Artsen leren zichzelf aan om het deel van de hersenen 'af te sluiten' dat zorgt voor empathie met de pijn die een patiënt tijdens een behandeling voelt. En ze doet dit om in staat te zijn om onaangename medische procedures te kunnen uitvoeren. Dat schrijft de 'Sunday Times', op basis van nieuw wetenschappelijk onderzoek.
Onderdrukte respons
Vorsers van de universiteiten van Chicago en van het Taiwanese Instituut voor Neurowetenschappen maakten namelijk hersenscans van artsen waaruit bleek dat die tijdens het bekijken van video's van pijnlijke therapieën andere hersenactivieiten vertonen dan andere mensen. Dit wijst er volgens de Amerikaanse onderzoeksleider professor Jean Decety op dat een combinatie van opleiding en persoonlijke ervaring de meeste dokters ertoe heeft gebracht de 'normale' menselijke respons op pijn bij anderen te onderdrukken om beter te kunnen functioneren bij de behandeling van patiënten.
Pijnvideo's
Tijdens het onderzoek werden de hersenactiviteiten gescand van zeven mannelijke en zeven vrouwelijke artsen met een gemiddelde leeftijd van 35 jaar. Dat gebeurde terwijl ze twee video's bekeken: één waarbij acupunctuurnaalden werden ingebracht in de mond, de handen en de voeten van een patiënt - wat zeer pijnlijk kan zijn - en één waarop dezelfde lichaamsdelen met katoenstokjes werden aangeraakt. Tijdens de 'pijnvideo's' was er sprake van duidelijk verhoogde activiteit in de 'anterior insula' en andere delen van de hersenen die gaan over empathische reacties op pijn. In de 'zachte video's' was daar geen sprake van.
Grimassen
Eerder onderzoek door psychologie- en psychiatriehoogleraar Decety had al aangetoond dat de delen van de hersenen die pijn registreren, ook kunnen worden geactiveerd wanneer we andere mensen pijn zien lijden. Want hoewel je die pijn niet zelf voelt, leidt dat vaak tot uitingen van plaatsvervangende pijn zoals grimassen of paniekreacties. Psychologen denken dat deze eigenschap is bedoeld om ons te weerhouden van agressieve daden, omdat die zouden kunnen leiden tot een (mogelijk gewelddadige) tegenreactie. Dus in dat opzicht is het een positieve aanpak.
Hinderpaal
Maar voor artsen, die vaak ingrepen moeten uitvoeren of geneesmiddelen moeten voorschrijven waarvan ze weten dat de patiënt er onaangename gevolgen van zal ondervinden, is het juist een hinderpaal. Het zou er namelijk toe kunnen leiden dat ze (soms letterlijk) terugdeinzen voor een dergelijke ingreep. Uit het nieuwe onderzoek blijkt echter dat ze daarvoor veelal een 'defensie-mechanisme' hebben ontwikkeld waardoor de normale empathie wordt uitgeschakeld en ze afstandelijker kunnen handelen. Om het met de woorden van professor Dechety te zeggen: Zonder dergelijke mechanismen zou het uitvoeren van het beroep velen te zwaar vallen, wat dan weer hun mogelijkheden zou beperken om hun patiënten hulp te bieden."
Psychopaten
Dit onderzoek kan ook een nieuw licht werpen op de redenen waarom mensen wreed kunnen zijn tegenover anderen. Het zou namelijk kunnen beteken dat psychopaten of oorlogsmisdadigers, die worden gekenmerkt door hun gebrek aan empathie, een genetische of aangeleerde neiging hebben om de hersencircuits te onderdrukken die normaal gesproken een rem zet op die neigingen.
Vorsers van de universiteiten van Chicago en van het Taiwanese Instituut voor Neurowetenschappen maakten namelijk hersenscans van artsen waaruit bleek dat die tijdens het bekijken van video's van pijnlijke therapieën andere hersenactivieiten vertonen dan andere mensen. Dit wijst er volgens de Amerikaanse onderzoeksleider professor Jean Decety op dat een combinatie van opleiding en persoonlijke ervaring de meeste dokters ertoe heeft gebracht de 'normale' menselijke respons op pijn bij anderen te onderdrukken om beter te kunnen functioneren bij de behandeling van patiënten.
Pijnvideo's
Tijdens het onderzoek werden de hersenactiviteiten gescand van zeven mannelijke en zeven vrouwelijke artsen met een gemiddelde leeftijd van 35 jaar. Dat gebeurde terwijl ze twee video's bekeken: één waarbij acupunctuurnaalden werden ingebracht in de mond, de handen en de voeten van een patiënt - wat zeer pijnlijk kan zijn - en één waarop dezelfde lichaamsdelen met katoenstokjes werden aangeraakt. Tijdens de 'pijnvideo's' was er sprake van duidelijk verhoogde activiteit in de 'anterior insula' en andere delen van de hersenen die gaan over empathische reacties op pijn. In de 'zachte video's' was daar geen sprake van.
Grimassen
Eerder onderzoek door psychologie- en psychiatriehoogleraar Decety had al aangetoond dat de delen van de hersenen die pijn registreren, ook kunnen worden geactiveerd wanneer we andere mensen pijn zien lijden. Want hoewel je die pijn niet zelf voelt, leidt dat vaak tot uitingen van plaatsvervangende pijn zoals grimassen of paniekreacties. Psychologen denken dat deze eigenschap is bedoeld om ons te weerhouden van agressieve daden, omdat die zouden kunnen leiden tot een (mogelijk gewelddadige) tegenreactie. Dus in dat opzicht is het een positieve aanpak.
Hinderpaal
Maar voor artsen, die vaak ingrepen moeten uitvoeren of geneesmiddelen moeten voorschrijven waarvan ze weten dat de patiënt er onaangename gevolgen van zal ondervinden, is het juist een hinderpaal. Het zou er namelijk toe kunnen leiden dat ze (soms letterlijk) terugdeinzen voor een dergelijke ingreep. Uit het nieuwe onderzoek blijkt echter dat ze daarvoor veelal een 'defensie-mechanisme' hebben ontwikkeld waardoor de normale empathie wordt uitgeschakeld en ze afstandelijker kunnen handelen. Om het met de woorden van professor Dechety te zeggen: Zonder dergelijke mechanismen zou het uitvoeren van het beroep velen te zwaar vallen, wat dan weer hun mogelijkheden zou beperken om hun patiënten hulp te bieden."
Psychopaten
Dit onderzoek kan ook een nieuw licht werpen op de redenen waarom mensen wreed kunnen zijn tegenover anderen. Het zou namelijk kunnen beteken dat psychopaten of oorlogsmisdadigers, die worden gekenmerkt door hun gebrek aan empathie, een genetische of aangeleerde neiging hebben om de hersencircuits te onderdrukken die normaal gesproken een rem zet op die neigingen.
