Rokers hebben vijftig procent meer kans om Alzheimer of een andere vorm van dementie te ontwikkelen dan niet-rokers of gestopte rokers. Dat blijkt uit een studie bij zevenduizend mensen van 55 en ouder. Prof.dr. Monique Breteler en haar collega’s van het Erasmus MC volgden hen gemiddeld zeven jaar. Zij schrijft hierover in het tijdschrift Neurology van 4 september.
Het risico is niet voor iedereen verhoogd. Mensen die drager zijn van het ‘alzheimer-gen’ apolipoproteïne E4 krijgen de ziekte niet nog vaker als ze roken. Breteler: „Maar het beschermt hen ook niet tegen de ziekte. Ze hoeven dus niet te gaan roken om dementie te voorkomen.” Bij rokers zónder het risicoverhogende gen neemt de kans op alzheimer 70 procent toe.
Het is het zoveelste hoofdstuk uit het boek ‘roken en dementie’; die relatie is in het verleden uitgebreid bestudeerd. Maar waar roken een risicofactor is voor veel ouderdomsziektes, zoals hart- en vaatziektes en herseninfarcten, bleek verassend genoeg uit veel studies dat roken juist beschermde tegen Alzheimer. Breteler: „Dat waren studies die anders waren opgezet en waar jongere mensen werden onderzocht. In die groep is er vaak sprake van een sterke genetische component en we zien in onze studie dat bij hen roken een ander effect heeft. Misschien is er een bepaalde interactie tussen het gen en roken, of is het risico bij hen al zo groot dat we geen extra risico kunnen vaststellen. We weten het nog niet. Hoe apolipoproteïne E4 de kans op dementie verhoogt, weten we ook niet.”
De huidige studie komt voort uit het grootschalige bevolkingsonderzoek Erasmus Rotterdam Gezondheid en ouderen (ERGO), waarbij sinds 1990 zo’n 8.000 mensen worden gevolgd. Hun leefstijl en hoe vaak zij bepaalde (chronische) aandoeningen krijgen wordt in kaart gebracht.
Volgens Breteler kan roken op verschillende manieren het risico op dementie vergroten. De bloedvaten in de hersenen hebben, net als alle andere aders en slagaders in het lichaam, te lijden van sigaretten. Verder kan hersenschade door oxidatieve stress een verklaring zijn voor het verhoogde risico. Oxidatieve stress ontstaat wanneer er te veel vrije radicalen in het lichaam zijn. Deze komen vrij bij bepaalde chemische reacties en zijn bij rokers duidelijk verhoogd. Bestanddelen in voedsel, anti-oxidanten, kunnen het aantal vrije radicalen verminderen, maar rokers nemen dergelijk voedsel minder tot zich dan niet-rokers.
Het is het zoveelste hoofdstuk uit het boek ‘roken en dementie’; die relatie is in het verleden uitgebreid bestudeerd. Maar waar roken een risicofactor is voor veel ouderdomsziektes, zoals hart- en vaatziektes en herseninfarcten, bleek verassend genoeg uit veel studies dat roken juist beschermde tegen Alzheimer. Breteler: „Dat waren studies die anders waren opgezet en waar jongere mensen werden onderzocht. In die groep is er vaak sprake van een sterke genetische component en we zien in onze studie dat bij hen roken een ander effect heeft. Misschien is er een bepaalde interactie tussen het gen en roken, of is het risico bij hen al zo groot dat we geen extra risico kunnen vaststellen. We weten het nog niet. Hoe apolipoproteïne E4 de kans op dementie verhoogt, weten we ook niet.”
De huidige studie komt voort uit het grootschalige bevolkingsonderzoek Erasmus Rotterdam Gezondheid en ouderen (ERGO), waarbij sinds 1990 zo’n 8.000 mensen worden gevolgd. Hun leefstijl en hoe vaak zij bepaalde (chronische) aandoeningen krijgen wordt in kaart gebracht.
Volgens Breteler kan roken op verschillende manieren het risico op dementie vergroten. De bloedvaten in de hersenen hebben, net als alle andere aders en slagaders in het lichaam, te lijden van sigaretten. Verder kan hersenschade door oxidatieve stress een verklaring zijn voor het verhoogde risico. Oxidatieve stress ontstaat wanneer er te veel vrije radicalen in het lichaam zijn. Deze komen vrij bij bepaalde chemische reacties en zijn bij rokers duidelijk verhoogd. Bestanddelen in voedsel, anti-oxidanten, kunnen het aantal vrije radicalen verminderen, maar rokers nemen dergelijk voedsel minder tot zich dan niet-rokers.
