Nederland - Artsen schrijven onnodig vaak ‘risicovolle’ antibiotica voor. Dat blijkt uit gegevens van de Stichting Werkgroep Antibioticagebruik (SWAB), een door de overheid ingestelde vereniging van medische microbiologen, specialisten en apothekers.
In bestaande richtlijnen voor antibioticagebruik wordt geadviseerd om voor ongecompliceerde infecties van bijvoorbeeld blaas of longen, ‘gewone’, gangbare antibiotica voor te schrijven. Alleen in uitzonderlijke gevallen, voor gecompliceerde infecties, of bij bijvoorbeeld zwangere vrouwen of patiënten met bijkomende aandoeningen, kunnen de meer risicovolle antibiotica worden voorgeschreven.
resistentie
Zogenaamde risicovolle antibiotica zijn risicovol omdat er (veel) meer bijwerkingen kunnen optreden dan bij gangbare antibiotica. Maar het echte probleem is de resistentie: door onnodig vaak voorschrijven van risicovolle antibiotica neemt de resistentie van bacteriën tegen antibiotica toe. Een resistente bacterie is ongevoelig geworden voor antibiotica, en kan dus moeilijk (en soms helemaal niet meer) bestreden worden. als op grote schaal dergelijke risicovolle antibiotica worden voorgeschreven, komen resistentie bacteriën die bijvoorbeeld urineweginfecties en geslachtziekten veroorzaken, ook steeds vaker voor. Dat kan een ernstig probleem zijn voor een individuele patiënt (zijn infectie kan niet bestreden worden), maar het is ook een gevaar voor de volksgezondheid. In landen zonder dergelijke antibiotica-richtlijnen is het aantal mensen besmet met bacteriën als mrsa vele malen hoger dan in Nederland. Ook het aantal ziektegevallen en de sterfte als gevolg van infecties is veel groter dan bij ons.
Nederland voert al jaren een terughoudend beleid op het gebied van antibiotica, juist met het oog op het voorkomen van resistentie. Met deze recente cijfers van het SWAB lijkt Nederland zijn gunstige positie op dit vlak in Europa te gaan verliezen.
Het is onduidelijk waarom steeds meer huisartsen en specialisten zich niet aan de richtlijnen houden en toch voor de risicovolle antibiotica kiezen. De SWAB doet een beroep op voorschrijvende artsen zich vooral aan de geldende eigen richtlijnen voor het beperkt voorschrijven van geneesmiddelen te houden en zich niet te laten leiden door invloeden van buitenaf.
SWAB
De Stichting Werkgroep Antibiotica beleid (SWAB) is door VWS en het nationale Centrum voor Infectieziektebestrijding (CIb) aangewezen als coördinerend orgaan voor richtlijnontwikkeling en monitoring van antibioticagebruik en -resistentie in Nederland. De SWAB werd in 1996 opgericht door de betrokken beroepsorganisaties: de Vereniging voor Infectieziekten, de Nederlandse Vereniging voor Medische microbiologie en de Nederlandse Vereniging voor Ziekenhuisapothekers. De SWAB beoogt de kwaliteit van het antibioticagebruik in Nederland te optimaliseren om zo een bijdrage te leveren aan de beheersing van resistentie ontwikkeling en aan de kosten van antibioticagebruik. Professor Degener, hoofd van de afdeling Medische microbiologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen, is voorzitter van de SWAB.
resistentie
Zogenaamde risicovolle antibiotica zijn risicovol omdat er (veel) meer bijwerkingen kunnen optreden dan bij gangbare antibiotica. Maar het echte probleem is de resistentie: door onnodig vaak voorschrijven van risicovolle antibiotica neemt de resistentie van bacteriën tegen antibiotica toe. Een resistente bacterie is ongevoelig geworden voor antibiotica, en kan dus moeilijk (en soms helemaal niet meer) bestreden worden. als op grote schaal dergelijke risicovolle antibiotica worden voorgeschreven, komen resistentie bacteriën die bijvoorbeeld urineweginfecties en geslachtziekten veroorzaken, ook steeds vaker voor. Dat kan een ernstig probleem zijn voor een individuele patiënt (zijn infectie kan niet bestreden worden), maar het is ook een gevaar voor de volksgezondheid. In landen zonder dergelijke antibiotica-richtlijnen is het aantal mensen besmet met bacteriën als mrsa vele malen hoger dan in Nederland. Ook het aantal ziektegevallen en de sterfte als gevolg van infecties is veel groter dan bij ons.
Nederland voert al jaren een terughoudend beleid op het gebied van antibiotica, juist met het oog op het voorkomen van resistentie. Met deze recente cijfers van het SWAB lijkt Nederland zijn gunstige positie op dit vlak in Europa te gaan verliezen.
Het is onduidelijk waarom steeds meer huisartsen en specialisten zich niet aan de richtlijnen houden en toch voor de risicovolle antibiotica kiezen. De SWAB doet een beroep op voorschrijvende artsen zich vooral aan de geldende eigen richtlijnen voor het beperkt voorschrijven van geneesmiddelen te houden en zich niet te laten leiden door invloeden van buitenaf.
SWAB
De Stichting Werkgroep Antibiotica beleid (SWAB) is door VWS en het nationale Centrum voor Infectieziektebestrijding (CIb) aangewezen als coördinerend orgaan voor richtlijnontwikkeling en monitoring van antibioticagebruik en -resistentie in Nederland. De SWAB werd in 1996 opgericht door de betrokken beroepsorganisaties: de Vereniging voor Infectieziekten, de Nederlandse Vereniging voor Medische microbiologie en de Nederlandse Vereniging voor Ziekenhuisapothekers. De SWAB beoogt de kwaliteit van het antibioticagebruik in Nederland te optimaliseren om zo een bijdrage te leveren aan de beheersing van resistentie ontwikkeling en aan de kosten van antibioticagebruik. Professor Degener, hoofd van de afdeling Medische microbiologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen, is voorzitter van de SWAB.
