De Belgische gynaecoloog Jacques Donnez heeft voor de tweede keer met succes een eierstoktransplantatie bij een voormalige kankerpatiënte uitgevoerd. 'De menstruele cyclus van de 28-jarige Belgische, die door chemotherapie was gestopt, is terug in werking getreden', zegt Donnez. 'Mijn eerder succes wordt daardoor bevestigd. Vroegtijdige menopauze bij jonge kankerpatiënten is omzeilbaar.'
et Brusselse Saint-Luc-ziekenhuis, een instelling van de Franstalige katholieke universiteit van Leuven (UCL), verbijsterde in de zomer van 2004 de wereld met een primeur. Het kondigde de eerste zwangerschap' style='color:#00896e;border-bottom:1px dotted #00896e;'>zwangerschap bij een voormalige kankerpatiënte aan via het opnieuw inplanten van weggenomen en diepgevroren eierstokweefsel. De 32-jarige patiënte, Ouarda Touirat, beviel op die manier van dochtertje Tamara, ondanks een zware behandeling voor de ziekte van hodgkin.
Jacques Donnez, diensthoofd gynaecologie en andrologie van het universitaire ziekenhuis Saint-Luc, deed daarmee de hoop stijgen van miljoenen vrouwen die hun vruchtbaarheidsdromen door menopauze of kanker gedwarsboomd zagen. Met die geslaagde ingreep wonnen de Belgische wetenschappers bovendien een vijftien jaar durende medische race van een Amerikaans en een Deens team.
Niet lang daarna rees er echter twijfel over de behandeling - misschien had de chemo toch niet alle eierstokken van Touirat uitgeschakeld - en kreeg Donnez een hoop ethische bezwaren naar het hoofd geslingerd. Waarom vrouwen zwanger maken die door moeder natuur buitenspel zijn gezet? Sceptici stelden vragen bij de snelle vooruitgang van de vruchtbaarheidsgeneeskunde. Binnenkort kunnen ook zestig- en zeventigplussers bevallen van een kind. Sommige bio-ethici vinden het niet kunnen dat vrouwen na de menopauze een kind krijgen, omdat dat niets meer te maken zou hebben met voortplanting, maar wel met de keuze voor een bepaalde levensstijl.
Op het twaalfde Wereldcongres rond Menselijke reproductie in Venetië, raakte vorige week bekend dat het professor Donnez opnieuw gelukt was. Ook op de jaarlijkse conferentie van de Human Fertilisation and Embryology Authority (HFEA) in Londen werd het nieuws positief onthaald. "Met dit nieuwe resultaat is alle twijfel weggenomen", zegt Jacques Donnez. "Deze keer ging het om een 28-jarige Belgische vrouw met een vorm van erfelijke bloedarmoede. Ze was daarvoor in het jaar 2000 in chemotherapie gegaan en onvruchtbaar geworden. In 1999 hadden we wel wat ovariumweefsel weggenomen en ingevroren. In augustus van vorig jaar werd een deel van dat weefsel opnieuw ingeplant naast een eierstok. De patiënte begon opnieuw te menstrueren in januari 2005. Ze is na de geslaagde ovariumtransplantatie nog niet zwanger geworden, maar haar menstruele cyclus werkt opnieuw. We hopen dat ze snel een kindje krijgt. Binnenkort verwachten we nog trouwens meer goed nieuws, want we behandelen nog twee gelijkaardige vrouwen met een eierstoktransplantatie."
De techniek is dezelfde als degene die gebruikt bij mevrouw Touirat. Donnez: "We bevroren weggenomen ovariumweefsel in vloeibare stikstof bij een temperatuur van minus 196 graden Celsius. Na de therapie werd het ovariumweefsel via een sleutelgatoperatie opnieuw ingebracht. Het teruggeplante weefsel overleefde en begon rijpe eicellen te produceren, de maandstonden en de hormonale cyclus kwamen weer op gang." Voor Donnez is dat veelbelovend voor de toekomst. "Voor veel kankerpatiënten maakt dat het leven een stuk draaglijker. Volgens voorspellingen zal in 2010 één op de 250 vrouwen in de vruchtbare leeftijd kanker overleefd hebben. De behandeling die die vrouwen geneest, leidt er echter vaak toe dat ze vroegtijdig in de menopauze terechtkomen en steriel worden. De nevenwerkingen zijn te wijten aan het vernietigen van een significant deel van de follikels in de eierstokken door chemo- en radiotherapie. Ik ben blij dat we al tien jaar ovariumbanken aanleggen. Dit gaat overal een routine worden."
In totaal heeft het team van Donnez al van ruim 150 patiënten die chemotherapie moeten ondergaan, eierstokweefsel ingevroren.
'Volgens voorspellingen zal in 2010 één op de 250 vrouwelijke kankerpatiënten in de vruchtbare leeftijd de ziekte overleefd hebben'
Jacques Donnez, diensthoofd gynaecologie en andrologie van het universitaire ziekenhuis Saint-Luc, deed daarmee de hoop stijgen van miljoenen vrouwen die hun vruchtbaarheidsdromen door menopauze of kanker gedwarsboomd zagen. Met die geslaagde ingreep wonnen de Belgische wetenschappers bovendien een vijftien jaar durende medische race van een Amerikaans en een Deens team.
Niet lang daarna rees er echter twijfel over de behandeling - misschien had de chemo toch niet alle eierstokken van Touirat uitgeschakeld - en kreeg Donnez een hoop ethische bezwaren naar het hoofd geslingerd. Waarom vrouwen zwanger maken die door moeder natuur buitenspel zijn gezet? Sceptici stelden vragen bij de snelle vooruitgang van de vruchtbaarheidsgeneeskunde. Binnenkort kunnen ook zestig- en zeventigplussers bevallen van een kind. Sommige bio-ethici vinden het niet kunnen dat vrouwen na de menopauze een kind krijgen, omdat dat niets meer te maken zou hebben met voortplanting, maar wel met de keuze voor een bepaalde levensstijl.
Op het twaalfde Wereldcongres rond Menselijke reproductie in Venetië, raakte vorige week bekend dat het professor Donnez opnieuw gelukt was. Ook op de jaarlijkse conferentie van de Human Fertilisation and Embryology Authority (HFEA) in Londen werd het nieuws positief onthaald. "Met dit nieuwe resultaat is alle twijfel weggenomen", zegt Jacques Donnez. "Deze keer ging het om een 28-jarige Belgische vrouw met een vorm van erfelijke bloedarmoede. Ze was daarvoor in het jaar 2000 in chemotherapie gegaan en onvruchtbaar geworden. In 1999 hadden we wel wat ovariumweefsel weggenomen en ingevroren. In augustus van vorig jaar werd een deel van dat weefsel opnieuw ingeplant naast een eierstok. De patiënte begon opnieuw te menstrueren in januari 2005. Ze is na de geslaagde ovariumtransplantatie nog niet zwanger geworden, maar haar menstruele cyclus werkt opnieuw. We hopen dat ze snel een kindje krijgt. Binnenkort verwachten we nog trouwens meer goed nieuws, want we behandelen nog twee gelijkaardige vrouwen met een eierstoktransplantatie."
De techniek is dezelfde als degene die gebruikt bij mevrouw Touirat. Donnez: "We bevroren weggenomen ovariumweefsel in vloeibare stikstof bij een temperatuur van minus 196 graden Celsius. Na de therapie werd het ovariumweefsel via een sleutelgatoperatie opnieuw ingebracht. Het teruggeplante weefsel overleefde en begon rijpe eicellen te produceren, de maandstonden en de hormonale cyclus kwamen weer op gang." Voor Donnez is dat veelbelovend voor de toekomst. "Voor veel kankerpatiënten maakt dat het leven een stuk draaglijker. Volgens voorspellingen zal in 2010 één op de 250 vrouwen in de vruchtbare leeftijd kanker overleefd hebben. De behandeling die die vrouwen geneest, leidt er echter vaak toe dat ze vroegtijdig in de menopauze terechtkomen en steriel worden. De nevenwerkingen zijn te wijten aan het vernietigen van een significant deel van de follikels in de eierstokken door chemo- en radiotherapie. Ik ben blij dat we al tien jaar ovariumbanken aanleggen. Dit gaat overal een routine worden."
In totaal heeft het team van Donnez al van ruim 150 patiënten die chemotherapie moeten ondergaan, eierstokweefsel ingevroren.
'Volgens voorspellingen zal in 2010 één op de 250 vrouwelijke kankerpatiënten in de vruchtbare leeftijd de ziekte overleefd hebben'
