Een chip en een afleesapparaatje moeten straks hetzelfde kunnen als een routinematig stollingslaboratorium: het stollingsgedrag van het bloed meten. Snel, safe en simpel.
Een consortium van het UMC St Radboud, de Radboud Universiteit Nijmegen, de chipfabrikant NXP, de kennisbedrijven Chiralix en Future Diagnostics werken de komende drie jaar nauw samen voor het ontwikkelen van dit concept. Voor dit hoogindustriële, technologische geavanceerde project krijgen ze zo’n 2 miljoen subsidie in het kader van Pieken in de Delta: een flinke greep in de subsidiepot van 11 miljoen voor Oost-Nederland. Dit wordt op 2 april in Amersfoort bekendgemaakt door de minister van Economische zaken. Voor de Pieken in de Delta-subsidie 2008 zijn in totaal 123 aanvragen ingediend. De totaal aangevraagde subsidie bedraagt ruim 110 miljoen euro, terwijl er 46 miljoen euro beschikbaar is.
Snel
Het snel bepalen van de bloedstollingswaarde is van groot belang bij mensen die een ongeluk hebben gehad waarbij veel bloedverlies optreedt, patiënten met bloedingen (waaronder hemofiliepatiënten) of mensen die met hart- en/of vaatproblemen binnenkomen in het ziekenhuis. Nu is de logistiek en de techniek van de bepaling nog zo ingewikkeld dat de artsen vaak niet wachten op de testresultaten. Ze starten een behandeling op basis van de klinische verschijnselen, met kans op medische missers. Een laboratorium op een chip zal sneller en eenvoudiger meerdere resultaten produceren.
“Het is een duidelijke trend om de patiënt niet meer naar het lab te brengen, maar het lab naar de patiënt,” zegt Waander van Heerde, stollingsfysioloog, UMC st Radboud.
Safe
Voor een bloedbepaling met een chip is maar weinig bloed nodig: een druppeltje in plaats van de huidige buisjes. Dat is met name voor de kindergeneeskunde een belangrijk voordeel.
Uiteraard moet de meting op basis van zo weinig bloed wel minimaal even betrouwbaar zijn als de huidige metingen. Dat is de chemisch-medische uitdaging die het consortium de komende jaren zal onderzoeken.
Simpel
Het gebruik van de chip en de afleesapparatuur moet zo eenvoudig worden dat die kan worden gebruikt in een gezondheidscentrum, een ziekenhuis, bij de huisarts of op de eerste hulp. De chip zou ook het werk van de Trombosediensten kunnen vereenvoudigen, en – in grotere landen zonder een dergelijke service – het leven van trombosepatiënten aanzienlijk makkelijker maken. Zij hoeven dan niet meer zo ver te reizen om hun bloedstolling in een routinematig laboratorium te laten onderzoeken.
Innovatie
Direct en betrouwbaar meten uit kleine hoeveelheden bloed vergt nieuwe medische inzichten. Daarnaast is er een technologische uitdaging voor de chemici: hoe leiden we een dikke vloeistof door microscopisch kleine kanaaltjes op een chip, en hoe zorgen we ervoor dat de meting goed uit te lezen is.
Een voorloper van deze laboratoriumchip, gerealiseerd in een proefopstelling van chemicus prof. Floris Rutjes, Radboud Universiteit Nijmegen, is gemaakt van glas. Voor grootschalige productie van de chip is een ander materiaal nodig, dat goedkoop is, chemisch stabiel en dat gecontroleerd kan worden geproduceerd om aan de eisen van de regelgevende instanties (FDA en EMEA) te voldoen.
De ontwikkeling van de bloedstollingstest-chip is een voorbeeldproject. Uiteindelijk zijn heel veel medische tests terug te brengen tot microformaat, denken de leden van het consortium.
Snel
Het snel bepalen van de bloedstollingswaarde is van groot belang bij mensen die een ongeluk hebben gehad waarbij veel bloedverlies optreedt, patiënten met bloedingen (waaronder hemofiliepatiënten) of mensen die met hart- en/of vaatproblemen binnenkomen in het ziekenhuis. Nu is de logistiek en de techniek van de bepaling nog zo ingewikkeld dat de artsen vaak niet wachten op de testresultaten. Ze starten een behandeling op basis van de klinische verschijnselen, met kans op medische missers. Een laboratorium op een chip zal sneller en eenvoudiger meerdere resultaten produceren.
“Het is een duidelijke trend om de patiënt niet meer naar het lab te brengen, maar het lab naar de patiënt,” zegt Waander van Heerde, stollingsfysioloog, UMC st Radboud.
Safe
Voor een bloedbepaling met een chip is maar weinig bloed nodig: een druppeltje in plaats van de huidige buisjes. Dat is met name voor de kindergeneeskunde een belangrijk voordeel.
Uiteraard moet de meting op basis van zo weinig bloed wel minimaal even betrouwbaar zijn als de huidige metingen. Dat is de chemisch-medische uitdaging die het consortium de komende jaren zal onderzoeken.
Simpel
Het gebruik van de chip en de afleesapparatuur moet zo eenvoudig worden dat die kan worden gebruikt in een gezondheidscentrum, een ziekenhuis, bij de huisarts of op de eerste hulp. De chip zou ook het werk van de Trombosediensten kunnen vereenvoudigen, en – in grotere landen zonder een dergelijke service – het leven van trombosepatiënten aanzienlijk makkelijker maken. Zij hoeven dan niet meer zo ver te reizen om hun bloedstolling in een routinematig laboratorium te laten onderzoeken.
Innovatie
Direct en betrouwbaar meten uit kleine hoeveelheden bloed vergt nieuwe medische inzichten. Daarnaast is er een technologische uitdaging voor de chemici: hoe leiden we een dikke vloeistof door microscopisch kleine kanaaltjes op een chip, en hoe zorgen we ervoor dat de meting goed uit te lezen is.
Een voorloper van deze laboratoriumchip, gerealiseerd in een proefopstelling van chemicus prof. Floris Rutjes, Radboud Universiteit Nijmegen, is gemaakt van glas. Voor grootschalige productie van de chip is een ander materiaal nodig, dat goedkoop is, chemisch stabiel en dat gecontroleerd kan worden geproduceerd om aan de eisen van de regelgevende instanties (FDA en EMEA) te voldoen.
De ontwikkeling van de bloedstollingstest-chip is een voorbeeldproject. Uiteindelijk zijn heel veel medische tests terug te brengen tot microformaat, denken de leden van het consortium.
