Drie jaar na de geboorte ligt het IQ bij kleuters met een hoge concentratie lood in het bloed tot 17 punten lager dan bij leeftijdsgenoten met normale bloedwaarden. Dat wordt voor het eerst wetenschappelijk bewezen in een recent onderzoek bij 200 Vlaamse kinderen. De studie toont aan dat luchtvervuiling door auto’s en industrie niet alleen een impact heeft op de fysieke gezondheid van de mens, maar ook op de geestelijke ontwikkeling.
Nik van Larebeke is woordvoerder van het Steunpunt milieu en Gezondheid, een samenwerkingsverband van Vlaamse universiteiten en onderzoeksinstellingen. Hij maakte de voorlopige resultaten van het onderzoek bekend op de Faroer Eilanden tijdens een internationale conferentie over de gevolgen van milieuvervuiling.
Steunpunt Milieu en Gezondheid volgde gedurende de voorbije drie jaren 200 kinderen uit Olen (68), het Antwerpse havengebied (80), uit de omgeving van verbrandingsovens (10) en landelijk Vlaanderen (48).
”Er bleek een bijna lineair verband tussen de concentratie lood in het navelstrengbloed en de intelligentie op latere leeftijd”, aldus dr. van Larebeke. ”Ook bleek dat kinderen met een grotere concentratie pcb later beginnen te kruipen en te stappen. De jongens vertoonden ook minder mannelijk gedrag tijdens het spelen. Het is de hoogste tijd dat de overheid maatregelen neemt om de burger, ook voor zijn geboorte, tegen dit soort vervuiling te beschermen.”
De aanleg van riolering luidde vorige eeuw een doorbraak in voor de hygiëne en levensverwachting van de mens. ”Maar nu moet de overheid werk maken van een nieuwe hygiëne. Een fysisch-chemische hygiëne”, zegt Nik van Larebeke, specialist kankerpreventie aan de Universiteit Gent. Volgens de Gentse professor zorgt een blootstelling aan schadelijke stoffen voor de geboorte voor een onaanvaardbaar hoger risico op kankers en andere beschavingsziektes op latere leeftijd.
Uit de voorlopige resultaten van een studie door het Steunpunt Milieu en Gezondheid, onder leiding van Mineke Viaene van de K.U.Leuven, blijkt dat de aanwezigheid van lood en pcb’s (afkorting van polychloorbifenyl, een groep van zeer giftige chloorverbindingen, red.) al voor de geboorte een claim legt op de gezondheid en het welzijn van de mens gedurende zijn verdere leven.
”We screenden het navelstrengbloed van 206 pasgeboren baby’s op de aanwezigheid van lood, pcb’s, cadmium en dioxines. Daarna gingen we de taalvaardigheid, het concentratievermogen en de non-verbale intelligentie na op 36 maanden. Uit die monitoring bleek dat kinderen met meer lood in het bloed, zich trager ontwikkelden dan ‘gezonde’ kinderen. De impact bleek bovendien belangrijk. ‘Gezonde’ kinderen met veel lood in het bloed, maar toch nog duidelijk onder de norm, hadden een IQ dat tot 17 punten lager lag dan dat van kinderen met minder lood in het bloed.”
Mannelijk gedrag
Jongetjes met een hoog pcb-gehalte vertoonden dan weer een minder mannelijk gedrag tijdens de vroegste spelletjes. ”Dat kan erop wijzen dat het hormonale systeem al verstoord is voor de geboorte. Bij meisjes vonden we nog geen verband tussen pcb’s en hormonenhuishouding”, aldus dokter Van Larebeke.
”Cadmium in het milieu blijkt bij pasgeboren kinderen dan weer weinig effect te hebben. Dat zware metaal, dat vooral in de Antwerpse Kempen voorkomt, wordt door de placenta tegengehouden en dus minder van moeder op kind doorgegeven.”
Volgens professor Van Larebeke zijn de onderzoeksresultaten alarmerend.”Dat de gemiddelde levensverwachting van de mens nu hoger is dan dertig jaar geleden, hebben we te danken aan de evoluties in de gezondheidszorg en de verbeterde arbeidsomstandigheden. Maar de kans om gezond te zijn als je zestig bent, is nu wel veel kleiner dan dertig jaar geleden.”
”Dat is een gevolg van de toename van fijnstof,van mutagene en hormoonverstorende scheikundige stoffen in de lucht”, meent dokter Van Larebeke. ”Uit ons onderzoek blijkt dat een zeer kleine toename van fijnstof in de omgeving, een zeer grote impact op de gezondheid heeft. Ik weet dat de industrie beweert dat het allemaal zo erg niet is. Maar ik weet ook dat de onafhankelijke onderzoeksrapporten waarmee de industriesector zwaait, vaak zijn opgesteld door zogenaamd onafhankelijke onderzoekers die de sector betaalt.”
Maatregelen
”als de overheid van mening is dat kanker, infertiliteit en het feit dat onze kinderen niet tot volledige ontwikkeling komen, van minder belang zijn voor het welzijn van de mensen dan de vrijheid om met een terreinwagen van 275 pk te kunnen rijden, dan moet er niets gebeuren. In het andere geval moet de overheid dringend werk maken van nieuwe hygiënische maatregelen, die de blootstelling aan fijnstof en andere polluenten beperken. Zodat althans onze kleinkinderen van een gezonde oude dag kunnen genieten. Voor u, voor mij en zelfs misschien voor onze kinderen is het helaas al te laat.”
Steunpunt Milieu en Gezondheid volgde gedurende de voorbije drie jaren 200 kinderen uit Olen (68), het Antwerpse havengebied (80), uit de omgeving van verbrandingsovens (10) en landelijk Vlaanderen (48).
”Er bleek een bijna lineair verband tussen de concentratie lood in het navelstrengbloed en de intelligentie op latere leeftijd”, aldus dr. van Larebeke. ”Ook bleek dat kinderen met een grotere concentratie pcb later beginnen te kruipen en te stappen. De jongens vertoonden ook minder mannelijk gedrag tijdens het spelen. Het is de hoogste tijd dat de overheid maatregelen neemt om de burger, ook voor zijn geboorte, tegen dit soort vervuiling te beschermen.”
De aanleg van riolering luidde vorige eeuw een doorbraak in voor de hygiëne en levensverwachting van de mens. ”Maar nu moet de overheid werk maken van een nieuwe hygiëne. Een fysisch-chemische hygiëne”, zegt Nik van Larebeke, specialist kankerpreventie aan de Universiteit Gent. Volgens de Gentse professor zorgt een blootstelling aan schadelijke stoffen voor de geboorte voor een onaanvaardbaar hoger risico op kankers en andere beschavingsziektes op latere leeftijd.
Uit de voorlopige resultaten van een studie door het Steunpunt Milieu en Gezondheid, onder leiding van Mineke Viaene van de K.U.Leuven, blijkt dat de aanwezigheid van lood en pcb’s (afkorting van polychloorbifenyl, een groep van zeer giftige chloorverbindingen, red.) al voor de geboorte een claim legt op de gezondheid en het welzijn van de mens gedurende zijn verdere leven.
”We screenden het navelstrengbloed van 206 pasgeboren baby’s op de aanwezigheid van lood, pcb’s, cadmium en dioxines. Daarna gingen we de taalvaardigheid, het concentratievermogen en de non-verbale intelligentie na op 36 maanden. Uit die monitoring bleek dat kinderen met meer lood in het bloed, zich trager ontwikkelden dan ‘gezonde’ kinderen. De impact bleek bovendien belangrijk. ‘Gezonde’ kinderen met veel lood in het bloed, maar toch nog duidelijk onder de norm, hadden een IQ dat tot 17 punten lager lag dan dat van kinderen met minder lood in het bloed.”
Mannelijk gedrag
Jongetjes met een hoog pcb-gehalte vertoonden dan weer een minder mannelijk gedrag tijdens de vroegste spelletjes. ”Dat kan erop wijzen dat het hormonale systeem al verstoord is voor de geboorte. Bij meisjes vonden we nog geen verband tussen pcb’s en hormonenhuishouding”, aldus dokter Van Larebeke.
”Cadmium in het milieu blijkt bij pasgeboren kinderen dan weer weinig effect te hebben. Dat zware metaal, dat vooral in de Antwerpse Kempen voorkomt, wordt door de placenta tegengehouden en dus minder van moeder op kind doorgegeven.”
Volgens professor Van Larebeke zijn de onderzoeksresultaten alarmerend.”Dat de gemiddelde levensverwachting van de mens nu hoger is dan dertig jaar geleden, hebben we te danken aan de evoluties in de gezondheidszorg en de verbeterde arbeidsomstandigheden. Maar de kans om gezond te zijn als je zestig bent, is nu wel veel kleiner dan dertig jaar geleden.”
”Dat is een gevolg van de toename van fijnstof,van mutagene en hormoonverstorende scheikundige stoffen in de lucht”, meent dokter Van Larebeke. ”Uit ons onderzoek blijkt dat een zeer kleine toename van fijnstof in de omgeving, een zeer grote impact op de gezondheid heeft. Ik weet dat de industrie beweert dat het allemaal zo erg niet is. Maar ik weet ook dat de onafhankelijke onderzoeksrapporten waarmee de industriesector zwaait, vaak zijn opgesteld door zogenaamd onafhankelijke onderzoekers die de sector betaalt.”
Maatregelen
”als de overheid van mening is dat kanker, infertiliteit en het feit dat onze kinderen niet tot volledige ontwikkeling komen, van minder belang zijn voor het welzijn van de mensen dan de vrijheid om met een terreinwagen van 275 pk te kunnen rijden, dan moet er niets gebeuren. In het andere geval moet de overheid dringend werk maken van nieuwe hygiënische maatregelen, die de blootstelling aan fijnstof en andere polluenten beperken. Zodat althans onze kleinkinderen van een gezonde oude dag kunnen genieten. Voor u, voor mij en zelfs misschien voor onze kinderen is het helaas al te laat.”
