Slaaptekort ontregelt de emoties, omdat hevige reacties op negatieve ervaringen niet meer geremd worden. Dat concluderen Amerikaanse wetenschappers uit hersenscans van mensen met en zonder slaaptekort.
Te weinig slaap verlaagt de afweer, verwart de stofwisseling en vermindert het vermogen tot leren en onthouden. Ook de relatie met emotionele labiliteit is vaker beschreven. Zo is bekend dat bij neurologische en psychiatrische aandoeningen waarbij slapeloosheid voorkomt, vrijwel altijd sprake is van depressieve of angstsymptomen. Wat daar ten grondslag aan ligt, blijkt uit het Amerikaanse onderzoek.
Vervelende prikkels, zoals het zien van een ziek kind, activeren het primitieve emotionele systeem in de hersenen. Een meer ontwikkeld, verfijnd systeem in de hersenschors stelt die primaire reactie bij, zodat de mens niet om de haverklap in huilen of woede uitbarst, maar kan reageren op een manier die sociaal geaccepteerd is. Die regulatie verdwijnt op het moment dat iemand weinig of niet geslapen heeft. Vandaar die labiliteit die slapelozen nogal eens vertonen.
Bij vrijwilligers werd activiteit in de betrokken hersengebieden vergeleken bij slaaptekort en voldoende slaap. Dertien mensen sloegen een nacht over, de andere helft sliep normaal. Op de avond na de al dan niet overgeslagen nacht werden hersenscans gemaakt terwijl de proefpersonen afbeeldingen bekeken. De plaatjes varieerden van neutraal tot steeds vreselijkere taferelen, van bijvoorbeeld gemutileerde lichamen.
Bij de mensen die al 35 uur wakker zijn, is de amygdala, een groep zenuwcellen die deel uitmaakt van een evolutionair ouder, primitief deel in de hersenen, flink actief bij het zien van nare afbeeldingen.
De amygdala maakt deel uit van het zogenaamde limbische systeem in de hersenen, dat vooral bij emoties betrokken is. Opvallende emotionele informatie, en dan vooral negatieve, wordt in de amygdala verwerkt.
Hoewel bij beide groepen de activiteit van de amygdala toeneemt naarmate de afbeelding naarder wordt, is die bij de slapelozen vaker en sterker bezig. Veel meer dan bij mensen die gewoon geslapen hebben.
In hoeverre de amygdala reageert op een prikkel, wordt beïnvloed door andere systemen. Een nieuwer stuk hersenen, de prefrontale schors, zeg maar het stuk vlak achter het voorhoofd, remt de amygdala-activiteit indien nodig, zodat we niet bij elk zielig hondje dat we zien, beginnen te huilen. Bij de slapeloze proefpersonen was te zien dat de prefrontale schors zo goed als niet geactiveerd werd, en bij de slaapgroep wel.
Nu bekend is wat er in onze emotionele regelsystemen op zo'n moment gebeurt, kan bij verder onderzoek naar die ziektes beter een onderscheid worden gemaakt tussen wat het effect van slaaptekort is, en wat eigenlijk door de aandoening zelf wordt veroorzaakt.
De onderzoekers, radiologen en neurologen van de University of California in Berkeley en van de Harvard Medical School in Boston, onder leiding van Seung-Schik Yoo, publiceerden hun bevindingen in het vaktijdschrift Current Biology.
Vervelende prikkels, zoals het zien van een ziek kind, activeren het primitieve emotionele systeem in de hersenen. Een meer ontwikkeld, verfijnd systeem in de hersenschors stelt die primaire reactie bij, zodat de mens niet om de haverklap in huilen of woede uitbarst, maar kan reageren op een manier die sociaal geaccepteerd is. Die regulatie verdwijnt op het moment dat iemand weinig of niet geslapen heeft. Vandaar die labiliteit die slapelozen nogal eens vertonen.
Bij vrijwilligers werd activiteit in de betrokken hersengebieden vergeleken bij slaaptekort en voldoende slaap. Dertien mensen sloegen een nacht over, de andere helft sliep normaal. Op de avond na de al dan niet overgeslagen nacht werden hersenscans gemaakt terwijl de proefpersonen afbeeldingen bekeken. De plaatjes varieerden van neutraal tot steeds vreselijkere taferelen, van bijvoorbeeld gemutileerde lichamen.
Bij de mensen die al 35 uur wakker zijn, is de amygdala, een groep zenuwcellen die deel uitmaakt van een evolutionair ouder, primitief deel in de hersenen, flink actief bij het zien van nare afbeeldingen.
De amygdala maakt deel uit van het zogenaamde limbische systeem in de hersenen, dat vooral bij emoties betrokken is. Opvallende emotionele informatie, en dan vooral negatieve, wordt in de amygdala verwerkt.
Hoewel bij beide groepen de activiteit van de amygdala toeneemt naarmate de afbeelding naarder wordt, is die bij de slapelozen vaker en sterker bezig. Veel meer dan bij mensen die gewoon geslapen hebben.
In hoeverre de amygdala reageert op een prikkel, wordt beïnvloed door andere systemen. Een nieuwer stuk hersenen, de prefrontale schors, zeg maar het stuk vlak achter het voorhoofd, remt de amygdala-activiteit indien nodig, zodat we niet bij elk zielig hondje dat we zien, beginnen te huilen. Bij de slapeloze proefpersonen was te zien dat de prefrontale schors zo goed als niet geactiveerd werd, en bij de slaapgroep wel.
Nu bekend is wat er in onze emotionele regelsystemen op zo'n moment gebeurt, kan bij verder onderzoek naar die ziektes beter een onderscheid worden gemaakt tussen wat het effect van slaaptekort is, en wat eigenlijk door de aandoening zelf wordt veroorzaakt.
De onderzoekers, radiologen en neurologen van de University of California in Berkeley en van de Harvard Medical School in Boston, onder leiding van Seung-Schik Yoo, publiceerden hun bevindingen in het vaktijdschrift Current Biology.
