Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) onderzocht in samenwerking met de UCL en UGent de mogelijkheid tot functiedifferentiatie in de verpleegkunde in de Belgische ziekenhuizen. De studie toont aan dat er zeker nog ruimte voor is door de inschakeling van logistieke medewerkers, zorgkundigen, maar evengoed van universitaire verpleegkundigen in de meer complexe zorg. Op die manier wordt het beroep van verpleegkundige aantrekkelijker gemaakt en wordt de efficiëntie van de zorg verbeterd. Verpleegkundigen moeten wel opgeleid worden om taken te delegeren, teams te coördineren en de nodige omkadering te voorzien.
Ziekenhuizen ondervinden steeds meer problemen om gekwalificeerde verpleegkundigen aan te trekken en te behouden. De oorzaken van dit probleem zijn oa het zwakke imago van het beroep, de arbeidsomstandigheden, de toenemende complexiteit van de zorg,...Functiedifferentiatie is één van de manieren om dit probleem aan te pakken en de efficiëntie van de zorgverlening te verbeteren. Het houdt in dat bepaalde taken van de verpleegkundigen worden toegekend aan personeel met andere kwalificaties. Op die manier ontstaat er een dynamische, kwaliteitsvolle zorgverlening aangepast aan de specifieke noden van elke patiënt. Door functiedifferentiatie wordt het werk van de verpleegkundige aantrekkelijker gemaakt en kan men hem/haar in de zorg interessantere carrièremogelijkheden bieden.
Het KCE voerde een veldonderzoek uit in 30 ziekenhuizen op 6 verschillende diensten. Het stelde vast dat er ruimte voor meer differentiatie is. Zo zouden meer administratieve en logistieke taken kunnen worden overgenomen door logistieke medewerkers.
Daarnaast kunnen eenvoudige zorgactiviteiten, die alleen bepaalde basiscompetenties vereisen (bvb hygiënische zorg, hulp bij innemen van geneesmiddelen,...), worden uitbesteed aan zorgkundigen, zijnde mensen die een opleiding van zorgkundige in het secundair beroepsonderwijs hebben gevolgd. Op het terrein is hun inschakeling nu nog te beperkt. Het aantal logistieke medewerkers en zorgkundigen zou dan wel moeten toenemen en ze moeten volledig worden geïntegreerd in de activiteiten van de ziekenhuisdiensten.
De complexe activiteiten die speciale expertise en/of een klinisch oordeel vragen blijven integraal tot de taken van de verpleegkundige behoren. Uit het veldonderzoek bleek dat bepaalde taken als zeer complex worden beschouwd. Voor deze taken, die zich situeren in de communicatie over zorg en educatie van de patiënt en zijn familie kan een verpleegkundig specialist worden ingezet die een opleiding op universitair niveau heeft gekregen. Op die manier biedt men de masters in de verpleegkunde meer carrièreperspectief in de zorg.
Functiedifferentiatie kan alleen slagen als de verpleegkundigen leren delegeren, een heterogeen team leren coördineren en hun medewerkers een goede omkadering leren bieden. Het KCE raadt aan om de kennis en competentie, die daarvoor nodig zijn in hun basisopleiding op te nemen en deze opleiding ook te voorzien in de ziekenhuizen .
Verder zouden pilootprojecten functiedifferentiatie op het terrein moeten worden opgestart, waarbij de efficiëntie en de zorgkwaliteit wetenschappelijk worden opgevolgd.
De volledige tekst van de studie is beschikbaar op de website van het KCE: www.kce.fgov.be (rubriek publicaties) onder de referentie KCE Reports vol.86A.
Het KCE voerde een veldonderzoek uit in 30 ziekenhuizen op 6 verschillende diensten. Het stelde vast dat er ruimte voor meer differentiatie is. Zo zouden meer administratieve en logistieke taken kunnen worden overgenomen door logistieke medewerkers.
Daarnaast kunnen eenvoudige zorgactiviteiten, die alleen bepaalde basiscompetenties vereisen (bvb hygiënische zorg, hulp bij innemen van geneesmiddelen,...), worden uitbesteed aan zorgkundigen, zijnde mensen die een opleiding van zorgkundige in het secundair beroepsonderwijs hebben gevolgd. Op het terrein is hun inschakeling nu nog te beperkt. Het aantal logistieke medewerkers en zorgkundigen zou dan wel moeten toenemen en ze moeten volledig worden geïntegreerd in de activiteiten van de ziekenhuisdiensten.
De complexe activiteiten die speciale expertise en/of een klinisch oordeel vragen blijven integraal tot de taken van de verpleegkundige behoren. Uit het veldonderzoek bleek dat bepaalde taken als zeer complex worden beschouwd. Voor deze taken, die zich situeren in de communicatie over zorg en educatie van de patiënt en zijn familie kan een verpleegkundig specialist worden ingezet die een opleiding op universitair niveau heeft gekregen. Op die manier biedt men de masters in de verpleegkunde meer carrièreperspectief in de zorg.
Functiedifferentiatie kan alleen slagen als de verpleegkundigen leren delegeren, een heterogeen team leren coördineren en hun medewerkers een goede omkadering leren bieden. Het KCE raadt aan om de kennis en competentie, die daarvoor nodig zijn in hun basisopleiding op te nemen en deze opleiding ook te voorzien in de ziekenhuizen .
Verder zouden pilootprojecten functiedifferentiatie op het terrein moeten worden opgestart, waarbij de efficiëntie en de zorgkwaliteit wetenschappelijk worden opgevolgd.
De volledige tekst van de studie is beschikbaar op de website van het KCE: www.kce.fgov.be (rubriek publicaties) onder de referentie KCE Reports vol.86A.
