Koolstof nanobuisjes, een van de belangrijkste nieuwe moleculen in de nanotechnologie, kunnen in het buikvlies van muizen een ontstekingsreactie veroorzaken die lijkt op het beginstadium van asbestkanker.
Dat blijkt uit een studie die deze week is gepubliceerd in het tijdschrift Nature Nanotechnology. Volgens Ken Donaldson (universiteit van Edinburgh), één van de auteurs, is het te vroeg om te concluderen dat mensen die in contact komen nanobuisjes daar ook echt kanker van kunnen krijgen. De muizen kregen de nanobuisjes namelijk ingespoten in hun buikvlies. Om het risico voor mensen te bepalen moet vast staan hoeveel nanobuisjes mensen inademen en of die moleculen in het long- of buikvlies terecht kunnen komen.
Nanobuisjes bestaan uit koolstofatomen die op een speciale manier met elkaar zijn verbonden. Ze worden al jaren verwerkt in consumentenproducten als tennisrackets, schokbestendige fietssturen en auto-onderdelen. De buisjes versterken het materiaal of maken het elektrisch geleidend. Ze horen er niet uit vrij te komen. Op de website van het Amerikaanse onderzoeksinstituut Woodrow Wilson noemt de kritische nanotechnologiespecialist Andrew Maynard de studie een wakeup call voor nanotechnologie: „We kunnen ons niet veroorloven om dit ongelooflijke materiaal niet te benutten, maar we mogen het ook niet fout doen, zoals met asbest is gebeurd.”
asbestkanker is laat onderkend, omdat er wel 30 tot 40 jaar kan verstrijken tussen blootstelling aan deze vezels en het ontstaan van kanker. Toxicologen achten het al langer aannemelijk dat nanobuisjes een ontstekingsreactie kunnen opleveren die lijkt op die van asbest. Afweercellen in ons lichaam hebben moeite met het opruimen van lange dunne vezels.
De onderzoekers vergeleken bij de muizen de effecten van korte nanobuisjes (kleiner dan 5 micrometer) met die van lange nanobuisjes (10 micrometer en langer). De korte buisjes veroorzaakten nauwelijks een ontstekingsreactie, de lange wel. Donaldson denkt dat deze buisjes zo lang zijn dat de afweercellen ze niet verwerken. Hij waarschuwt dat de korte nanobuisjes nog wel op een andere manier schade zouden kunnen veroorzaken.
Longvlieskanker door asbest ontstaat waarschijnlijk vanuit een opeenhoping van witte bloedcellen en asbestvezels die het lichaam niet kan opruimen. OokBij muizen die lange nanobuisjes kregen ingespoten ontstond een granuloom. „Dat is een litteken en de nanobuisjes zitten er in gevangen,” aldus Donaldson in een toelichting per e-mail. „Dit litteken veroorzaakt een chronische ontsteking die uiteindelijk kanker tot gevolg heeft.”
Het buikvlies en het longvlies zijn beide onderdeel van het mesothelium een vlies aan de buitenkant van organen als de longen of het hart en aan de binnenkant van de buik. Het mesothelioum produceert een smeermiddel waardoor expanderende longen of een kloppend hart in het lichaam makkelijk van vorm kunnen veranderen. Dat is onder andere afhankelijk van de hoeveelheid die deze mensen inademen.
Nanobuisjes bestaan uit koolstofatomen die op een speciale manier met elkaar zijn verbonden. Ze worden al jaren verwerkt in consumentenproducten als tennisrackets, schokbestendige fietssturen en auto-onderdelen. De buisjes versterken het materiaal of maken het elektrisch geleidend. Ze horen er niet uit vrij te komen. Op de website van het Amerikaanse onderzoeksinstituut Woodrow Wilson noemt de kritische nanotechnologiespecialist Andrew Maynard de studie een wakeup call voor nanotechnologie: „We kunnen ons niet veroorloven om dit ongelooflijke materiaal niet te benutten, maar we mogen het ook niet fout doen, zoals met asbest is gebeurd.”
asbestkanker is laat onderkend, omdat er wel 30 tot 40 jaar kan verstrijken tussen blootstelling aan deze vezels en het ontstaan van kanker. Toxicologen achten het al langer aannemelijk dat nanobuisjes een ontstekingsreactie kunnen opleveren die lijkt op die van asbest. Afweercellen in ons lichaam hebben moeite met het opruimen van lange dunne vezels.
De onderzoekers vergeleken bij de muizen de effecten van korte nanobuisjes (kleiner dan 5 micrometer) met die van lange nanobuisjes (10 micrometer en langer). De korte buisjes veroorzaakten nauwelijks een ontstekingsreactie, de lange wel. Donaldson denkt dat deze buisjes zo lang zijn dat de afweercellen ze niet verwerken. Hij waarschuwt dat de korte nanobuisjes nog wel op een andere manier schade zouden kunnen veroorzaken.
Longvlieskanker door asbest ontstaat waarschijnlijk vanuit een opeenhoping van witte bloedcellen en asbestvezels die het lichaam niet kan opruimen. OokBij muizen die lange nanobuisjes kregen ingespoten ontstond een granuloom. „Dat is een litteken en de nanobuisjes zitten er in gevangen,” aldus Donaldson in een toelichting per e-mail. „Dit litteken veroorzaakt een chronische ontsteking die uiteindelijk kanker tot gevolg heeft.”
Het buikvlies en het longvlies zijn beide onderdeel van het mesothelium een vlies aan de buitenkant van organen als de longen of het hart en aan de binnenkant van de buik. Het mesothelioum produceert een smeermiddel waardoor expanderende longen of een kloppend hart in het lichaam makkelijk van vorm kunnen veranderen. Dat is onder andere afhankelijk van de hoeveelheid die deze mensen inademen.
