Kinderen met een ernstige bloedziekte kunnen soms genezen worden met het navelstrengbloed afkomstig van een ‘reddende baby’ — een broertje of zusje dat speciaal voor dat doel verwekt en geselecteerd is. Onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel hebben nu een nieuwe techniek ontwikkeld die misschien ooit een bijkomend redmiddel wordt voor de zieke kinderen.
Hilde Van de Velde van de Vrije Universiteit Brussel en haar collega’s zijn er namelijk in geslaagd om uit menselijke embryo’s van amper twee dagen oud stamcellen te halen en te kweken die nog zo veelzijdig zijn dat ze tot allerlei soorten lichaamscellen kunnen uitgroeien. Dergelijke veelzijdige stamcellen hoopt men ooit als ‘reparatiekit’ te kunnen gebruiken, bijvoorbeeld om de foute bloedcellen van een ziek broertje of zusje mee te vervangen.
Volgens de Brusselse onderzoekers blijft het embryo, nadat er een stamcel voor kweek is uit weggehaald, levensvatbaar genoeg om er ook nog een ‘reddende baby’ mee te maken. Twee kansen dus om het zieke broertje of zusje te genezen: met stamcellen uit het embryo en met navelstrengbloed van de baby die uit het embryo voortkomt. Maar zover is het nog lang, lang niet.
De Brusselse onderzoekers beweren dat ze de menselijke embryonale stamcellen kunnen isoleren zonder het oorspronkelijke embryo — dat op dag twee nog maar uit vier cellen bestaat — te vernietigen. Door het embryo te sparen wordt het ethische bezwaar vermeden dat menselijke embryo’s worden opgeofferd voor stamcelproductie.
Maar dat de embryo’s kunnen verderleven nadat één van de vier cellen verwijderd is, hebben de Brusselse wetenschappers nog niet echt aangetoond. Om zuinig om te springen met de kostbare menselijke embryo’s hebben ze álle cellen eruit genomen om er zoveel mogelijk stamcellijnen van te kunnen maken. Van de embryo’s bleef dus niets over ‘maar uit andere experimenten is wel al gebleken dat viercellige embryo’s kunnen overleven nadat er één cel uit verdwenen is’, verzekert Hilde Van de Velde.
Toch een gewaagde claim, wetende dat precies twee jaar geleden een Amerikaanse concurrent, Robert Lanza, zwaar onder vuur kwam in de wetenschappelijke wereld omdat ook hij suggereerde stamcellen uit embryo’s te kunnen halen ‘zonder de embryo’s te vernietigen’. Anders dan de Brusselse onderzoekers, werkte hij met embryo’s van acht tot tien cellen groot. Ook Lanza had in zijn experimenten alle embryo’s vernietigd, en had nog niet echt bewezen dat ze konden overleven nadat er cellen uit genomen waren. Omwille van zijn voorbarige claim kreeg hij de kritiek zijn resultaten overdreven te ‘hypen’. Nadien slaagde hij er wel in zijn bewering hard te maken.
Het onderzoek van Lanza kwam onder de aandacht toen het volledig gepubliceerd was en iedereen de details van zijn methode kon inkijken. De Brusselse onderzoekers maken hun ‘wereldprimeur’ al op een internationale persconferentie bekend nog voor de resultaten verschenen zijn in een vakblad (ze zijn wel al ingediend bij het blad Human Reproduction). Publicatie in een vakblad gaat gepaard met een kritische controle door vakgenoten (peer review), wat een hogere garantie geeft op deugdelijkheid dan een samenvatting die wordt meegedeeld op een conferentie.
De concurrentie onder embryowetenschappers is bikkelhard. Wie als eerste een doorbraak bekendmaakt kan rekenen op veel aandacht en wellicht ook extra onderzoeksgeld. Nu maar hopen dat de gedurfde claim de Brusselse onderzoekers niet zuur opbreekt.
Volgens de Brusselse onderzoekers blijft het embryo, nadat er een stamcel voor kweek is uit weggehaald, levensvatbaar genoeg om er ook nog een ‘reddende baby’ mee te maken. Twee kansen dus om het zieke broertje of zusje te genezen: met stamcellen uit het embryo en met navelstrengbloed van de baby die uit het embryo voortkomt. Maar zover is het nog lang, lang niet.
De Brusselse onderzoekers beweren dat ze de menselijke embryonale stamcellen kunnen isoleren zonder het oorspronkelijke embryo — dat op dag twee nog maar uit vier cellen bestaat — te vernietigen. Door het embryo te sparen wordt het ethische bezwaar vermeden dat menselijke embryo’s worden opgeofferd voor stamcelproductie.
Maar dat de embryo’s kunnen verderleven nadat één van de vier cellen verwijderd is, hebben de Brusselse wetenschappers nog niet echt aangetoond. Om zuinig om te springen met de kostbare menselijke embryo’s hebben ze álle cellen eruit genomen om er zoveel mogelijk stamcellijnen van te kunnen maken. Van de embryo’s bleef dus niets over ‘maar uit andere experimenten is wel al gebleken dat viercellige embryo’s kunnen overleven nadat er één cel uit verdwenen is’, verzekert Hilde Van de Velde.
Toch een gewaagde claim, wetende dat precies twee jaar geleden een Amerikaanse concurrent, Robert Lanza, zwaar onder vuur kwam in de wetenschappelijke wereld omdat ook hij suggereerde stamcellen uit embryo’s te kunnen halen ‘zonder de embryo’s te vernietigen’. Anders dan de Brusselse onderzoekers, werkte hij met embryo’s van acht tot tien cellen groot. Ook Lanza had in zijn experimenten alle embryo’s vernietigd, en had nog niet echt bewezen dat ze konden overleven nadat er cellen uit genomen waren. Omwille van zijn voorbarige claim kreeg hij de kritiek zijn resultaten overdreven te ‘hypen’. Nadien slaagde hij er wel in zijn bewering hard te maken.
Het onderzoek van Lanza kwam onder de aandacht toen het volledig gepubliceerd was en iedereen de details van zijn methode kon inkijken. De Brusselse onderzoekers maken hun ‘wereldprimeur’ al op een internationale persconferentie bekend nog voor de resultaten verschenen zijn in een vakblad (ze zijn wel al ingediend bij het blad Human Reproduction). Publicatie in een vakblad gaat gepaard met een kritische controle door vakgenoten (peer review), wat een hogere garantie geeft op deugdelijkheid dan een samenvatting die wordt meegedeeld op een conferentie.
De concurrentie onder embryowetenschappers is bikkelhard. Wie als eerste een doorbraak bekendmaakt kan rekenen op veel aandacht en wellicht ook extra onderzoeksgeld. Nu maar hopen dat de gedurfde claim de Brusselse onderzoekers niet zuur opbreekt.
