Rotterdam, 24 dec. Dorstige ouderen drinken te weinig, maar waarom? In de nieuwste Proceedings of the National Academy of Sciences (17 december, online) oppert een overwegend Australisch team van onderzoekers dat de hersenen van ouderen minder reageren op signalen uit mond, keel en maag.
Met een proef is het verschil in drinkgedrag tussen jong en oud gemakkelijk aan te tonen. als 65-plussers na een etmaal zonder drinken weer water aangeboden krijgen, nemen ze maar de helft in van wat twintigers opslokken. Het is onderzoek van begin jaren tachtig.
In de nieuwe studie bleek hetzelfde. De deelnemers kregen een uur lang een infuus met een zoutoplossing, een betrouwbare manier om dorst op te wekken. Nadien had iedereen redelijke dorst, zowel de twintigers als de 65-plussers. Maar terwijl de jongeren gemiddeld 340 ml water dronken, hielden de ouderen het bij 160 ml: evenveel als in een klein wijnglas gaat. Toch vonden ook zij dat hun dorst gelest was.
Als een dorstig persoon begint te drinken, reageert het lichaam zodra het vocht de mond raakt. Bij het drinken, dus al voordat de uitdroging van het lichaam echt verholpen is, merken zintuigen in mond, keel en maag het water op, en wordt het dorstgevoel gedempt.
hormonen reageren ook op die signalen. Tegen uitdroging produceert het lijf vasopressine, ook bekend als het anti-diuretisch hormoon. Het roept de nieren op om minder urine te produceren. Bij het drinken hoort het vasopressine-niveau direct te dalen. Bij de jongeren gebeurde dat wel, bij de ouderen niet.
De Australiërs laden de verdenking op de zintuigen in de mond, in de keel, en in de maag, de interoceptors. Die interoceptors, of de betrokken hersengebieden, reageren niet goed, redeneren zij. De hoeveelheid gedronken water wordt overschat.
Signalen van interoceptors leiden in de hersenen vaak tot activiteit in de cingulate cortex, onder de kruin. De PET-scans lieten het zien: een bepaalde regio wordt daar opeens minder actief als iemand zijn dorst lest. Globaal was die afname hetzelfde bij de ouderen en de jongeren, en juist dát viel op: hoewel de ouderen niet echt hun dorst lesten, nam de hersenactiviteit toch af. Niet voldoende water gedronken, toch minder dorst. Op de een of andere manier, denken de fysiologen, reageert de cingulate cortex te sterk op signalen uit mond, keel en maag.
Maar, tekenen de fysiologen aan, het kan óók best zijn dat de zintuigen zelf te weinig signalen geven, zodat vasopressine niet kan reageren.
In de nieuwe studie bleek hetzelfde. De deelnemers kregen een uur lang een infuus met een zoutoplossing, een betrouwbare manier om dorst op te wekken. Nadien had iedereen redelijke dorst, zowel de twintigers als de 65-plussers. Maar terwijl de jongeren gemiddeld 340 ml water dronken, hielden de ouderen het bij 160 ml: evenveel als in een klein wijnglas gaat. Toch vonden ook zij dat hun dorst gelest was.
Als een dorstig persoon begint te drinken, reageert het lichaam zodra het vocht de mond raakt. Bij het drinken, dus al voordat de uitdroging van het lichaam echt verholpen is, merken zintuigen in mond, keel en maag het water op, en wordt het dorstgevoel gedempt.
hormonen reageren ook op die signalen. Tegen uitdroging produceert het lijf vasopressine, ook bekend als het anti-diuretisch hormoon. Het roept de nieren op om minder urine te produceren. Bij het drinken hoort het vasopressine-niveau direct te dalen. Bij de jongeren gebeurde dat wel, bij de ouderen niet.
De Australiërs laden de verdenking op de zintuigen in de mond, in de keel, en in de maag, de interoceptors. Die interoceptors, of de betrokken hersengebieden, reageren niet goed, redeneren zij. De hoeveelheid gedronken water wordt overschat.
Signalen van interoceptors leiden in de hersenen vaak tot activiteit in de cingulate cortex, onder de kruin. De PET-scans lieten het zien: een bepaalde regio wordt daar opeens minder actief als iemand zijn dorst lest. Globaal was die afname hetzelfde bij de ouderen en de jongeren, en juist dát viel op: hoewel de ouderen niet echt hun dorst lesten, nam de hersenactiviteit toch af. Niet voldoende water gedronken, toch minder dorst. Op de een of andere manier, denken de fysiologen, reageert de cingulate cortex te sterk op signalen uit mond, keel en maag.
Maar, tekenen de fysiologen aan, het kan óók best zijn dat de zintuigen zelf te weinig signalen geven, zodat vasopressine niet kan reageren.
