Een ziekenhuis draait op informatie. Hoe toegankelijker die is, hoe sneller de patiënt wordt geholpen. Waar het hospitaalmanagement de informaticasystemen vroeger wat stiefmoederlijk behandelde, zien we nu moderne multimediale netwerken. Zo waken er in de Universitaire Ziekenhuizen van Leuven 84 IT-specialisten over de gezondheid van de bits en de bytes.
,,De tijd dat we alleen tekst en administratie bijhielden, is voorbij. We zijn nu multimediaal gericht. Het grootste deel van de workflow is elektronisch, van in het begin, van bij de eerste aanvraag'', zegt Bart Van den Bosch, directeur informatica van het UZ Leuven. Hun klinisch werkstation onderscheidt zich van andere ziekenhuizen, waar vaak de opslag wel volledig gedigitaliseerd is, maar niet de aanvragen van artsen' style='color:#00896e;border-bottom:1px dotted #00896e;'>artsen of verplegend personeel. Dit kan gaan van een opdracht tot een radiologisch onderzoek, bloedafname, vervoer van een patiënt of een team van artsen dat elkaar om advies vraagt. ,,De geneeskunde is nu multidisciplinair, dus artsen werken vaak in team aan één patiënt. Gasthuisberg is ook een groot ziekenhuis, dus even iets afgeven of eens binnenspringen, is niet zo vanzelfsprekend'', zegt Van den Bosch.
Het ziekenhuis beschikt over een netwerk dat afgescheiden is van de buitenwereld via firewalls, die de computers beschermen tegen indringers. ,,Er zijn zowat 4.200 eindstations voor ongeveer 8.000 koppen'', zegt Reinoud Reynders, afdelingshoofd desktop support en opslagsystemen. ,,Elke arts heeft een computer nodig, maar ze zijn niet altijd tegelijkertijd aanwezig.''
De elektronische aanvragen laten toe om op een gestructureerde wijze werklijsten samen te stellen en onderzoeken te groeperen. Vroeger gebeurde dit op basis van een papieren bon, die vaak onduidelijk was ingevuld, waardoor de verpleger nog eens naar de opdrachtgevende arts moest bellen. Het elektronische systeem verplicht de arts nu om een aantal details in te vullen als hij bepaalde onderzoeken aanvraagt.
De communicatie is gebaseerd op een integraal informaticasysteem dat toelaat dat alle afdelingen met elkaar kunnen spreken. Alle informaticabeslissingen verlopen in UZ Leuven via het IT-team. Ze houden ook de ontwikkeling van de ruggengraat van het systeem zelf in eigen handen. Sommige software wordt wel aangekocht, maar dan met duidelijke afspraken over de integratie in het ziekenhuisinformatiesysteem. Het is ook letten op de kosten. Het ziekenhuisbudget voorziet in maximum 2 procent van de omzet voor IT, conform met andere ziekenhuizen, maar laag in vergelijking met andere bedrijven.
Via het LISA-systeem (Leuvense Internet Samenwerking Artsen), communiceert het ziekenhuis ook met de huisartsen en doorverwijzende specialisten, die van thuis uit informatie kunnen opvragen over de onderzoeken die hun patiënt heeft ondergaan. ,,Het blijkt dat vele artsen rond negen uur 's avonds eens aanloggen om te zien hoe het staat met hun patiënten die in het ziekenhuis liggen'', zegt Van den Bosch.
Intussen is het IT-team sinds 2000 aan de slag met het Picture Archive Communication System (PACS), een systeem om beelden te archiveren en te communiceren. Hierdoor kan de arts met één muisklik tekst en beeldplaten opvragen van zijn patiënt.
De beeldplaten worden gedigitaliseerd en on line opgeslagen, in plaats van ze bij te houden op optische schijven of magnetische banden. De patiënt kan, als hij wil, een cd-rom met de foto's mee naar huis nemen. ,,Ooit zal er wel een beperking komen op hoe lang we de beelden on line laten staan. We kunnen ook bijvoorbeeld de eerste en de laatste foto van een onderzoek op een bepaald tijdstip bijhouden'', zegt Van den Bosch. De beeldverwerking gebeurt in samenwerking met Agfa en het opslaan van de gegevens gebeurt via de systemen van Network Appliance.
De artsen die gewoon waren om de beeldplaten naast elkaar in lichtbakken te hangen, klaagden in het begin wel wat over de beperkingen van het kleine scherm. Maar de voordelen om snel en overal de beelden ter beschikking te hebben, vooral bij spoedgevallen, wegen door. Met de opkomst van de digitale camera heeft het ziekenhuis ook de opslag van visuele lichtbeelden in het systeem geïntegreerd. Zo'n toestel is klein en past perfect in de zak van een artsenjas. Momenteel wordt er op de afdeling dermatologie al sterk gebruik gemaakt van digitale fotografie.
Het ziekenhuis beschikt over een netwerk dat afgescheiden is van de buitenwereld via firewalls, die de computers beschermen tegen indringers. ,,Er zijn zowat 4.200 eindstations voor ongeveer 8.000 koppen'', zegt Reinoud Reynders, afdelingshoofd desktop support en opslagsystemen. ,,Elke arts heeft een computer nodig, maar ze zijn niet altijd tegelijkertijd aanwezig.''
De elektronische aanvragen laten toe om op een gestructureerde wijze werklijsten samen te stellen en onderzoeken te groeperen. Vroeger gebeurde dit op basis van een papieren bon, die vaak onduidelijk was ingevuld, waardoor de verpleger nog eens naar de opdrachtgevende arts moest bellen. Het elektronische systeem verplicht de arts nu om een aantal details in te vullen als hij bepaalde onderzoeken aanvraagt.
De communicatie is gebaseerd op een integraal informaticasysteem dat toelaat dat alle afdelingen met elkaar kunnen spreken. Alle informaticabeslissingen verlopen in UZ Leuven via het IT-team. Ze houden ook de ontwikkeling van de ruggengraat van het systeem zelf in eigen handen. Sommige software wordt wel aangekocht, maar dan met duidelijke afspraken over de integratie in het ziekenhuisinformatiesysteem. Het is ook letten op de kosten. Het ziekenhuisbudget voorziet in maximum 2 procent van de omzet voor IT, conform met andere ziekenhuizen, maar laag in vergelijking met andere bedrijven.
Via het LISA-systeem (Leuvense Internet Samenwerking Artsen), communiceert het ziekenhuis ook met de huisartsen en doorverwijzende specialisten, die van thuis uit informatie kunnen opvragen over de onderzoeken die hun patiënt heeft ondergaan. ,,Het blijkt dat vele artsen rond negen uur 's avonds eens aanloggen om te zien hoe het staat met hun patiënten die in het ziekenhuis liggen'', zegt Van den Bosch.
Intussen is het IT-team sinds 2000 aan de slag met het Picture Archive Communication System (PACS), een systeem om beelden te archiveren en te communiceren. Hierdoor kan de arts met één muisklik tekst en beeldplaten opvragen van zijn patiënt.
De beeldplaten worden gedigitaliseerd en on line opgeslagen, in plaats van ze bij te houden op optische schijven of magnetische banden. De patiënt kan, als hij wil, een cd-rom met de foto's mee naar huis nemen. ,,Ooit zal er wel een beperking komen op hoe lang we de beelden on line laten staan. We kunnen ook bijvoorbeeld de eerste en de laatste foto van een onderzoek op een bepaald tijdstip bijhouden'', zegt Van den Bosch. De beeldverwerking gebeurt in samenwerking met Agfa en het opslaan van de gegevens gebeurt via de systemen van Network Appliance.
De artsen die gewoon waren om de beeldplaten naast elkaar in lichtbakken te hangen, klaagden in het begin wel wat over de beperkingen van het kleine scherm. Maar de voordelen om snel en overal de beelden ter beschikking te hebben, vooral bij spoedgevallen, wegen door. Met de opkomst van de digitale camera heeft het ziekenhuis ook de opslag van visuele lichtbeelden in het systeem geïntegreerd. Zo'n toestel is klein en past perfect in de zak van een artsenjas. Momenteel wordt er op de afdeling dermatologie al sterk gebruik gemaakt van digitale fotografie.
