contact, aldus het koppel. Het koppel ontdekte later dat de vrouw toch bevallen was, maar heeft geen poot om op te staan. Zelfs de inseminatie zou de draagmoeder eigenhandig hebben uitgevoerd.
Om zoiets te vermijden werkt VLD-senator Vankrunkelsven aan een nieuw wetsvoorstel om draagmoeders uit die grijze zone te halen. Eerst was Vankrunkelsven voor een totaal verbod, nu pleit hij voor een verbod met mogelijke uitzonderingen. Zo is hij voorstander van een Vlaams draagoudercentrum waar beide partijen medisch, psychologisch en juridisch worden begeleid.
Vankrunkelsven pleit ook voor een screening van beide partijen. Zo moet er voor de wensmoeder een medische reden zijn die een zwangerschap onmogelijk maakt. De draagmoeder mag geen commerciële motieven hebben, moet al kinderen hebben gehad en haar gezin moet bij voorkeur voltooid zijn. Ook wil Vankrunkelsven dat er een contract wordt opgemaakt. Dat moet niet alleen bepalen dat de draagmoeder het kind in alle omstandigheden afstaat, maar ook dat de wensouders het kind of meerling altijd aanvaarden, zelfs als het misvormd blijkt te zijn. "Dan vermijdt je zoiets als in Herk-de-Stad. Dat is een situatie die gedoemd is om te mislukken." Ook Jacinta De Roeck (SP.A) is voorstander van een regeling, maar wil die opentrekken naar homo- en lesbische koppels.
